بختیاری: شواهدی مبنی‌ بر انفجار برنامه‌ریزی شده در حادثه پلاسکو وجود ندارد

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، سعید بختیاری، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در نشست خبری هیات ویژه گزارش ملی بررسی حادثه ساختمان پلاسکو به تشریح بررسی ابعاد حادثه از دیدگاه مهندسی آتش‌ پرداخت و اظهار کرد: در ساختمان پلاسکو به رغم اهمیت توجه به رعایت اصول و ضوابط ایمنی در برابر آتش، با توجه به نوع کاربری و تعداد طبقات آن نقاط ضعف زیادی وجود داشته و ساختمان اصولا در معرض خطر وقوع و گسترش آتش بوده است.

وی در تشریح مهم‌ترین دلایل گسترش سریع آتش در ساختمان پلاسکو توضیح داد: وجود بار حریق بسیار زیاد در ساختمان خصوصا به علت مقادیر فوق‌ العاده زیاد پارچه، نبود پلکان اضطراری و وجود اشکال در پلکان و همچنین عدم انطباق راه خروج با طراحی صحیح و برابر با اصول ایمنی در برابر آتش، ارتباط کامل بین فضاها از طریق سقف‌های کاذب، پلکان و تاسیسات و گسترش آتش از طریق این فضاها، نبود هر گونه فضابندی و جداسازی مقاوم در برابر آتش درون و در بین طبقات ساختمان، نبود وجود سیستم بارنده خودکار در ساختمان، مشکلات فنی لوله‌های قائم آتش‌نشانی و نبود تعمیر و نگهداری صحیح از آنها در دوران بهره‌برداری، نبودن یک سیستم گرمایشی استاندارد و وجود تعداد زیادی کپسول‌های گاز پیک‌نیکی و وجود موانع زیادی برای فعالیت آتش‌نشانان از جمله عواملی محسوب می‌شود که گسترش سریع حریق به خاطر آنها اتفاق افتاده است.

بختیاری با بیان اینکه علت شروع آتش‌سوزی در حدی که جمع‌آوری اطلاعات برای این هیات امکان ‌پذیر بوده اتصال برق و احتمالا نشت همزمان گاز از کپسول بوده است، گفت: این آتش‌سوزی در یکی از واحدهای بخش شمال غربی طبقه دهم برج آغاز شده و مدل‌سازی کامپیوتری گسترش حریق در ساختمان نشان می‌دهد که چگونه حریق پس از شروع از طریق پنجره‌ها، فضاهای کاذب، پلکان و شفت آسانسور به فضای مجاور و طبقات بالا گسترش یافته است.

به گفته این عضو هیات ویژه بررسی حادثه ساختمان پلاسکو، مدل حریق نشان داده که مسیر پلکان در همان دقایق ابتدایی به علت آکنده شدن از دود و تیرگی و نیز افزایش دما برای افراد معمولی غیر قابل استفاده شده است که این خود یک مساله هشدار دهنده برای بسیاری از ساختمان‌های مشابه در کشور است.

وی ادامه داد: نتایج بررسی‌ها علی‌رغم برخی از محدودیت‌های ناشی از ریزش ساختمان تایید کننده مدل ریاضی آتش بوده و نشان داده که دمای حریق به میزان کافی برای آسیب رسیدن به سازه افزایش یافته بود به علاوه آثاری مشاهد شد که نشانگر رسیدن اجزایی از ساختمان به دماهای بسیار بالاتر (حدود هزار درجه سلسیوس) رسیده است و شواهد دیگر نشان می‌دهد که این دماهای بالا به احتمال بسیار زیاد بعد از فرو ریزش کامل و در زیر آوار شکل گرفته است.

بختیاری ارزیابی ریسک خطر حریق در ساختمان‌های استراتژیک، دولتی و عمومی و اقدام به کاهش خطرپذیری آنها را لازم دانست و برای این منظور توصیه کرد تا استانداردها، آیین‌نامه‌ها و مدارک فنی پشتیبان مقررات ملی ساختمان تکمیل شود و توسعه پیدا کند.

به گفته وی تهیه و تکمیل مقررات ایمنی برای ساختمان‌های موجود، تکمیل و توسعه مقررات نگهداری و سیستم‌های نظارتی مربوط و همچنین ضرورت تکمیل مباحث 2 و 22 مقررات ملی ساختمان در خصوص سامان‌های موجود از جمله عوامل دیگری است که می‌تواند در کاهش وقوع چنین حوادثی موثر واقع شود.

این عضو هیات ویژه بررسی حادثه ساختمان پلاسکو تاکید کرد که تعمیر و نگهداری ساختمان‌ها و تمهیدات ایمنی در برابر آتش باید با انجام بازرسی‌های دوره‌ای کنترل و مراقبت شود که این موضوع مستلزم افراد ذی‌صلاح و تایید شده به ساختمان‌ها، بازدید موثر و الزام مالک به اجرایی کردن اخطارها و دستورالعمل‌ها است.

بررسی حادثه از دیدگاه مهندسی سازه

علی‌اکبر آقا کوچک، قائم مقام رئیس هیات ویژه بررسی حادثه ساختمان پلاسکو نیز در تشریح بررسی حادثه از دیدگاه مهندسی سازه توضیح داد: مشکل نخست این بود که نقشه‌ها و اطلاعات فنی در خصوص ساختمان پلاسکو وجود نداشت زیرا بر اساس اظهارات مالک تمامی این موارد در طبقه 14 ساختمان پلاسکو بود که در آتش سوخت اما بررسی‌ها نشان می‌داد که سیستم سازه‌ای ساختمان پلاسکو شبیه به یک سیستم سازه‌ای لوله‌ای بوده است.

وی با بیان اینکه به منظور شناخت رفتار سازه و اجزای ساختمان پلاسکو مدل‌هایی از سازه ساخته و تحلیل شده است، عنوان کرد:‌ نتایج تحلیل سازه تحت اثر بارهای ثقلی تخمینی روز حادثه نشان می‌دهد قبل از اثر آتش‌ و حرارت بر اجزای ساختمان در روز حادثه سازه اطمینان کافی برای تحمل بارهای ثقلی را داشته است.

چرا ساختمان خراب شد؟

آقا کوچک ادامه داد: بررسی دقیق فیلم‌ها و تصاویر موجود از لحظات خرابی مرحله سوم (نهایی) نشان می‌دهد که پس از وقوع خرابی مرحله دوم ساختمان به مدت 30 دقیقه پایداری خود را حفظ کرده و مرحله سوم خرابی از ضلع شرقی و جنوبی ساختمان آغاز می‌شود.

به گفته وی بررسی تصاویر مربوط به ضلع جنوبی نشان می‌دهد که لحظاتی قبل از فرو ریزش ساختمان در قسمت شرقی ضلع جنوبی دو حباب آتش به فاصله حدود سه ثانیه از هم ظاهر می‌شوند این امر احتمالا به دلیل فرو ریختن کف طبقه دوازدهم در آن ناحیه است اما از آنجایی که مقدار دود در سمت کف نمای جنوبی کمتر است به نظر می‌رسد این خرابی در آن زمان هنوز در سایر چشمه‌ها اتفاق نیفتاده است.

قائم مقام رئیس هیات ویژه بررسی حادثه ساختمان پلاسکو تصریح کرد: در نهایت بررسی تصاویر نشان می‌دهد سقوط سقف‌ها در طبقات و از دست رفتن تکیه‌گاه جانبی ستون‌های نما باعث ازدیاد طول موثر آنها و از دست رفتن مقاومت و کمانش این ستون‌ها شده و در نتیجه کف‌های مربوط به بام و طبقات پایین‌تر فرو ریخته‌اند.

آقا کوچک توضیح داد: جدا از برخی شواهد مربوط به انفجار معدود کپسول‌های کوچک گاز موجود در واحدها که به خاطر تماس با آتش یا ضربه فرو ریزش سقف‌ها ممکن است رخ داده باشد در خصوص شایعه انفجار برنامه‌ریزی شده و یا گسترده و عمده در داخل ساختمان هیات بنا به شواهد منطقی تاییدی بر این احتمال نیافته و بنابراین احتمال این امر بسیار بعید به نظر می‌رسد.

وی در پایان تاکید کرد:‌ به طور کلی دلیل اصلی خرابی سازه‌ها در اثر آتش کاهش مقاومت و سختی مصالح سازه‌ای با افزایش درجه حرارت است.