هوشمندترین شهرهای جهان کدام‌ها هستند؟

نسترن صائبی، گروه علم و فناوری- براساس تعاریفی که از شهر هوشمند آورده‌اند، به شهری هوشمند گفته می‌شود که دارای شش معیار اصلی زندگی هوشمند جدید از جمله مراقبت‌های پزشکی هوشمند، انرژی هوشمند، شهروندان هوشمند، مدیریت اداری هوشمند، حمل و نقل هوشمند و فضای هوشمند باشد.

در جهان چهار شهر عنوان «هوشمندترین شهر» را به خود اختصاص داده‌اند به این معنا که بسیاری از امور اجتماعی و اقتصادی در آنها بر بستر فناوری و اینترنت انجام می‌شوند. این چهار شهر که سال‌هاست روی زیرساخت‌های مهم شهری خود کار می‌کنند عبارتند از سنگاپور، بارسلون، اوسلو و نیویورک. با این وجود این چهار شهر طرح‌های بسیار عظیمی در چشم‌انداز برنامه‌های خود دارند که می‌توان گفت آنها را تا دو قرن دیگر به غول‌های هوشمند جهان تبدیل خواهند کرد. این شهرها با ارتقاء مرتب زیرساخت‌های خود قصد دارند، این هوشمندی را همچنان ادامه و افزایش دهند. در این قسمت از گزارش به معرفی دو تا از این غول‌های شهری هوشمند می‌پردازیم:

سنگاپور، سنگاپور

​​

سنگاپور مرکز اقتصادی آسیای جنوب شرقی است که در میان شهرهای هوشمند جهان پیشگام است. از زمانی که «طرح ملی هوشمندسازی» سنگاپور در سال 2014 مطرح شد، این شهر طلایه‌دار به‌کارگیری آخرین فناوری‌ها و سیاست‌گذاری‌های برنامه‌ریزی شهری شد. این طرح عمدتا بر پایه شبکه عظیمی از حسگرها و دوربین‌های نصب‌شده در سرتاسر شهر است.

این ابزارها به دولت امکان تحلیل تمامی امور مربوط به شهر را از تراکم ترافیک تا تراکم جمعیت می‌دهد. این شبکه هنوز تا پیاده‌سازی کامل راه درازی دارد اما مقامات آن هم‌اکنون از این حسگرها برای نظارت بر مصرف سیگار در مناطق ممنوعه و همچنین ریختن زباله در خیابان‌ها استفاده می‌کنند. این داده‌ها به صورت قطاری با یک پلات‌فرم نقشه‌برداری دیجیتال که به «سنگاپور مجازی» مشهور است، کار می‌کنند.

این پلات‌فرم در واقع یک شبیه‌ساز است که به دولت سنگاپور امکان می‌دهد که نحوه عملکرد زیرساخت را به صورت بلادرنگ زیر نظر داشته باشد. این پلات‌فرم همچنین به مقامات این شهر امکان می‌دهد که اتوبوس‌ها از مسیرهای پرترافیک به مسیرهای کم‌ترافیک تغییر مسیر دهند و حجم ترافیک را کم کنند.

«سنگاپور مجازی» حتی پیش‌بینی می‌کند که ساختمان‌های جدید چه تاثیری روی الگوهای باد یا سیگنال‌های ارتباطاتی خواهند داشت. دولت سنگاپور انتظار دارد که با کمک این پلات‌فرم در آینده شهروندانش را در هنگام وقوع بلایای طبیعی یا شیوع بیماری‌های مسری و حوادث تروریستی، به مناطق و شرایط امن هدایت کند.

مقامات همچنین قصد دارند با به‌کارگیری حسگرهای تعبیه‌شده در خانه‌ها، ابزارها و وسایل الکترونیک درون خانه را ردیابی و کنترل کند. این حسگرها هر چیزی را در خانه از سیفون توالت‌ گرفته تا دستگاه تهویه هوا را نظارت می‌کنند و با این کار به بهینه‌سازی میزان مصرف انرژی کمک می‌کنند. به طور مثال، حسگری که در توالت نصب شده است، با سنجش میزان دفعاتی که فرد از توالت استفاده می‌کند، می‌تواند سطح فعالیت‌های او را به عنوان شاخص مهم سلامت عمومی فرد برآورد کند.

حسگرهای دیگری نیز وجود دارند که آنها به صورت آنلاین و بدون درنگ، میزان مصرف آب و برق را مانیتور می‌کنند. این حسگر علاوه بر تخمین میزان مصرف کل انرژی ساختمان، نشت آب و همچنین وجود وسایل الکترونیک پرمصرف را شناسایی و هشدار می‌دهد. شاید این حسگرها برای برخی، کمی تهاجمی و غیرمفید به نظر بیاید اما شهروندان سنگاپور خیلی وقت است که با این مسائل آشنا شده‌اند و آنها را به عنوان ابزارهای معمولی و نرمال پذیرفته‌اند.

در واقع، دولت سنگاپور در گذشته نیز با رصد گوشی‌های هوشمند شهروندانش، مواردی چون دست‌‌اندازهای نامناسب، خرابی مسیرها و همینطور مشکلات احتمالی در ساخت و سازها را شناسایی کرده است. گفتنی است که «نیوتونومی» (NuTonomy)، استارتاپ شناخته‌شده‌ای در سنگاپور است که در حال آماده‌سازی 100 دستگاه خودروی بدون راننده برای این شهر است و تا چند ماه دیگر آنها را روانه خیابان‌های سنگاپور خواهد کرد. در این طرح همچنین یک ناوگان حمل و نقل گسترده از تاکسی‌های بدون راننده به چشم می‌خورد.

بارسلون، اسپانیا

​​

شهر بارسلون، پایتخت کاتالان اسپانیا با بازسازی زیرساخت‌های خود، قصد دارد رقابت تنگاتنگی را با سنگاپور بر سر هوشمندترین شهر کره زمین شروع کند. شبکه‌ای با 500 کیلومتر کابل فیبر نوری قرار است از این زیرساخت پشتیبانی کند. مقامات از این شبکه برای ارائه اینترنت وای‌فای در سرتاسر شهر بهره خواهند برد. هم‌اکنون حدود 700 نقطه داغ یا هات‌اسپات در بارسلون وجود دارد که حداکثر فاصله بین آنها حدود 100 متر است.

بارسلون به تازگی تیر چراغ‌‌برق‌های خیابانی بی‌سیم مبتنی بر LED را در خیابان‌هایش نصب کرده است که به مقدار بسیاری در مصرف برق صرفه‌جویی می‌کند. هر کدام از این تیرچراغ‌برق‌ها یک هات‌اسپات وای‌فای ایجاد می‌کنند. آنها همچنین مجهز به تایمر و آشکارساز حرکتی هستند تا فقط در صورت عبور فرد یا خودرو روشن شوند و به این ترتیب در میزان مصرف برق صرفه‌جویی کنند.

انتظار می‌رود که این روشنایی‌های شهری هزینه مصرف برق شهری را تا یک سوم کاهش دهند. مقامات اسپانیا در تلاشند که ضمن کاهش 21 درصدی ترافیک طی دو سال آینده، حرکت خودروها در خیابان‌ها و جاده‌ها را روان‌تر کنند. این هدف بزرگ، یکی از طرح‌های ملی و اصلی این کشور، تحت عنوان «طرح ترافیک روان شهری» است. این مدل روی ایده «superblocks» متمرکز است.

هدف از این طرح، انتقال ترافیک وسایل نقلیه موتوری به مناطق حومه شهری است در نتیجه فضای عمومی و بیشتری از مناطق مرکزی شهر به روی مردم خصوصا عابران پیاده باز می‌شود. مقامات این شهر همچنین قصد دارند یک مسیر 200 کیلومتری مخصوص دوچرخه‌سواران و ایستگا‌ه‌های اتوبوس بیشتر در شهر تعبیه کند تا استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری را ارتقاء بخشد.

یک سیستم پارک هوشمند انقلابی نیز قرار است در این شهر راه‌اندازی شود که در آن حسگرهایی استفاده می‌شود که درون آسفالت تعبیه شده‌اند و رانندگان وسایل نقلیه موتوری را از طریق یک اپلیکیشن، از جاهای پارک موجود باخبر می‌کند. این سیستم به فرآیند کاهش ازدحام در ساعات اوج ترافیک کمک خواهد کرد.

هدفی که مقامات از هوشمندسازی این شهر دارند، پاسخ مستقیم بارسلون به خشکسالی بی‌سابقه در سال 2008 میلادی است. اسپانیا، در آن سال مجبور شد آب آشامیدنی خود را از طریق واردات تامین کند. دولت این کشور، برای جلوگیری از تکرار دوباره این اتفاق، با هدف تنظیم میزان آبیاری بر طبق پیش‌بینی‌های هواشناسی از میزان بارش و دمای هوا، اقدام به طراحی شبکه‌ای از حسگرهای زمینی کرده است.

این حسگرها، با کمک اطلاعات هواشناسی دریافتی، سیستم‌های آبیاری و آبنماها را به منظور افزایش بازدهی و کاهش هدر رفت آب تنظیم می‌کنند. این سیستم، علاوه بر اینکه این امکان را به مقامات بارسلون داده است تا منابع آبی این شهر را 25 درصد افزایش دهند، در همین حال باعث صرفه‌جویی سالانه 555 هزار دلار نیز شده است.

دولت اسپانیا نرم‌افزار این پلات‌فرم را به صورت منبع باز منتشر کرده است تا برنامه‌ریزان شهری از سرتاسر جهان بتوانند از آن برای تحلیل داده‌های حاصل از شبکه هوشمند استفاده کنند و حتی در شهرهای خود پیاده و اجرا کنند.