در نشست هم‌اندیشی انسان، جامعه و تاریخ در نگاه شریعتی مطرح شد
در نگاه دکتر شریعتی شرق یک جغرافیا نیست بلکه یک تاریخ است
نشست هم‌اندیشی انسان، جامعه و تاریخ در نگاه شریعتی از صبح امروز با حضور استادان دانشگاه در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد.
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، این نشست از صبح امروز با حضور دکتر رحیم احمدی، دکتر سیدجواد میری، دکتر بیژن عبدالکریمی، دکتر حسن محدثی، دکتر محمدامین قانعی‌راد، دکتر احسان شریعتی، دکتر سارا شریعتی و دکتر آیدین ابراهیمی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آغاز شده است. آیدین ابراهیمی، پژوهشگر علوم اجتماعی در این جلسه مقاله‌ای را با عنوان "واسازی یک جامعه از طریق فرم‌های اجتماعی شریعتی در جست‌وجوی مکان شرقی" ارائه داد و در توضیح آن گفت: «واسازی یک جامعه از طریق فرم‌های اجتماعی صورت می‌گیرد. تولید جامعه یک پیش‌فرض است و برای شکل‌گیری جامعه باید سازوکارهای آن را به رسمیت بشناسیم. شریعتی از طریق 4 سطح فرم، می‌خواهد به یک جامعه برسد، شریعتی سعی می‌کند در تعویض جامعه از اسطوره‌ها استفاده کند و برای رسیدن به این هدف کارکرد اسطوره‌ها را مورد توجه قرار می‌دهد.»
ابراهیمی ادامه داد: «در گفتمان شریعتی روشنفکران دینی و غیردینی ناچارند از دین شروع کنند، چرا که جامعه ایران به دین گره خورده است. از فرعی‌ترین تا جمعی‌ترین آثار شریعتی یک دیگری در نظر گرفته می‌شود، شریعتی دیگری را می‌سازد تا جامعه قدرتمند ایجاد کند، دیگری از نگاه شریعتی روحانیت، غرب، استعمار، قدرت و ... است. اگر برای ما مسلم است که شریعتی جامعه ایران را از نقطه A به B برده است، پس کاری کرده و جامعه‌ای ساخته است. از این رو برای شناخت شریعتی باید تلاش شود و شناخت شریعتی جز بازگشت به متن او نیست؛ شریعتی می‌خواهد جامعه، خود، مشکلاتش را حل کند.»
این پژوهشگر علوم‌اجتماعی افزود: «شریعتی این هوش را داشت که فرم بسازد و فرم‌های جهان اجتماعی را ترجمه‌پذیر کند، مثلا او از فرم‌هایی نظیر زن سنتی، زن سفره و زن بار نام می‌برد. شریعتی در بررسی دین عرصه زندگی را مدنظر دارد؛ او از فرم‌های پیشین جلو می‌زند و معتقد است که باید فرم‌ها را به عرصه زندگی رساند؛ چرا که عرصه زندگی از فرم‌ها پیشی گرفته است. تفکیک فرم از محتوا ناممکن است. شریعتی همیشه به جامعه توجه داشت؛ برخی دوست دارند مسائل ساده را پیچیده کنند در صورتی‌که شریعتی این‌گونه نبود.»
او به موضوع مقاله خود اشاره کرد و درباره عنوان مکان شرقی در مقاله‌اش گفت: «در نظر شریعتی شرق جغرافیا نیست، بلکه یک تاریخ و یک معناست. شریعتی سنت را نمی‌تراشد، بلکه جامعه را به وحدت می‌رساند. شریعتی به شرق توسعه‌یافته ایمان داشت. او به دنبال جمع عقل و دل بود و این جمع را مکان شرقی می‌دانست. شریعتی در مراجعه به تاریخ وجهه قدسی برای شرق قائل است و می‌خواهد اعتبار از بین رفته شرق را احیا کند. در بررسی متن شریعتی، اگر شریعتی را یک رویداد در نظر بگیریم باید از این منظر آن را مورد تحقیق قرار دهیم؛ جامعه قوی و قدرتمند مبتنی بر جامعه زیسته و نازیسته است. در گفتمان شریعتی با بسط غرب مواجهیم؛ یعنی شریعتی غرب را پذیرفته است.»
ابراهیمی در پایان گفت: «نادیده گرفتن روشنفکری دینی در ایران، نادیده گرفتن جامعه ایران است. از منتقدان خواهش می‌کنم نیت و مقصد خود را بگویند. نقد تئوری شریعتی اشکالی ندارد، اما باید مشخص شود که هدف چیست.»
انتهای پیام/
