معمای فروش ایرباس

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، خبرگزاری رویترز شب گذشته اعلام کرد که آمریکا مجوز فروش هواپیمای مسافربری به ایران را صادر کرده است.

کوین مک کارتی، رهبر اکثریت مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا پس از صدور این مجوز، با تصمیم دولت اوباما برای اجازه فروش بیش از 100 هواپیما شرکت ایرباس به ایران مخالفت کرده است.

در این مخالفت، جمهوری‌خواهان مدعی شده‌اند که ایران سابقه استفاده از این هواپیماها را در اهداف نظامی دارد.

مک کارتی درباره این اقدام گفته است: «تنها یک هفته بعد از آنکه ایران توافق هسته‌ای را نقض کرده است، دولت اوباما همچنان به حکومت ایران امتیاز می‌دهد.»

از سوی دیگر خبرگزاری رویترز این احتمال را هم مطرح کرده که چنین اقدامی با مخالفت امضاکنندگان برجام نیز روبه رو شود و انها این اقدام را نقض توافق هسته ای بدانند.

با وجود این، جان کربی ، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به این انتقادات گفته است که این امتیاز خاص، موضوع جدیدی نیست. در این ماه های پایانی از دولت اوباما، هیچ قصد ماکیاولیستی برای آن که (اقدامی) خارج از محدودیت ها و تعهدات معمول انجام دهیم، وجود ندارد. آنچه که ما متعهد به انجام آن هستیم اجرای تعهداتمان به روشی صریح و استوار است و امتیازی که امروز درباره آن صحبت می‌کنیم نیز جزو همین تعهدات است.»

مجلس نمایندگان آمریکا هفته گذشته نیز طرحی را در جلوگیری از فروش هواپیما به ایران به تصویب رساند. تصویب این طرح در حالی صورت گرفت که باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا پیش از این اعلام کرده بود که چنین طرحی را در صورت تصویب وتو خواهد کرد.

با این حال دوران ریاست جمهوری باراک اوباما تا کمتر از یک ماه دیگر به پایان می‌رسد و برخی از تحلیل‌گران بر این باورند که دونالد ترامپ می‌تواند به راحتی مجوز فروش هواپیما به ایران را لغو کند. این در حالی است که مطابق با برجام، آمریکا متعهد شده است انتقال تجهیزات مربوط به هواپیماهای مسافربری به ایران را تسهیل کند.

بند 22 سند اصلی برجام متذکر شده است دولت آمریکا متعهد شده مجوز فروش هواپیماهای مسافربری و تجهیزات مربوطه به ایران را صادر کند. بنابراین مخالفت دولت بعدی آمریکا با چنین موضوعی، کار ساده‌ای نخواهد بود. همچنین آمریکا متعهد شده که اجازه انتقال تجهیزات و کالاهای شرکت های هواپیمایی غیرآمریکایی را که تحت اداره اتباع آمریکایی هستند صادر کند. 10 درصد از تجهیزات ایرباس، ساخت شرکت‌های آمریکایی هستند و بنابراین صدور هرگونه مجوز فروش هواپیما به ایران کاملا در چارچوب تعهدات آمریکاست و همان‌طور که دولت بعدی آمریکا به سادگی نمی‌تواند برجام را نقض کند، راه آسانی برای لغو این مجوزها پیش رو ندارد.

پیشتر نیز وزارت خزانه‌داری آمریکا از صدور مجوز اداره کنترل دارایی خارجی (اوفک) آمریکا برای فروش 17 فروند هواپیمای مسافربری ایرباس به ایران خبر داده بود.

در حالی که ترامپ در زمان رقابت‌های انتخاباتی بارها برجام را توافق بدی خوانده بود،‌ اما در مقابل تحلیل‌گران دیگری هم اعتقاد دارند که ترامپ نمی‌تواند اقدامی در جهت نقض و یا بر هم زدن برجام انجام دهد و ناچار به اجرای توافق هسته‌ای با ایران است.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران و معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه در اظهارنظرهایی که اخیرا در این باره داشته‌اند ، بیان کرده‌اند که ایران برای هرگونه اقدام طرف مقابل آمادگی دارد و اقدامات متقابلی خواهد داشت.