مترو به دنبال پادزهر مرگ‌های تصادفی / نصب قندیلک‌های قرمز پشت خط‌های زرد

به گزارش گروه رسانه های دیگر خبرگزاری آنا ، روزنامه شهروندنوشت: خط زرد لبه سکو حریم ایمن شماست قبل از توقف قطار و باز شدن درها از آن عبور نکنید... این جمله آشنایی است که در ایستگاه‌های مترو زیاد شنیده شده است. با وجود این علامت‌ها و هشدار‌ها از ١١‌سال قبل اتفاقات تلخی در ایستگاه‌های مترو رقم خورده است که منجر به مرگ تعداد زیادی از مسافران مترو شده است. مرگ‌هایی که با مترو گره خورده است در دو دسته خلاصه می شود؛ مرگ‌های خودخواسته یا همان خودکشی که براساس آخرین آمارهای احمد دنیا مالی، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران سالانه به ١٧ مورد می‌رسد و مرگ‌های تصادفی که درواقع بی‌احتیاطی و شلوغی آن را رقم زده است.

٢٥ مهر ماه‌سال ٨٩ معلم و خبرنگار نابینا به دلایل نامعلومی در چاله ایستگاه مترو سقوط کرد و جان خود را از دست داد؛ بعد از آن هم چند مورد دیگر در ایستگاه خزانه، ایستگاه گلبرگ و ایستگاه تهرانپارس رقم خورد و بعد هم به‌عنوان آخرین حادثه دختری جوان در شلوغی ایستگاه شادمان، حریم خط زرد مترو را رد کرده، سرش با قطاری که در حین ورود به ایستگاه بوده برخورد کرد و جان خود را از دست داد. بنابراین ازدحام ایستگاه‌های مترو در کنار توجه نکردن به علایم هشدار دهنده به دفعات توانسته است حوادث جبران‌ناپذیری را رقم بزند و هر بار هم نوک پیکان انتقاد به سمت مدیریت شهری بوده است. حالا مدیریت شهری اقدامات تازه‌ای برای ایمن‌سازی ایستگاه‌ها شروع کرده است. زنجیر‌های زردی به طول یک متر به قندیلک‌های سرخ رنگ وصل و روی حریم زرد رنگ لبه سکوی ایستگاه طالقانی در خط یک متروی تهران نصب شده‌اند. به موازات سکوی مترو در هر دو متر ترکیبی از زنجیرهای زرد و قندیلک‌های سرخ دیده می‌شود که قرار است مردم را به حریم خود آگاه کند. درهای مترو هم درست روبه‌روی بخشی که زنجیر ندارد، باز می‌شود تا مسافران سوار شوند. البته احسان مقدم، سخنگوی بهره‌برداری مترو ترجیح می‌دهد که از این حرکت به‌عنوان «فرهنگ‌سازی که بی‌احتیاطی‌ها را کاهش می‌دهد» یاد کند: «نصب برخی علایم و موانع هشدار دهنده در ایستگاه‌های مترو به صورت پایلوت در ایستگاه دروازه دولت به صورت استیکر و در ایستگاه طالقانی با قندیلک‌ها انجام شده است تا منجر به رفع موارد آسیب‌زایی که در این زمینه مطرح بود، شود. علاوه بر این می‌خواستیم فرهنگ‌سازی در این زمینه انجام شود تا حوادثی که نتیجه بی‌احتیاطی روی سکوهاست مرتفع شود.»
پا به پای هر مرگ تصادفی یا خودکشی در مترو مسأله نصب درهای حائل در ایستگاه‌های مترو از سوی کارشناسان حوزه شهری و اعضای شورای شهر تهران مطرح شده و هر بار هم به دلیل کمبود اعتبار به درهای بسته خورده است. اما نمایندگان شورای شهر تهران دو هفته قبل طرح نصب درهای جداکننده در ایستگاه‌های مترو در شورای شهر را به تصویب رساندند تا این موضوع در دستور کار شهرداری قرار گیرد. البته آنطور که سخنگوی بهره‌برداری مترو می‌گوید: «اقداماتی که به تازگی در ایستگاه‌های مترو انجام شده، قرار است در ایستگاه‌های دیگر هم به اشکال مختلف انجام شود اما تنها در راستای فرهنگ‌سازی است و به پیشنهاد مازیار حسینی، معاون حمل‌ونقل ترافیک شهرداری تهران در دستور کار قرار گرفته است.»
به گفته او شرکت مترو برای نصب درهای حائل از نظرات کارشناسان و تجریبات کشورهای دیگر استفاده می‌کند: «در اغلب کشورهای اروپایی ایستگاه‌های مترو درهای حائل ندارند اما کشورهایی هم هستند که از دیوارهای پی. اس. دی در ایستگاه‌ها استفاده کرده‌اند.»
یکی از مأموران مترو در ایستگاه طالقانی درباره تجهیزاتی که به تازگی به ایستگاه اضافه شده، معتقد است که میزان کارایی هشدارها زمانی مشخص می‌شود که در ایستگاه‌های شلوغ نصب شود. اما احسان مقدم این انتقاد را قبول ندارد: «ارزیابی بهتر است در ایستگاهی انجام شود که میزان مسافر متعادل دارد.» او معتقد است که این تجهیزات هیچ ربطی به جلوگیری از خودکشی در ایستگاه‌های مترو ندارد: «کسی بخواهد خودکشی کند اصلا به این علایم توجهی ندارد و این علایم برای بی‌احتیاطی‌ها تعبیه شده است.»
اولویت نصب درهای حائل برای ایستگاه‌های مبادله‌ای است
طرح نصب درهای حائل که در شورا به تصویب رسیده هنوز اجرا نشده است اما آنطور که احمد دنیامالی، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران به مهر گفته است: «برای نصب این درها اولویت با ایستگاه‌های مبادله‌ای خواهد بود چون بزرگترین مشکل ما در پیک تایم (ساعت‌های شلوغ) است و این درها می‌توانند در این شرایط به‌عنوان محافظ مانع حادثه شوند.» البته همچنان نصب این درها پر هزینه است.
گفته می‌شود اجرای این طرح در ایستگاه‌های مترو نزدیک به‌هزار‌میلیارد ریال برای پایتخت هزینه دارد. سیستم محافظ سکو یا PSD شامل دیوارهای شیشه‌ای و در‌های اتوماتیکی است که در تمام طول مترو نصب می‌شود و پس از ورود قطار به ایستگاه مترو و توقف کامل، در‌ها که دقیقا در مقابل در‌های قطار قرار گرفته‌اند به‌طور اتوماتیک باز می‌شوند.
اما دنیامالی می‌گوید: «بحث ما این است که اگر یک نفر در طول‌سال به خاطر ازدحام جانش را از دست دهد یا بر هم خوردن تعادلش، باید هزینه کنیم تا شاهد این اتفاق نباشیم. در بحث پایلوت نگاه ما این بود که قیمت تمام شده را در بیاوریم و بر این اساس منابع بگذاریم. روی این موضوع خیلی وقت گذاشتیم.» او هم معتقد است که درهای حائل در کمتر کشوری ایجاد شده است: «به‌عنوان نمونه لندن با این عظمت درهای حائل برای متروها ندارد. حتی خیلی از متروها مثل آلمان پله برقی هم ندارند.»
البته همزمان با تصویب این طرح حسینی، معاون حمل‌ونقل شهرداری از آغاز مطالعات درباره نصب دیوارهای حائل در این معاونت خبر داده بود. حالا شهرداری پس از ظهور رسمی ١٨ ساله مترو، قبل از اجرای طرح نصب درهای حائل، اقدامات فرهنگی را در این باره آغاز کرده است.