استفاده از واقعیت مجازی برای درمان اسکیزوفرنی

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از NewsWeek، محققان اروپایی طرحی به نام «یوروموو» به دنبال این هستند تا با استفاده از واقعیت مجازی روند درمان بیماران را بهبود ببخشند که به خاطر بیماری‌شان در برقراری روابط اجتماعی دچار مشکل می‌شوند. اساس این طرح مفهوم «آلتراگو» (خود دیگر) است. دانشمندان اروپایی برای بهبود روابط اجتماعی این بیماران و باز گرداندن آنها به جامعه از آواتار خود بیمار استفاده می‌کنند.

مهدی حافظ، یکی از۴۰ بیماری است که به طور داوطلبانه در آزمایش‌های این طرح حضور دارد. او از ۲۳ سالگی از اسکیزوفرنی رنج می‌برد. او قبلا در یک رستوران کار می‌کرد اما به خاطر عوارض جانبی داروهای قوی مورد مصرفش مجبور شد کار خود را رها کند.

مهدی درباره بیماری‌اش می‌گوید: «قبل از تشخیص بیماری فکر می‌کردم ابتلا به اسکیزوفرنی یعنی داشتن شخصیت دو پاره اما بعدا متوجه شدم که فقط این نیست. هر بیماری نشانه‌های مختلفی دارد. بعضی‌ها صدا می‌شوند. برخی دچار توهم می‌شوند و عده‌ای هم مثل من به شدت پارانوئید می‌شوند. من بعد از تشخیص دچار ترس شده بودم. چون فهمیدم که زندگیم دچار تغییرات دراز مدت و دنباله‌دار خواهد شد. فهمیدم که نمی‌توانم کارهایی را بکنم که انجامشان برای دیگران عادی است».

آزمایش‌های بالینی روی آواتار بیماران در بیمارستان بیماران روانی در مونپولیه در جنوب فرانسه انجام می‌شود.

رابین سالسی، متخصص علوم حرکت بالینی، می‌گوید: «آواتار بیماران را بر اساس ریخت‌شناسی (شکل ظاهری و فرم اندامگان) آنها آماده می‌کنیم. همچنین روی شباهت‌های حرکتی و رفتاری میان بیمار و آواتار او کار می‌کنیم. به این منظور، حسگرهایی روی سطح بدن بیمار قرار می‌دهیم تا حرکات او را ثبت کند و به این ترتیب، به مدل حرکتی هر کدام از بیماران دست پیدا می‌کنیم. این مدل حرکتی را در آواتار او هم پیاده می‌کنیم».

اساس این تحقیقات «نظریه شباهت» (similarity theory) است. طبق این نظریه در علوم اعصاب، برقراری رابطه و تعامل اجتماعی با فردی که به ما شباهت دارد، ساده‌تر است.

دلفین کاپدویل، روانپزشک بیمارستان «کولومبیر» در مونپولیه، می‌گوید: «اگر آواتار شبیه من باشد و همان حرکاتی را انجام بدهد که من انجام می‌دهم، بهتر می‌توانم حسی را که آواتار به من می‌دهد به یاد داشته باشم. در نتیجه درمان هم کارآمدتر خواهد بود».

در طراحی این آواتارها، فناوری‌های اسکن بدن انسان، سیستم‌های ردیابی حرکت و مدل‌های پیچیده ریاضی به کار گرفته می‌شود.

کراسیمیرا سانوا، ریاضیدان دانشگاه اکستر در انگلستان که با این طرح همکاری می‌کند، می‌گوید: «روش‌ها و الگوریتم‌هایی که به کار می‌بریم خیلی عام است. از آنها می‌توان برای بررسی شباهت یا تفاوت در الگوهای حرکتی استفاده کرد. می‌توان آنها را برای بررسی فرد یا گروه به کار برد. زیبایی ریاضیات در همین نکته است».

محققان می‌گویند که مرحله بعدی تحقیقات گسترش فناوری‌ای است که مطمئن‌تر، کارآمدتر و همچنین ارزان‌تر باشد و بیمار بتواند از آن در منزل هم استفاده کند.

بنوآ باردی، متخصص علوم حرکت بالینی و مسئول هماهنگ‌کننده طرح، می‌گوید: «بیماران می‌توانند سامانه مربوط به طراحی آواتار را از روی وب‌سایت ما دانلود کنند و با پلات‌فرم‌های مختلف، مثل دوربین تلفن هوشمند، کامپیوتر شخصی یا سینمای خانگی به کار ببرند، بدون این که لازم باشد به بیمارستان مراجعه کنند».

از نظر باردی، همه بیماران باید بتوانند به این سامانه دسترسی داشته باشند. وی می‌گوید: «بیماران ما پول زیادی ندارند. در نتیجه در حال حاضر، چالش اصلی ما این است که پلات‌فرمی طراحی کنیم که یا همه بتوانند به طور رایگان از آن استفاده کنند یا بیمه تامین اجتماعی هزینه آن را به بیمار بپردازد. در واقع نمی‌خواهیم برای بیمارانی که خودشان از انواع نابرابری‌ها رنج می‌برند وضعیتی به وجود آوریم که با تبعیض‌های دیگری هم مواجه شوند».