غلامحسین کرباسچی: تغییرات دولت انتخاباتی- سیاسی نیست

تغییراتی که آقای روحانی در کابینه ایجاد کرده است به دلیل فشارهایی بوده که به دولت وارد شده یا ضرورتی است که او احساس کرده است؟
اینکه به چه دلیل تغییراتی در کابینه ایجاد شده را نمی‌دانم اما هر یک از این دو موردی که اشاره کردید باشد، چندان فرقی نمی‌کند. بالاخره آقای روحانی به عنوان رییس‌جمهور شخصی است که باید دولت را اداره کند و مسوولیت اداره و مدیریت کشور با او است. فردی با این مسوولیت اگر تشخیص دهد که با توجه به مخالفت‌های درست یا نادرست و مصالح کشور باید تغییری ایجاد شود، مبارک است. اگر کسی در جایگاه اداره کلان کشور به این نتیجه برسد که وزیری را تغییر دهد باید آن را پذیرفت.
شما از این تغییرات در دولت استقبال می‌کنید؟
نمی‌دانیم که آقای روحانی چه افرادی را بنا است جایگزین وزرای مستعفی کند و حتی نمی‌دانیم که مجلس اساسا به چه کسانی رای اعتماد خواهد داد. به هر حال نباید فراموش کرد که در دولت پیشین به دلیل اینکه مجلس با وزیری مخالفت کرد، رییس‌جمهور کل وزراتخانه را منحل کرد. او وزارت راه را به دلیل اینکه مجلس به وزیر مورد نظرش رای نداد. منحل کرد و در حال حاضر هم یکی از گرفتاری‌های کشور این است که وزارتخانه بزرگ و غیرمتناسبی از نظر وظایف شکل گرفته است که نمی‌تواند به همه وظایفش به درستی رسیدگی کند. در حال حاضر نیز صحبت این است که دوباره به دو وزارتخانه تبدیل شود و وزارت راه از مسکن جدا شود. این نمونه‌ای از یک برخورد غیراصولی بود که رییس‌جمهور با مجلس کرده بود و دو وزارتخانه را در هم ادغام کرد. آقای روحانی چنین رفتارهای غیراصولی و غیرعاقلانه‌ای را انجام نداده است. او مطابق با شرایطی که دولت با آن دست و پنجه نرم می‌کند، تشخیص داده که برخی وزرا تغییر کنند. اگر احیانا آقای روحانی به خاطر مخالفت‌ها هم وزیری را عوض کرده باشد، کار مذمومی نیست. اداره کشور با یکدندگی و ایستادگی بی‌جا بر سر برخی مسائل امکان‌پذیر نیست. به هر حال مخالفین و موافقینی در کشور وجود دارند. رییس‌جمهوری هم موفق می‌شود که تدبیری با وجود شرایط و نظر مخالفان و موافقان بیندیشد که امور کشور پیش برود. اگر این تدبیر ایجاب کند که در جایی حرفشان را بزنند یا درجای دیگر کوتاه بیایند یا در جایی انتقادات را بپذیرند یا مسوولانی را عوض کنند، مذموم نیست، بلکه بسیار هم پسندیده است.
به نظر شما این تغییرات در افکار عمومی چه تاثیری خواهد داشت؟ ارزیابی اجتماعی از برکناری و استعفای این چند وزیر چه خواهد بود؟
باید توجه داشت که افکار عمومی خواهان حل مسائل کشور بدون دعوا و برخورد است. مردم عموما حساسیتی ندارند چه کسی وزیر می‌شود فقط می‌خواهند مسائل و مشکلات‌شان حل شود. اینکه وزیری به هیچ‌وجه تغییر نکند خیلی برای افکار عمومی تعیین‌کننده نیست. بعضی از مسائل را نیز رسانه‌ها باید برای مردم تشریح کنند. هرچقدر هم که وزیری موفق باشد و مردم از عملکرد آن وزارتخانه راضی باشند اگر با موانعی مواجه شود که ادامه راه برایش ناممکن باشد نباید حتما روی ادامه کار همان وزیر بایستیم. مساله اداره کشور اینطور نیست که مثل برخی از مسائل شخصی بتوان آن را حل کرد و در هر زمان با مقاومت کردن مساله را پیش برد. اگر در جایی شرایط تدبیری را اقتضا می‌کند، افکار عمومی هم باید بپذیرد و همانطور که به آقای روحانی در سال ٩٢ رای دادند در بین این چهار سال هم باید به او اعتماد کنند و بپذیرند با اطلاعاتی که رییس‌جمهور به عنوان مسوول امر دارد این تدبیر به نفع اداره کشور است.
یکی از شبهاتی که وجود دارد این است که چرا در هفت ماه مانده به انتخابات این تغییرات در حال صورت گرفتن است؟ این تغییر دیر هنگام چه تاثیری در رای آقای روحانی خواهد داشت؟
من فکر می‌کنم آقای روحانی بیشتر از اینکه به فکر پایگاه رای‌اش باشد به فکر این است که مسائل و مشکلات کشور را حل کند. اگر هم آقای روحانی چنین تدبیری می‌کند به خاطر دغدغه اداره هر چه بهتر امور کشور بوده است. اگر آقای روحانی موفق شود در طول این چند ماه در وزارتخانه‌هایی که تغییراتی ایجاد شده، شرایط بهتری را حاکم کند، این تغییرات اثر منفی بر افکار عمومی نخواهد داشت. ممکن است در یک کار تیمی در ده دقیقه آخر یک مربی دو نفر از تیمش را از میدان بیرون ببرد و دو نفر بازیکن جدید به آن اضافه کند. همین تدبیر ممکن است باعث کسب موفقیت برای تیم شود. به مساله باید به صورت کلان نگاه کرد. نه به نظر من این رفتار رییس‌جمهور به هیچ عنوان انتخاباتی نیست و اداره کشور و حل مسائل و مشکلات مردم برای او از هر چیزی مهم‌تر است. اگر هم آقای رییس‌جمهور در چند ماه آخر فردی را که توانمندی دارد روی کار بیاورد و بخشی از مسائل کشور با این تغییر حل شود فکر نمی‌کنم افکار عمومی با آن مخالفتی داشته باشند.
برخی از تحلیلگران جریان اصولگرا طی یک ماه گذشته متفق‌القول دوباره دم از اصولگرا بودن آقای روحانی می‌زنند و می‌گویند او در حال تغییر فاز سیاسی از اصلاح‌طلبان به اصولگرایان است. فحوای تحلیل آنان این است که مطالبات اصلاح‌طلبان برای روحانی اهمیتی ندارد و روحانی به زودی به پایگاه اصولگرایی باز می‌گردد. ارزیابی شما از این تحلیل چیست؟ آیا این احتمال وجود دارد که روحانی از اصلاح‌طلبان عبور کند؟
من فکر می‌کنم این تحلیل را هر کسی که مطرح می‌کند، خودش هم آن را قبول ندارد. به این دلیل که اگر اصولگرایان این تحلیل را قبول داشتند که آقای روحانی اصولگرا است و حرف اصلاح‌طلبان برایش اهمیتی ندارد، دلیل نداشت که آنقدر با آقای روحانی مخالفت کنند و نقدهایی که واقعا به دولت وارد نیست را نسبت به دولت مطرح کنند. اگر اصولگرایان این تحلیل‌ها را می‌کنند، به نظر من حرف خودشان را باور ندارند. از ابتدای روی کار آمدن دولت ندیده‌ایم که اصلاح‌طلبان بگویند آقای روحانی به خاطر ما فلان کار را کرده است یا به خاطر اصلاح‌طلبان باید فلان کار را بکند. اصلاح‌طلبان آقای روحانی را نیروی معتدل و باتدبیری می‌دانند که به نفع کشور حرکت می‌کند. به همین دلیل هم اصلاح‌طلبان از دولت حمایت می‌کنند؛ نه از این جهت که آقای روحانی همراه با خواسته‌های اصلاح‌طلبان است. اصلاح‌طلبان خواسته شخصی از دولت ندارند و خواهان اصلاح مسائل کشور هستند. اگر کسی مطالبات شخصی از دولت داشته باشد نیز آقای روحانی باید مقابل آنها بایستد. آقای روحانی در راستای منافع ملی کشور اقدام می‌کند و در این راه اصلاح‌طلبان با او هم‌مسیر هستند. در این مدتی هم که دولت روی کار بوده آقای روحانی هر کاری که برایش مقدور بوده انجام داده است و امیدواریم تا پایان دوره همین روال ادامه پیدا کند.
آقای روحانی با حاکمیت بر سر مسائل اختلافی و استراتژیک به یک راه‌حل و افق مشترک می‌رسد؟
اگر تا حالا به این افق مشترک نرسیده بود که نمی‌توانست کار کند. اختلاف نظر ممکن است با بخش‌های مختلف وجود داشته باشد. اصلا درون دولت هم ممکن است اختلافاتی وجود داشته باشد اما نهایتا اگر رییس‌جمهوری سه سال و نیم در کشور دوام آورده و کشور را اداره کرده نشان از آن دارد که ازاهداف کلان حاکمیت و نظام دورنشده است مگر در این سه سال و نیم کشور خارج از اراده حاکمیت اداره شده است. همان طور که تاکنون کشور بر اساس مصالح و اراده حاکمیت اداره شده، بعد از این هم حتما همینطور خواهد بود. آقای روحانی هم خارج از اراده حاکمیت نمی‌خواهد اداره کند.
دولت دوم احتمالی آقای روحانی چه تفاوتی با دولت اولش خواهد داشت؟
دولت دوم روحانی باتجربه‌تر، با برنامه‌ها و روش‌های اجرایی بهتر خواهد بود. اگر دولت آقای روحانی ادامه پیدا کند حتما از تجربیات دوره اول استفاده می‌کند. به قول معروف نیمه دوم نیمه مربی‌ها است. آقای روحانی هم با استفاده از تجربیات دوره اول و تجربه کار با کسانی که در دور اول با آنها همکار بوده موفق‌تر و با تدبیر بیشتری مسائل کشور را می‌تواند حل کند.
با توجه به فعل و انفعالاتی که مشاهده می‌کنید فکر می‌کنید دولت چه شرایطی را می‌گذراند؟ آیا دولت تحت فشار تندروها است؟
به هر حال این فعل و انفعالات بر اساس تدبیر دولت است و فرقی هم نمی‌کند بر اساس فشار بر دولت باشد یا نباشد. آقای روحانی واقعیت‌ها را درک می‌کند و بر اساس آنها عمل می‌کند. اگر قوای دیگر یا نهادهای تصمیم‌گیرنده دیگر انتقاداتی دارند دولت باید به آنها گوش دهد و برای برون‌رفت از شرایط و با توجه به نظر مخالفین تدبیری بیندیشد.
آیا ضرورتی می‌بینید که آقای روحانی وزرای دیگری را هم تغییر دهد؟
من از کسانی بودم که در گذشته نسبت به برخی عملکردهای وزارتخانه‌ها ایراد وارد می‌دانستم و معتقد بودم اگر آقای روحانی می‌تواند نیروهای بهتری را جایگزین کند حتما به مصلحت کشور است. الان هم نمی‌توانم ادعا کنم که کار بقیه وزارتخانه‌ها بی‌عیب و نقص است. بستگی به برآوردی دارد که رییس دولت به آن می‌رسد. اگر آقای روحانی بداند نیروی بهتری را می‌تواند از مجلس و مجموعه تصمیم‌گیر عبور دهد این کار را خواهد کرد و لازم است که چنین کند.