رقبای «فروشنده» در اسکار هشتاد و هشت/ دومین اسکار فرهادی در راه است؟

«فروشنده» هفتمین ساخته اصغر فرهادی نماینده ایران برای حضور در این بخش معرفی شده است. این فیلم با بازی شهاب حسینی و ترانه علیدوستی روایت زوجی است که مجبور به نقل‌مکان به خانه‌ای دیگر می‌شوند و این جابه‌جایی سبب تغییراتی در زندگی آنها می‌شود که این دو را به ورطه خشونت می‌کشاند. اکران جهانی «فروشنده» یکم خرداد در شصت‌ونهمین جشنواره فیلم کن رقم خورد و نگارش فیلمنامه‌ «فروشنده» جایزه بهترین فیلمنامه‌نویسی را برای اصغر فرهادی به ارمغان آورد و شهاب حسینی برای بازی در این فیلم نشان نخل طلای بهترین بازیگری مرد این جشنواره را از آن خود کرد.

فرهادی با ساخت «فروشنده» چهارمین بار است که از سوی ایران به آکادمی اسکار معرفی می‌شود؛ «درباره الی»، «گذشته» و «جدایی نادر از سیمین» نماینده ایران در سال‌های گذشته بودند که در سال ٢٠١١ «جدایی...» به فهرست ٥ فیلم نامزد راه یافت و در نهایت این جایزه را نصیب فرهادی کرد.

اما «جدایی...» فقط در این بخش حضور نداشت او نامزد جایزه بهترین فیلمنامه‌نویسی غیراقتباسی نیز شده بود. یکی از قوانین برای حضور فیلم‌ها در بخش‌های فیلمنامه‌نویسی، بهترین فیلم و بازیگری نمایش اثر به مدت هفت روز متوالی در سینماهای شهر لس‌آنجلس است و از آنجایی که «فروشنده» ٩ دسامبر در امریکا روی پرده می‌رود و با توجه به موفقیتی که این فیلم در جشنواره کن داشت، انتظار می‌رود «فروشنده» در بخش‌های دیگر نیز نامزد جایزه شود.

اغلب منتقدان «فروشنده» را یکی از مدعیان اصلی بخش بهترین فیلم خارجی زبان می‌دانند. اما فرهادی در این رقابت با کدام کارگردان‌ها و آثارشان روبه‌رو است؟ «تونی اردمان» به کارگردانی مارن اده از کشور آلمان یکی از مدعیان اصلی کسب این جایزه است که در جشنواره کن نیز به نمایش درآمد و جایزه فیپرشی را از آن خود کرد. این فیلم روایت بازسازی رابطه یک دختر و پدر است و برخی این فیلم را مدعی اصلی نخل طلای این جشنواره می‌دانستند اما این جایزه به «من، دنیل بلیک» از کن لوچ تعلق گرفته و منتقدان را غافلگیر کرد. هشت بار نامزدی و دو جایزه بهترین فیلم خارجی کشور آلمان را از سال ١٩٩٠ قدرت مطلق بخش فیلم‌های خارجی زبان کرده است.

«جولیتا» به کارگردانی پدرو آلمادوار از کشور اسپانیا که این فیلم نیز در بخش اصلی جشنواره کن به نمایش درآمد. آلمادوار با بیستمین ساخته خود پنجمین بار است که به آکادمی اسکار معرفی می‌شود. «بازگشت» (٢٠٠٦) در بخش بهترین فیلم خارجی زبان نامزد نشد اما پنه‌لوپه کروز برای بازی در این فیلم نامزد بهترین بازیگر زن شد اما فیلم «همه‌چیز درباره مادرم» (١٩٩٩) جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی را برای آلمادوار به ارمغان آورد. آلمادوار برای «زنان در آستانه فروپاشی» (١٩٨٨) نیز نامزد این جایزه شده است. سابقه این کارگردان در آکادمی اسکار فراتر از بخش بهترین فیلم خارجی می‌رود و سال ٢٠٠٢ برای فیلم «با او حرف بزن» برنده جایزه بهترین فیلمنامه‌نویسی و نامزد بهترین کارگردانی می‌شود.

«شوالیه» به کارگردانی آتینا ریچل تسانگری از کشور یونان که بهترین فیلم پنجاه‌ونهمین جشنواره فیلم لندن شناخته شد؛ این فیلم در جشنواره‌های لوکارنو، تورنتو، نیویورک و... نمایش داده شده است. یونان از سال ١٩٥٧ پنج بار نامزد جایزه اسکار شده است. آخرین بار فیلم «دندان نیش» ساخته یورگوس لانتی‌موس در سال ٢٠٠٩ در این بخش نامزد شد. انتظار می‌رود این فیلم به فهرست ٥ فیلم نهایی بخش فیلم خارجی راه یابد.

«از دوردست» به کارگردانی لورنزو ویگاس، نماینده کشور ونزوئلا در اسکار هشتادونهم است. ویگاس با این فیلم جایزه شیر طلایی هفتادودومین جشنواره ونیز را از آن خود کرد و نخستین فیلم ونزوئلایی نام گرفت که این جایزه را به خانه می‌برد. آثار سینمایی ونزوئلا تا به حال جایی در فهرست نامزدهای بخش بهترین فیلم خارجی زبان آکادمی اسکار نداشتند فقط فیلم «آزادی‌بخش» (٢٠١٤) به فهرست اولیه این نامزدها راه یافت. از سوی دیگر فیلم «از دوردست» یکی از قدرترین مدعیان این جایزه به شمار می‌رود و ممکن است تاریخ سینمای این کشور را رقم بزند.

«نرودا» ساخته پابلو لارین، نماینده کشور شیلی در این رقابت است. «نرودا» در بخش شبی با کارگردانان جشنواره کن نمایش داده شد و با نقد مثبت و منفی منتقدان روبه‌رو شد. لارین یکی از بزرگ‌ترین فیلمسازان این کشور شناخته و چهارمین بار است که ساخته او به اسکار معرفی می‌شود. سال ٢٠١٢ فیلم «نه» به کارگردانی لارین نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی شد.

برخی از کشورها نمایندگان خود را از میان فیلم‌هایی که در جشنواره‌ها شرکت داشتند، انتخاب کردند، اما برخی شیوه‌ای دیگر را به کار گرفتند.

این در حالی است که فرانسه و ایتالیا نیز هنوز نماینده‌های خود را معرفی نکرده‌اند. فرانسه از میان پنج نامزد خود یعنی «ال» ساخته پاول ورهوون، «بی‌گناهان» آن فونتن، «فرانتس» به کارگردانی فرانسیس اوزن، «سزان و من» ساخته دنیل تامسون یک اثر را انتخاب خواهد کرد. ممکن است نماینده ایتالیا نیز از میان فیلم‌های «آتش در دریا» به کارگردانی جانفرانکو رزی (برنده خرس طلایی برلین)، «آخرین، آخرین خواهد بود» از ماسیمیلیانو برونو، «غیرقابل تقسیم» از ادواردو د آنجلیس، «آنها من را جیگ ربات صدا می‌زنند» ساخته گابریل ماینتی و «غریبه‌های تمام‌عیار» ساخته پائولو جنوویز و... انتخاب شود.