اولین سکوی بومی مدیریت مصرف انرژی بر بستر بلاکچین به فرانسه صادر شد
متخصصان داخلی موفق شدهاند مکانیزمی را طراحی کنند که بر پایه اقتصاد رفتاری و فناوری زنجیره بلوک بنا شده و هدف آن جایگزینی سیاستهای تنبیهی فعلی با روشهای تشویقی برای مدیریت مصرف برق خانوار است؛ پروژهای که میتوانست با تبدیل عدم مصرف به دارایی دیجیتال، معادله ناترازی انرژی را تغییر دهد، اما اکنون به عنوان یک محصول صادراتی در اروپا استفاده خواهد شد.
چرا کاهش مصرف خانوار به عنوان راهکار اصلی انتخاب شد؟
کشور با چالش جدی پیشی گرفتن میزان مصرف از تولید مواجه شده است. نیروگاههای فعلی توان پاسخگویی به اوج بار مصرفی را ندارند و همین امر منجر به ایجاد ناترازی در شبکه سراسری برق میشود. نتیجه مستقیم این فرآیند، اعمال خاموشیهای برنامهریزی شده یا ناگهانی است که خسارتهای متعددی را به زیرساختها و اقتصاد تحمیل میکند. راهکارهای سمت عرضه مانند ساخت نیروگاههای جدید، فرآیندهایی زمانبر هستند و به بودجههای کلان نیاز دارند، بنابراین تمرکز بر سمت تقاضا و کاهش مصرف خانوارها به عنوان سریعترین راهکار برای کاهش این ناترازی شناسایی شده است.
مدل فعلی مدیریت مصرف چه تفاوتی با طرح پیشنهادی دارد؟
رویکرد کنونی حاکم بر مدیریت شبکه توزیع، مبتنی بر سیاستهای بازدارنده و جریمهمحور است. سیستم تعرفهگذاری پلکانی به گونهای طراحی شده که افزایش مصرف منجر به افزایش تصاعدی هزینه قبض برق میشود و مشترکین پرمصرف مشمول جریمه میشوند. پژوهشهای مبتنی بر اقتصاد رفتاری نشان میدهد که تغییر رویکرد از تنبیه به تشویق میتواند نتایج خوبی داشته باشد. طرح توسعه داده شده توسط تیم فنی، به جای جریمه مشترک برای مصرف بالا، به افرادی که مصرف خود را کاهش دهند پاداش میدهد. مهمترین شاخص کلیدی عملکرد برای عموم مردم منافع مالی است و گره زدن صرفهجویی انرژی به درآمد مستقیم، انگیزه مشارکت را افزایش میدهد.
فرآیند فنی تبدیل صرفهجویی به دارایی چگونه انجام میشود؟
مکانیزم اجرایی این طرح بر مبنای خرید انرژی صرفهجویی شده از مشترک قرار داد. فرض بر این است که اگر یک واحد مسکونی با مصرف استاندارد ۱۰۰ واحد انرژی، میزان مصرف خود را به ۹۰ واحد برساند، ۱۰ واحد صرفهجویی شده توسط سکو خریداری میشود. مبنای قیمتگذاری برای این خرید، نرخ برق صادراتی در نظر گرفته شده است که رقمی قابل توجه برای مشترک محسوب میشود. خاموش کردن وسایل سرمایشی مازاد یا روشناییهای غیرضروری در این سیستم، بلافاصله معادل ریالی یا ارزی پیدا میکند و به کیف پول دیجیتال کاربر واریز میشود.
چرا از فناوری بلاکچین در این پروژه استفاده شده است؟
زنجیره بلوک یا بلاکچین به دلیل ویژگیهای ذاتی خود نظیر شفافیت و تغییرناپذیری، بستر اصلی این پروژه قرار گرفته است. نهاد تنظیمگر که در اینجا وزارت نیرو است، در سیستمهای متمرکز سنتی اختیار تغییر قوانین، تعرفهها یا نادیده گرفتن میزان صرفهجوییها را دارد.
پیادهسازی این سیستم بر روی بلاکچین تضمین میکند که قوانین قرارداد هوشمند قابل تغییر نیستند و تنظیمگر نمیتواند در میزان دارایی ذخیره شده کاربران دخالت کند. این فناوری اعتماد کاربر را جلب میکند تا اطمینان یابد که پاداش صرفهجویی او بدون کسر و تغییر محفوظ باقی میماند.
شباهت این فناوری با استخراج رمزارزها در چیست؟
مفهوم ماینینگ یا استخراج در این سکو معکوس شده است. فرآیند استخراج بیتکوین نیازمند مصرف انرژی توسط پردازندهها برای تولید توکن است، اما در این فناوری نوین، عدم مصرف انرژی منجر به تولید توکن میشود. مشترک با مصرف نکردن برق، عملاً فرآیند ماینینگ را انجام میدهد و توکنهای ایجاد شده مستقیماً به کیف پول دیجیتال او منتقل میشوند. این نخستین بار در جهان است که مفهوم ماینینگ معکوس یا استخراج از طریق صرفهجویی عملیاتی شده و کدنویسی آن به طور کامل توسط برنامه نویسان ایرانی انجام شده است.
سرنوشت نهایی این دستاورد بومی چه شد؟
پروژه مذکور از نظر فنی به مرحله تکامل کامل رسید و برنامک اختصاصی آن نیز برای بازار ایران توسعه یافت. هدف اصلی تیم توسعهدهنده، حل مشکل ناترازی برق داخلی بود، اما به دلیل عدم توجه و استقبال متولیان امر در داخل کشور، این فناوری مسکوت ماند. تیم سازنده پس از ناامیدی از اجرای طرح در ایران، امتیاز این فناوری را به یک شرکت فرانسوی واگذار کرد.
انتهای پیام/
