بلاکچین چیست؟/ همه آنچه باید در مورد بیت کوین بدانید
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا-هانا حیدری؛ این روزها رمزارزها مبحث داغی به شمار میرود که منتقدان و طرفداران زیادی دارد. بسیاری از نهادها و کمپانیهای فعال در حوزه فنّاوری برای هماهنگی با روند روز به فکر توسعه رمزارزهای مخصوص خود افتادهاند. تاکنون حدود 150 نوع رمزارز در جهان ساخته شده یا در مرحله تولید قرار دارد.
یکی از رمزارزهایی که این روزها در دنیا سروصدا کرده، بیتکوین است؛ جالب است بدانید که بیتکوین توسط فرد یا گروهی ناشناس اختراع شد که از نام ساتوشی ناکاموتو استفاده میکنند. بیتکوین نخستین بار در سال 2009 بهصورت نرمافزار متن باز به جهان عرضه شد. بیتکوین مالکی ندارند و اداره و کنترل آن بر عهده کاربرانش است.
بیتکوین نخستین رمزارز عرضهشده به جهان بود که در سالهای ابتدایی با استقبال زیادی مواجه نشد اما چند سال پیش چنان ارزشی پیدا کرد که دنیای دیجیتال و سیستم پرداخت سراسر جهان را دگرگون کرد. پس از توفانی که بیتکوین ایجاد کرد، سروکله رمزارزهای دیگری نیز پیدا شد. بااینحال همه این رمزارزها برای فعالیت به سامانهای به نام بلاکچین نیاز دارند.
بلاکچین چیست؟
بلاکچین فناوریای است که برای ارسال و دریافت ارزهای رمزنگاریشده استفاده میشود اما قابلیتهای آن بسیار فراتر از یک سیستم پرداخت است. بلاکچین یک سیستم غیرمتمرکز است که سرعت و امنیت بالایی دارد و این غیرمتمرکز بودن اجازه میدهد همه کاربران به دادههای مشابهی دسترسی داشته باشند.
برای درک بهتر بیتکوین باید با دو مفهوم که با آن گره خورده بیشتر آشنا شد: شبکه بیتکوین که اطلاعات تراکنشها را ثبت میکند و ارز دیجیتال که واحد ارزشمند موردنیاز برای انجام تراکنشهای مالی است.
شبکه بیتکوین
شبکه پرداخت بیتکوین که با نام بیتکوین بلاکچین نیز شناخته میشود انجام تراکنشهای مالی میان کاربران را امکانپذیر میکند. در این شبکه از سیستم توزیعشده برای تأیید و تصدیق تراکنشها استفاده میشود. نرمافزار بیتکوین توسط کامپیوترهای قدرتمند یا استخراجکنندهها اداره و کنترل میشود و تنها این کامپیوترها به سیستم توزیعشده شبکه جهانی دسترسی دارند.
سیستم توزیعشده مجموعهای از فرآیندهای متمایز است که پیامها را به یکدیگر انتقال میدهد و برای حل یک مسئله محاسباتی بهصورت هماهنگ با هم کار میکنند. درواقع سیستم توزیعشده به گروهی از کامپیوترها گفته میشود که برای رسیدن به هدف واحد با هم همکاری میکنند. باوجوداینکه فرآیندها بهصورت جدا انجام میشوند اما در نظر کاربر نهایی سیستم به شکل کامپیوتر واحد دیده میشود.
هر زمان که کاربری یک تراکنش انجام بدهد، بهسرعت روی شبکه ثبت و به تأیید استخراجکنندگان درمیآید. استخراجکنندگان بهصورت دائمی کار میکنند تا هر تراکنش را تأیید و در بلوک بعدی زنجیره ذخیره کنند. وقتی یک بلوک جدید تأیید میشود، تمام تراکنشهای موجود در آن بهصورت دائمی در بلاکچین ثبت میشوند. پاداشها در قالب بیتکوین به استخراجکنندگانی که تعاملات را تأیید میکنند، تعلق میگیرد.
هر کامپیوتری که در فرآیند استخراج نقش داشته باشد، یک رونوشت از اطلاعات بلاکچین شامل دادههای تمام تراکنشها دریافت میکند. این رونوشت هر بار که بلوک جدیدی به زنجیره اضافه میشود، بهروزرسانی خواهد شد.
ارز دیجیتال
واحد ارزشمندی که در شبکه بیتکوین ارسال و دریافت میشود نیز با نام رمزارز بیتکوین شناخته میشود. بیتکوین ماهیتی کاملاً دیجیتال دارد. این امر بدین معناست که این ارز فیزیکی و قابللمس نیست اما قابلیت تقسیم و تعویض دارد. گفتنی است که بیتکوین قابلتغییر نیست و به همین دلیل جایگزین ایمنی برای سیستمهای فعلی به شمار میرود.
درواقع بیتکوین یک رمزارز یا ارز دیجیتال است که بدون وجود بانک مرکزی و سیستم مدیریتی واحد فعالیت میکند. یکی از ویژگیهای خاص بیتکوین انتقال بدون واسطه آن از یک کاربر به کاربر دیگر است. این انتقالات یا تراکنشها رمزنگاریشده و از طریق گره یا اتصال کامپیوتری به شبکه در بلاکچین ثبت میشود.
بهعبارتدیگر بیتکوین نوعی سیستم مالی جهانی است که کاربردهای آن شباهت زیادی به پول بدون پشتوانه دارد. در نظامهای مالی فعلی برای تأمین پول مورد نیاز در جامعه، مقداری اسکناس چاپ میشود اما در سیستم ارزهای دیجیتال امکان چاپ پول وجود ندارد. بیتکوینها بهصورت محدود استخراج میشوند و افراد زیادی از سراسر دنیا برای استخراج این بیتکوینهای پنهان در بلاکچین با یکدیگر رقابت میکنند.
تراکنشهایی که توسط رمزارزها صورت میگیرد، نهتنها سرعت بیشتری نسبت به تعاملات بانکی سنتی دارد و بوروکراسیهای اداری را از میان برمیدارد بلکه نیاز به شخص سوم در معاملات مانند بانکها، مؤسسات مالی، شرکتها یا دولتها نیز حذف میشود.
کاربرد بلاکچین
یکی از کاربردهای بلاکچین یا زنجیره ذخیره اطلاعات ثبت و ذخیره دادههای انتقال پول و تراکنش مالی است. اطلاعات ثبتشده در این سیستم غیرقابل ردیابی هستند. بیتکوین نخستین کاربرد بلاکچین است و اطلاعات تراکنشهای مالی در بلوکهای آن ذخیره میشود. اطلاعات تراکنشهای مالی به ترتیب زمانی در یک بلوک ثبت میشوند. هر بلوک ظرفیت مشخصی دارد که بعد از تکمیل آن بهصورت کامل قفل میشود.
اطلاعات ثبتشده در بلاکچین میان تمام گرههای شبکه به اشتراک گذاشته میشود. در ساختار بلاکچین تمام اطلاعات رمزنگاری میشوند و به همین دلیل امکان تقلب و دستکاری در آن غیرممکن است. این امر یکی دیگر از ویژگیهای مناسب این فنّاوری برای جایگزینی سیستمهای جابهجایی پول و ارز فعلی محسوب میشود.
بیتکوین درواقع پاداشی برای استخراجکنندگان بلاکچین محسوب میشود. از بیتکوین میتوان برای تبادل در ازای محصولات، خدمات و سایر ارزها استفاده کرد. بسیاری از افراد به تراکنشهای غیرقانونی، مصرف بالای برق و نوسانان قیمت بیتکوین انتقاد میکنند.
استخراج بیتکوین
در شبکه بیتکوین تمام اطلاعات تراکنشهای انجامشده در یک دوره زمانی معین در یک بلوک ثبت و ذخیره میشوند. هر بار که یک بلوک جدید از تراکنشها کامل میشود، این بلوک به زنجیره افزوده میشود. درواقع استخراجکنندهها با تأیید تراکنشها قادر به استخراج بیتکوین میشوند.
استخراجکنندهها با استفاده از فرمولهای ریاضی خاص اطلاعات ثبتشده در بلوک را به «هش» تبدیل میکنند. «هش» یک اثرانگشت دیجیتال منحصربهفرد است که در هر بلوک وجود دارد. هر بلوک بلاکچین دارای یک «هش» خاص و «هش» بلوک قبلی است. درواقع زنجیره بلاکچین به خاطر وجود این هشها در کنار یکدیگر قرار میگیرند.
تغییر اطلاعات یک بلوک منجر به تغییر «هش» آن میشود و ازآنجاییکه یک بلوک «هش» بلوک قبلی را نیز دارد، آن «هش »نیز باید تغییر کند. ساختار زنجیروار بلاکچین باعث میشود این چرخه تغییر تا زنجیره نخستین ادامه پیدا کند که امری ناممکن است. درواقع همین ساختار پیچیده باعث قدرت شبکه بلاکچین و تغییرناپذیری آن شده و به همین دلیل هم جایگزینی عالی برای انجام تراکنشهای مالی و بانکی به شمار میرود.
انواع ارزهای دیجیتال
درواقع بیتکوین تنها یک نوع رمزارز است که معروفتر از باقی ارزهای دیجیتال است و طرفداران بیشتری دارد. همچنین ارزش این ارز رمزنگاریشده در بازارهای جهانی از باقی رقبایش بیشتر است. «دَش» یا دارککوین نسخه پنهانتری از بیتکوین است که ردیابی تراکنشها در آن تقریباً غیرممکن است. «دَش» امنیت بالایی دارد و حریم شخصی کاربر را بهتر حفظ میکند. این رمزارز در سال 2014 عرضه شد.
«زیکَش» نیز یک ارز دیجیتال متن باز و غیرمتمرکز است که اواخر سال 2016 معرفی شد. این ارز دیجیتال با وعده انجام تراکنشهایی با امنیت و شفافیت بالا معروف شد. درواقع امنیت و حریم شخصی فرد در این رمزارز حفظ میشود، اطلاعات تراکنشهای انجامشده روی بلاکچین ثبت و ذخیره میشود اما اطلاعات ارسالکننده، دریافتکننده و مبلغ آن از دیگران پنهان میماند. «زیکَش» امکان انجام تراکنشهای محافظدار را برای کاربران فراهم میکند.
«لایتکوین» در سال 2011 توسط چارلی لی به بازار عرضه شد. این ارز دیجیتال مبتنی بر شبکه پرداخت جهانی منبع باز فعالیت میکند. برای استخراج لایتکوین از الگوریتم اسکریپت استفاده میشود. این امر اجازه میدهد افراد عادی با استفاده از کامپیوترهای معمولی نیز قادر به استخراج ارز دیجیتال باشند.
«اترویم» نوعی دیگر رمزارز است که در سال 2015 به بازار معرفی شد. این ارز رمزنگاریشده درواقع یک پلتفرم نرمافزاری غیرمتمرکز است که ساخت و اجرای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای توزیعشده را بدون هیچ گونه تقلب، مداخله و کنترل شخص سوم برای کاربران فراهم میکند. اترویم روی توکنهای خاص این شبکه به نام اتر کار میکند. این رمز ارز در رمزگذاری، غیرمتمرکزسازی، ایمنسازی و مبادله مورد استفاده قرار میگیرد.
«مونرو» یک ارز دیجیتال خصوصی و ایمن است که ردیابی آن ممکن نیست. این رمزارز در سال 201 به بازار معرفی شد. مونرو با استفاده از تکنیک خاصی به امضاهای حلقوی حریم شخصی بالایی را برای کاربران فراهم میکند که امکان تشخیص امضای واقعی را دشوار میکند.
«ریپل» در سال 2012 وارد بازار شد. این رمزارز که شبکهای برای پرداخت آنی به شمار میرود، با هزینهای پایینتر و شفافیت بالا امکان پرداخت بینالمللی آنی را برای کاربران فراهم میکند. در این سیستم نیازی به استخراج وجود ندارد و به همین دلیل انرژی کمتری نیز مصرف میکند.
بیتکوین در ایران فایده دارد؟
باوجوداینکه رمزارزها موضوع جدیدی در کشور به شمار میروند اما ویژگیهای منحصربهفرد آن میتواند ظرفیتهای اقتصادی و مالی کشور را ارتقا ببخشد. سرعت بالا، هزینه کم و امنیت ارزهای دیجیتال باعث جذب بسیاری از کسبوکارها به این سو شده است
ارزهای دیجیتال راه مناسبی برای دور زدن تحریمهای سنگین و ناعادلانهای است که علیه کشور صورت گرفته؛ چراکه معاملات بهصورت مستقیم و بدون دخالت کشور یا دولت سومی صورت میگیرد و برای فعالیت در آن نیز نیازی به کسب اجازه یا مدرک شناسایی نیست.
انتهای پیام/4021/پ
انتهای پیام/