چرا رفع فیلتر گوگل‌پلی روی درآمد مارکت‌های موبایل ایرانی تأثیر چندانی نگذاشت؟
به گزارش خبرگزاری آنا؛ دی ماه سال گذشته بود که شورای عالی فضای مجازی با اکثریت نسبی آرای حاضرین طرحی چهار مرحله‌ای برای مدیریت فضای مجازی مصوب کرد که در مرحله وظایفی برای دستگاه‌های متولی از جمله وزارت ارتباطات مشخص شده بود تا چنانچه این اقدامات به درستی انجام شد، در محدودیت برخی سکوهای اینترنتی خارجی تجدید نظر شود.
مرحلۀ اول این طرح در همان دی ماه انجام شد و دو سکوی آمریکایی گوگل‌پلی متعلق به شرکت آلفابت و واتساپ متعلق به شرکت متا بدون هرگونه بازنگری در سیاست‌های مدیریتی خود در ایران یا بازگشایی دفتر حقوقی پاسخگو بار دیگر فرصت فعالیت و ارائه سرویس به کاربران ایرانی خود را پیدا کردند. برخی کارشناسان معتقد بودند که بازگشایی این دو سکو موجب کاهش استفادۀ کاربران ایرانی از فروشگاه‌های برنامک موبایلی و پیام‌رسان‌های داخلی خواهد شد، حالا انتشار گزارش حسابرسی مالی مایکت یکی از دو فروشگاه اصلی زیست‌بوم فروشگاه‌های عرضۀ برنامک‌های موبایلی در ایران مستمسکی برای گروهی دیگر از کارشناسان شده است تا ضمن رد نظر گروه اول، اعلام کنند که تأثیر رفع محدودیت‌ها بر سکوهای داخلی عرضۀ برنامک موبایلی تثریباً خنثی و بلکه منفی است و آن‌ها توانسته‌اند که راه رشد خود را طی کنند.
برخی رسانه‌ها و فعالان فناوری با انتشار نمودار زیر و قیاس درآمد ماهانۀ این فروشگاه برنامک موبایل ایرانی که نشان دهندۀ افزایش فروش برنامک‌های موبایلی در زمستان گذشته بر بستر آن بود، ادعای خود را مطرح کردند:
البته هنوز جدول و داده‌ای از درآمدهای کافه‌بازار به عنوان دیگر بازیگر بزرگ فروشگاه‌های عرضۀ برنامک موبایلی منتشر نشده است اما بعید به نظر می‌رسد که داده‌های چندان متفاوتی میان این دو مجموعه وجود داشته باشد، البته این مقایسه ناقص است و برای نتیجه گیری قطعی که تأثیر رفع محدودیت گوگل‌پلی کاملاً خنثی بوده یا در برخی قسمت‌ها مؤثرتر بوده است، باید اطلاعات دیگری مانند ترافیک دادۀ تولیدی بر بستر فروشگاه‌های برنامک داخلی و تعداد دانلود برنامک‌های موبایلی نیز به صورت عمومی منتشر شود؛ چرا که بیشترین مصرف کاربران این فروشگاه‌ها به برنامک‌هایی مربوط می‌شوند که بارگیری آن‌ها رایگان است بنابراین برای قضاوت دقیق‌تر باید نمودارهای حجم ترافیک تولید شده در شبکۀ ارتباطی کشور توسط این دو سکو از محل بارگیری برنامک‌های موبایلی همچنین مجموع دانلودهای انجام شدۀ ماهانه در فصل پاییز و زمستان نیز منتشر شود اما اجمالاً در خصوص تغییر تقریباً خنثی درآمدی چند نکته وجود دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
نخست آنکه برای بیشترین کاربران ایرانی که قصد استفاده از برنامکی پولی را دارند، بهره‌گرفتن از یک مارکت ایرانی ساده‌تر است؛ چرا که خیلی از مردم راهکاری برای پرداخت ارزی بهای نرم‌افزارهای مدنظر خود در گوگل‌پلی ندارند و البته احتمالاً توسعه‌دهندگان داخلی هم ترجیح می‌دهند، برنامک خود را برای استفادۀ کاربران ایرانی روی مارکت‌های بومی بارگذاری کنند.
گروه محدودتری از کاربران هستند که برای رفع نیازهای ویژۀ خود نیاز دارند تا حتماً پرداخت ارزی انجام دهند و برنامکی را دانلود کنند بنابراین بدیهی است که رفع محدودیت از گوگل‌پلی در بخش درآمد حاصل از فروش نرم‌افزارهای موبایلی نباید تأثیر چندانی روی سهم بازار فروشگاه‌های برنامک موبایلی ایرانی داشته باشد؛ چرا که اساساً عموم کاربران ساده‌ترین راهی که برای رفع نیاز خود در این زمینه دارند، سکوهای بومی است و استناد به چنین نموداری برای نتیجه‌گیری شاید منجر به گمراهی افکار عمومی یا دستکم مقایسه ناقص شود.
البته این احتمال هم وجود دارد که ترافیک تولیدی حاصل از بارگیری برنامک‌های موبایلی در مارکت‌های ایرانی و تعداد بارگیری‌ها نیز تکانۀ شدیدی را تجربه نکرده باشد؛ چرا که این سه سکو چند سال است در زیست‌بوم ایران کنار هم فعالیت می‌کنند و هرکدام کاربر وفادار به خود را دارند اما اینکه بعد از رفع محدودیت از گوگل‌پلی هر کدام از سکوهای بومی با شیب ملایمی دچار کاهش ترافیک تولیدی ناشی از بارگیری برنامک‌های موبایلی و تعداد این بارگیری‌ها شده باشند، محتل است.
دربارۀ گوگل‌پلی از ابتدا نگرانی چندانی در خصوص تأثیر منفی رفع محدودیت آن بر سهم بازار سکوهای بومی وجود نداشت؛ چرا که هرکدام آن‌ها همانطور که پیشتر گفته شد، طی سال‌های گذشته کاربران وفاداری پیدا کرده بودند و سال‌ها از فعالیت این سه سکوی مورد مراجعه کاربران ایرانی می‌گذشت اما دو سوال اصلی دربارۀ محصول شرکت آلفابت وجود داشت که هنوز نیز به قوت خود باقی است و راهکار شفافی نیز تاکنون توسط وزارت ارتباطات برای آن ارائه نشده است. نخست آنکه سپر ایمنی متصل به گوگل پلی بارها به دلایل واهی برنامک‌های موبایلی ایرانی از جمله تاکسی‌های اینترنتی، پرداخت‌یارها و پیام‌رسان‌ها را به عنوان بدافزار معرفی کرده است که سبب شده کاربران ایرانی برای استفاده از برخی سرویس‌های بومی دچار مشکل شوند و در مواردی توسعه دهندگان ایرانی با حذف برنامک خود از گوشی‌های نصب کننده روبرو شده‌اند، اساساً یکی از دلایل اصلی محدودیت ایجاد شدۀ سه سال قبل برای گوگل‌پلی در پس حوادث شهریور آن مقطع را باید همین وجود احتمال دخالت سایبری گوگل‌پلی در زیست‌بوم ایران و وجود احتمال حذف کامل برنامک‌های ایرانی از روی گوشی‌های مردم در مقطعی بود که دولت آمریکا به وضوح از دخالت به واسطۀ فناوری در ایران برای دمیدن در التهابات آن سال صحبت می‌کرد.
مسئلۀ بعدی وجود پالایش شکن‌های متعدد رایگان و غیر رایگان بر بستر این سکو بود که خطرات مختلفی برای دستگاه‌های کاربران ایرانی ایجاد می‌کردند، پالایش شکن‌ها به خصوص دسته‌ای که رایگان هستند، خطرات مختلفی برای دستگاه‌های کاربران ایجاد می‌کنند، از سرقت اطلاعات تا کند شدن دسترسی به شبکۀ اینترنت و تبدیل شدن گوشی میزبان به عنوان منبع ایجاد حملات DDAS به زیرساخت ارتباطی کشور، موضوعی که سبب می‌شد تا منشاء اصلی برخی از حملات سایبری DDAS به کشور مشخص نشود و هر گوشی ناخواسته بدل به یک مبدأ تهاجمی به زیرساخت ارتباطی کشور شود.
این دو چالش اساسی‌ترین موضوعات مربوط به گوگل‌پلی بودند که هنوز راهکار دقیقی از سوی وزارت ارتباطات یا سایر دستگاه‌های مرتبط با فضای مجازی برای رفع آن‌ها به صورت عمومی منتشر نشده است و همچنان نیز ممکن است همانطور که قبل تجربه کرده‌ایم، صبحی از خواب بیدار شویم و شاهد حذف کامل یک برنامک موبایلی ایرانی به طور اجباری و ناخواسته از روی همۀ موبایل‌های مردم ایران باشیم یا حملات DDAS (منع خدمت) را شاهد باشیم که منشاء آن‌ها به طور ناخواسته گوشی مردم است.
قیاس و تحلیل باید کامل و چند وجهی باشد تا افکار عمومی دچار انحراف در نتیجه‌گیری نشود، همانطور که گفته شد، امروز برای نتیجه‌گیری دربارۀ وضعیت مارکت‌های موبایلی ایرانی نیاز است تا داده‌های دیگری همچون ترافیک تولیدی، تعداد بارگیری‌ها یا حتی میزان مراجعه کاربران این سکوها در دسترس کارشناسان قرار داشته باشد و صرف نمایش نمودار میزان فروش نمی‌توان نتیجه‌گیری قطعی کرد.
انتهای پیام/
