مزرعۀ آموزشی تحقیقاتی واحد شیروان؛ از کشت طلای سرخ تا تامین نیاز دانشجویان تحصیلات تکمیلی

مریم ریحانی، خبرنگار آنا در شیروان- ابتدا این زمین برای دروس عملیات زراعی و کشاورزی رشته‌های کشاورزی گرایش علوم باغبانی و زراعت، برنامه‌ریزی شده بود که بعدها به دلیل تغییر سیاست‌ها و رویکرد دانشگاه به سمت کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای از دیگر امکانات مزرعه استفاده بهینه شده و برای این منظور مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.

مزارع آموزشی تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان شامل سه قطعه زمین پراکنده و با کارایی‌های متفاوت است که قطعه زمین مزرعۀ تحقیقاتی پژوهشی در کیلومتر 15 جاده شیروان فاروج قرار دارد، 26 هکتار است و از امکانات برق، چاه آب و استخر بهره می‌برد و دو قطعه 30 هکتاری و 12 هکتاری دیگر که فقط جنبۀ درآمدزایی داشته و به دلیل کمبود آب به‌صورت دیم کشت می‌شود در کیلومتر 12 جاده شیروان قوچان واقع شده است.

مزارع دیم هر ساله به‌صورت نیم کشت شده و نیم دیگر آیش باقی می‌ماند و بیشتر محصول را گندم و جو به خود اختصاص داده است.

معاون امور آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان که مسئولیت این مزرعه را بر عهده دارد به خبرنگار خبرگزاری آنا می‌گوید: «مزرعۀ تحقیقاتی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان با توجه به اینکه دارای چاه عمیق است، این امکان را به مسئولان واحد داده که از پتانسیل‌های زمین بهره بیشتری ببرند.»

سید مرتضی عظیم‌زاده می‌افزاید: «سال 90 عملیات اجرایی راه‌اندازی گلخانه تحقیقاتی در این مزرعه آغاز شد و سال 91 به بهره‌برداری رسید. این گلخانه به منظور انجام آزمایش‌ پایان‌نامه‌های دانشجویان تحصیلات تکمیلی مقاطع دکتری و کارشناسی ارشد و طرح‌های پژوهشی استادان و دانشجویان به مساحت 600 مترمربع ساخته شد و اکنون گیاه دارویی به‌لیمو کشت شده و برای درآمد غیرشهریه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.»

معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی واحد شیروان اظهار می‌کند: «حدود دو هکتار از مزرعه تحقیقاتی، پژوهشی واحد شیروان را باغ میوه در برگرفته که درختان سیب و گلابی را شامل می‌شود و آبیاری باغ دارای سیستم تحت فشار است که به وسیله استخر ساخته شده، آب چاه ذخیره و به وسیله سیستم قطره‌ای به پای درختان می‌رسد. محصول باغ هرساله نزدیک به یک تن است که این محصول در دو نوبت بین کارکنان و استادان واحد توزیع می‌شود.»

عظیم‌زاده اضافه می‌کند: «با توجه به کم شدن بارش در این منطقه در سال‌های اخیر، نیم هکتار از مزرعه را به کشت زعفران اختصاص داده‌که محصول خوبی را شاهد بوده‌ایم و محصول آن علاوه بر بی‌نیاز کردن دانشگاه از خرید زعفران به فروش رسیده و درآمد غیرشهریه‌ای به حساب می‌آید.»

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان نیز درباره مزرعه تحقیقاتی، پژوهشی این واحد به خبرنگار خبرگزاری آنــا می‌گوید: «این مزرعه دارای امکانات، تجهیزات و دستگاه‌های پیشرفته از جمله؛ تراکتور فرگوسن، عمیق‌کار، بذرکار گیاهان وجینی، ادوات تهیه زمین از جمله دیسک، گاوآهن، کلوخ شکن، لورر، نهرکن و سایر ادوات مورد نیاز کشاورزی است که این امکانات برای اجرای پایان‌نامه‌های دانشجویان مقطع دکتری و کارشناسی ارشد در اختیار دانشجویان، قرار می‌گیرد.»

محمد معتمدی می‌افزاید: «به دلیل احساس نیاز دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته‌های کشاورزی و جغرافیا در مقاطع دکتری و کارشناسی ارشد به اطلاعات هواشناسی، بر آن شدیم تا با همکاری ادارۀ کل هواشناسی استان خراسان شمالی، ایستگاه هواشناسی در مزرعه راه‌اندازی کنیم که با خرید تجهیزات از سوی واحد شیروان و نصب و آموزش از طرف ادارۀ کل هواشناسی استان خراسان شمالی، این امکان فراهم شد. اکنون با استفاده از داده‌های ایستگاه هواشناسی مستقر در مزرعۀ دانشگاه، افزون بر بهره‌مندی از آن برای درک زمان کشت بهتر، دانشجویان تحصیلات تکمیلی از سردرگمی درآمده و به‌راحتی با استفاده از داده‌های دریافت شده از این ایستگاه، اطلاعات پایان‌نامۀ خود را تکمیل می‌کنند.»

وی دربارۀ امکانات ایستگاه هواشناسی اظهار می‌کند: «ایستگاه هواشناسی مستقر در مزرعۀ واحد شیروان دارای؛ بادنما و بادسنج دیجیتال، دماسنج تر و خشک، دماسنج کمینه و بیشینه، رطوبت‌نگار، دمانگار جای گرفته در جعبه اسکرین، آفتاب‌نگار، تشتک تبخیر، باران‌سنج، و دماسنج‌ عمق خاک از 5 سانتی متر تا عمق یک متر است. اطلاعات و داده‌ها از سوی فرد آموزش دیده در دفتر ثبت می‌شود و برای استفادۀ دانشجویان در اختیارشان قرار می‌گیرد.»

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان نیز دربارۀ میزان درآمدزایی مزرعه این واحد به خبرنگار آنـــا می‌گوید: «درآمد حاصل از کشت محصولات زراعی در مزارع دانشگاه و گلخانه، سال 94 به میزان 340 میلیون ریال بوده است و این درآمد، حاصل از 32 تن جو، 83 کیلوگرم گل زعفران و 13.5 کیلوگرم به‌لیموی خشک شده است که بخشی از این درآمد صرف هزینه‌های مربوط به مزرعه شده و بخشی نیز به عنوان درآمد غیرشهریه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.»

محمد قادری مقدم افزود: «برای آینده زمین‌های زراعی با توجه به سیاست‌های دولت مبنی بر مصرف کم آب‌های کشاورزی و نیز درآمدزایی بالا،‌ کشت بیشتر زعفران را در برنامه خود داریم تا با یاری پروردگار متعال از کمترین امکانات بیشترین بهره را ببریم.»