رکوردشکنی گرمایش جهانی به واسطه انسان

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از ادونس ساینس نیوز، نقشه‌ای از زمین در سال ۲۰۲۳ منتشر شده است که ناهنجاری‌های دمای سطح جهانی را نشان می‌دهد، به عبارتی در مقایسه با میانگین سال‌های ۱۹۵۱ تا ۱۹۸۰، هر منطقه از سیاره چقدر گرم‌تر یا خنک‌تر بوده است.

در سال ۲۰۲۳، میانگین دمای سطح زمین گرم‌ترین دمای ثبت شده در تاریخ را به خود اختصاص داد و از رکورد قبلی که متعلق به سال ۲۰۱۶ بود، پیشی گرفت. اکنون، دومین گزارش سالانه شاخص‌های تغییر اقلیم جهانی به رهبری دانشگاه لیدز انگلیس، این خبر بد را تشدید کرده است.

این گزارش تأیید می‌کند که گرمایش «انسان محور» یا «انسان ساز» در دوره ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳، ۱.۱۹ درجه سانتیگراد افزایش یافته است. این میزان نسبت به گرمایش انسانی ۱.۱۴ درجه سانتیگراد که از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ مشاهده و در اولین گزارش ذکر شده بود، افزایش یافته است.

«پیرس فورستر» «Piers Forster» مدیر مرکز «پریستلی» برای آینده اقلیم در دانشگاه لیدز و هماهنگ کننده این گزارش گفت: مطالعات ما نشان می‌دهد سطح گرمایش جهانی ناشی از فعالیت‌های انسانی در سال گذشته به افزایش خود ادامه داده، اگرچه انجام یک سری اقدامات اقلیمی، افزایش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای را کاهش داده است. دمای جهانی همچنان در جهت اشتباه و سریعتر از همیشه افزایش می‌یابد.

وی افزود: این مطالعه و تحلیل، بسیاری از اندازه گیری‌های جهانی را ترکیب می‌کند تا عوامل موثر در نقش انسان در گرمایش جهانی و روند آن را به طور معتبری به روزرسانی کند. در این بررسی انتشارات، سطوح غلظت اتمسفر، جریان گرما به اقیانوس و روند دمای سطح، رصد شده است.

اگرچه هدف این گزارش ردیابی روند گرمایش بلند مدت بود، اما این گزارش جدید، سال ۲۰۲۳ را نیز به عنوان یک سال مجزا بررسی کرده و نشان داد میزان کل گرمایش تجربه شده در سال گذشته ۱.۴ درجه سانتیگراد بوده است. محاسبات محققان حاکی از آن است ۱.۳ درجه سانتیگراد از این میزان به فعالیت‌های انسانی نسبت داده می‌شود و این تفاوت ناشی از شرایط ال نینو است که در دمای رکوردشکن سال ۲۰۲۳ نیز نقش داشته است.

فورستر خاطرنشان کرد: این بدان معناست که گرمایش انسان محور با نرخ بی سابقه‌ی ۰.۳ درجه سانتیگراد در هر دهه افزایش می‌یابد. اگرچه نتایج ما به نوعی قابل انتظار، اما با این وجود نگران کننده است. نرخ بی سابقه‌ی گرمایش نتیجه سطوح بالای انتشار گاز‌های گلخانه‌ای است.

این برای انتشار گاز‌های گلخانه‌ای چه معنایی دارد؟

عامل اصلی تغییر اقلیم ناشی از فعالیت‌های انسانی، انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و عمدتا دی اکسید کربن، از طریق سوزاندن سوخت‌های فسیلی است.

به گفته فوستر، انتشار سوخت‌های فسیلی حدود ۷۰ درصد از کل انتشار گاز‌های گلخانه‌ای را شامل می‌شود و به وضوح عامل اصلی تغییرات اقلیمی است، اما سایر منابع آلودگی ناشی از تولید سیمان، کشاورزی و جنگل زدایی و کاهش سطح انتشار گوگرد نیز در گرم شدن هوا نقش دارند.

در سال ۲۰۲۰، هیات بین دولتی تغییرات اقلیم (IPCC) محاسبه کرد، با اطمینان از عدم افزایش دمای ۱.۵ درجه سانتیگراد تا سال ۲۰۳۰، انتشار دی اکسید کربن در محدوده ۳۰۰ تا ۹۰۰ میلیارد تن با تخمین متوسط و ۵۰۰ میلیارد تن در ده سال تا ۲۰۳۰ خواهد بود.

تا آغاز سال ۲۰۲۴، میزان کربن باقیمانده برای هدف گرمایش سال ۲۰۳۰ بین ۱۰۰ تا ۴۵۰ میلیارد تن تخمین زده شد که برآورد مرکزی آن ۲۰۰ میلیارد تن بود.

دومین گزارش سالانه شاخص‌های تغییرات اقلیم جهانی نشان داد که تنها ۲۰۰ میلیارد تن دی اکسید کربن تعیین شده در سال ۲۰۲۰ توسط IPCC باقی مانده است و حدود پنج سال دیگر این میزان کربن منتشر می‌شود.

این آمار و ارقام نشان می‌دهد نرخ بالای گرمایش بین سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۲۳ ناشی از انتشار مداوم گاز‌های گلخانه‌ای است که معادل انتشار ۵۳ میلیارد تن دی اکسید کربن در سال طی آن دوره است. بهبود‌های مداوم در کیفیت هوا نیز به گرم شدن، کاهش ذرات موجود در جو و کاهش ضریب بازگشت زمین -گرمایی که سیاره ما به فضا منعکس می‌کند – کمک کرده است.

آیا بشریت به اندازه کافی برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی انجام می‌دهد؟

اگرچه به وضوح شاهد تلاش‌هایی برای محدود کردن انتشار گاز‌های گلخانه‌ای بوده ایم، اما آیا بشر به اندازه کافی برای مقابله با گرمایش جهانی تلاش کرده است؟

فوستر می‌گوید: کار‌هایی انجام شده است از جمله: جایگزینی سوخت های فسیلی با انرژیهای تجدیدپذیر ، خرید خودرو‌های برقی و نصب پمپ‌های حرارتی. در سطح جهانی، افزایش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای کند شده و انتشار آنها هنوز بالاتر از سطح قبل از همه گیری کووید نیست. کاهش سریع انتشار گاز‌های گلخانه‌ای به سمت صفر خالص، سطح گرمایش جهانی را که در نهایت تجربه می‌کنیم، محدود می‌کند.

وی خاطر نشان کرد: درصورت نصف شدن انتشار گاز‌های گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰، میزان گرم شدن زمین نیز به نصف کاهش می‌یابد. اما انتشار گاز‌های گلخانه‌ای جهانی باید کاهش یابد و در نهایت به صفر برسد تا گرمایش سیاره متوقف شود.

وی افزود در حالی که بیشتر کشور‌ها قول اقدام را داده اند، بسیاری از آنها به اندازه کافی عمل نمی‌کنند. 

نویسندگان این گزارش امیدوارند این گزارش نقش مهمی در اطلاع رسانی برنامه‌های جدید اقلیم ایفا کند که همه کشور‌ها در جهان متعهد شده اند تا سال ۲۰۲۵ برای کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای برنامه‌های کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات اقلیم (UNFCCC) انجام دهند و با اثرات اقلیم که به عنوان مشارکت‌های تعیین شده ملی شناخته می‌شود، سازگار شوند.