۵۰ سال در جست‌وجوی عناصر ابرسنگین!

به گزارش خبرنگار علم و فناوری آنا، دانشمندان ۵۰ سال است که در جستجوی عناصر ابرسنگین برای تکمیل جدول تناوبی مندلیف هستند. آن‌ها توانستند در سال ۲۰۱۵ عنصر ابرسنگینی را به جدول تناوبی اضافه کنند که «تنسین» نام دارد و نیمه عمرش کمتر از یک ثانیه است.

منظور از عناصر ابرسنگین موادی با وزن و اعداد اتمی بیشتر از ۱۰۵ است و به نظر می‌رسد که دانشمندان برای یافتن این عناصر باید به دنبال همجوشی مستقیم هسته‌های سنگین با راندن یکدیگر در شتاب‌دهنده‌های یون سنگین باشند.

شتاب‌دهنده‌های ذرات تاکنون برای ایجاد ذرات ابرسنگین فراتر از عناصر ۱۰۴ و ۱۰۵ نقش بسیار مهمی داشته‌اند. دانشمندان سال ۲۰۱۶ با کمک همین شتاب‌دهنده‌ها و از برخورد یون‌های اکسیژن و اتم‌های کالیفرنیوم عنصر ۱۰۶ را با نام سیبورگیم کشف کردند که البته تا دو دهه بعد به طور رسمی تائید نشد.

 دانشمندان اکنون در تلاش برای ایجاد عناصر ۱۱۹ و ۱۲۰ هستند.

به گفته دانشمندان، تشکیل عناصر سنگین‌تر با وزن‌های ابرسنگین بینش بزرگی را در مورد نیرو‌هایی که اتم‌ها را به یکدیگر متصل می‌کنند و همچنین شیمی عجیب و غریب‌ترین عناصر به دست می‌دهد.

به گزارش آنا، سیبورگیم (Sg) یک عنصر رادیواکتیو مصنوعی تولید شده است که در گروه هالوژن‌ها در جدول تناوبی مندلیف قرار می‌گیرد و عدد اتمی آن ۱۰۶ است. این عنصر در ماه ژوئن ۱۹۷۴ اولین بار توسط «گئورگی ان فلورف» (Georgy N. Flerov) در موسسه تحقیقات مشترک هسته‌ای در «دوبنا»ی روسیه سنتز و به عنوان عنصر ۱۰۶ معرفی شد. در سپتامبر همان سال، گروهی از محققان آمریکایی به سرپرستی «آلبرت گیورسو» (Albert Ghiorso) در آزمایشگاه تشعشع «لارنس» (که اکنون آزمایشگاه «لارنس برکلی» نام دارد) در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی سنتز خود را از عنصری مشابه گزارش کردند.

بین این دو گروه بر سر نتایج آزمایش‌هایشان اختلاف نظرهایی به وجود آمد. هر دو گروه از روش‌های متفاوتی برای رسیدن به سنتز این عنصر استفاده کرده بودند. دانشمندان شوروی سابق ایزوتوپ‌های ۲۰۷ و ۲۰۸ عنصر سرب را با یون‌های کروم (ایزوتوپ ۵۴) بمباران کردند تا ایزوتوپی از عنصر ۱۰۶ با عدد جرمی ۲۵۶ و با نیمه عمر تقریبی ۷ هزارم ثانیه تولید کنند. ولی محققان آمریکایی برای تولید این عنصر از یک رادیواکتیو سنگین به نام کالیفرنیوم با ایزوتوپ ۲۴۹ استفاده کردند و آن را با پرتوهای پرتابه‌ای از یون‌های اکسیژن (ایزوتوپ ۱۸) بمباران کردند که در نهایت منجر به ایجاد ایزوتوپ متفاوت عنصر ۱۰۶ با عدد جرمی ۲۶۳ شد.

نیمه عمر این عنصر ۹ دهم ثانیه بود. محققان آمریکایی به افتخار شیمیدان هسته‌ای آمریکایی «گلن تی سیبورگ» (Glenn T. Seaborg)، به طور آزمایشی این عنصر را سیبورگیم نامیدند که بعداً توسط اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی تأیید شد. بر اساس موقعیت این عنصر در جدول تناوبی، تصور می‌شود که دارای خواص شیمیایی مشابه تنگستن باشد.