عوامل گرمایش زمین از دیدگاه دانشمندان/ تغییر اقلیم محسوس نیست

قاسم خسروی دکتری جغرافیا و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لنجان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا اظهار کرد: همواره تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین در دوران مختلفی ایجاد می شود.

وی با بیان اینکه برای شناسایی اقلیم لازم است یک منطقه حداقل ۳۰ سال مورد بررسی قرار بگیرد، گفت: اقلیم، ماهیت دینامیکی دارد بدان معنا که از سالی به سال دیگر تغییر می‌کند.

وی گفت: عواملی که دانشمندان برای گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی زمین عنوان می‌کنند در چند دسته تقسیم می‌شوند. خروجی خورشید، فضای میان خورشید و کره زمین و سیکل چرخش کره زمین ازجمله این عوامل هستند؛ اما بحث اصلی در اتمسفر رخ می‌دهد.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی لنجان با بیان اینکه تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین مسئله یک یا چند کشور نیست، اضافه کرد: این پدیده از دهه هفتاد میلادی آغاز شده، اما به دلیل اینکه همیشه بخشی از آن مربوط به اقتصاد است جدی گرفته نمی شود.

ضرورت بررسی ۵۰ ساله ایران برای ارزیابی تغییر اقلیم

وی اضافه کرد: معمولاً مخاطرات محیطی در ابعاد وسیع اتفاق می‌افتد به همین دلیل تغییر روند اقلیم محسوس نیست. به‌عنوان نمونه برای بررسی روند تغییرات اقلیم در ایران باید یک دوره ۵۰ ساله را بررسی کنیم تا با مشاهده رخدادهای دمایی و بارشی در این مدت متوجه تغییر اقلیم شویم.

وی گفت: گاز‌هایی مانند دی‌اکسید کربن، گاز متان، گاز فلوئور کربن‌ها و اکسید هیدروژن زمانی که در اتمسفرآزاد شود با تابش اشعه خورشید به داخل اتمسفر این گازها در سطح زمین گرفتار می‌شوند که همین امر باعث بالا رفتن درجه حرارت زمین خواهد شد.

وی گفت: سالانه حدود ۴ و نیم میلیارد تن گاز دی‌اکسید کربن در اثر سوخت‌های فسیلی وارد جو می‌شود این مسئله اثر زیادی روی افزایش دما دارد.

خسروی بیان کرد: با اعلام شورای بین‌المللی تغییرات آب‌وهوا از اواخر قرن نوزدهم تا سال ۲۰۱۲ حدود ۰.۹ به‌طور متوسط دمای کلی زمین افزایش یافته که در نتیجه این افزایش دما اتفاقات زیادی رخ داده است.

این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی عنوان کرد: تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین دو موضوع مورد مناقشه میان دانشمندان  است که آیا واقعاً دلیل این تغییرات و گرمایش زمین اثرات مستقیم انسان است.

وی عنوان کرد: اقلیم کره زمین یک ابرسیستم بسیار پیچیده است که تابع شرایط خطی نیست یعنی به این صورت نیست که اگر هوا گرم می‌شود الزاماً بارش کم شود یا فقط دما افزایش پیدا کند.

این دکتری جغرافیا مطرح کرد: تقریباً همه جهان درگیر تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین هستند؛ اما در مناطق و جغرافیا‌های مختلف بسته به شرایط، اتفاقات مختلفی رخ می‌دهد به‌عنوان نمونه زمانی که دما افزایش می‌یابد پوشش یخ کره زمین ذوب شده و باعث بالا آمدن سطح آب‌ها می‌شود در نتیجه خطراتی برای شهر‌هایی که در کنار سواحل قرار دارند، به وجود می‌آورد.

خسروی ادامه داد: گرمایش زمین در مناطقی سبب آتش‌سوزی‌ و در مناطقی دیگر موجب بارش سیل‌آسا می‌شود؛ بنابراین در مناطق مختلف می‌تواند متفاوت باشد. تقریباً همه کشور‌های دنیا تحت تأثیر این پدیده هستند؛ اما کشور‌هایی که در سواحل دریا قرار گرفتند بیشترین تغییرات را دارند.

وی گفت: به‌طور قطع گرمایش زمین روی بعضی از بیماری‌ها تأثیرگذار است به دلیل اینکه در این شرایط میکروب‌ها بیشتر تکثیر می‌یابند.

وی توضیح مطرح کرد: اتفاق‌نظر درباره اینکه انسان موجب تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین شده یا خیر وجود ندارد. در سال‌های اخیر بسیاری از کشور‌های صنعتی جهان ازجمله آمریکا و چین بیشترین گاز‌های گلخانه‌ای را تولید کرده‌اند؛ اما قبول ندارند که دلیل اصلی این پدیده گاز‌های گلخانه‌ای است؛ چراکه با قبول این واقعیت باید ساختار‌های صنعتی و کارخانه‌ها را عوض کنند. همیشه مداخله در مطالعات علمی از سوی صنایع و کمپانی‌های نفتی وجود دارد.

گرمایش زمین راه حل جدی ندارد

دکتری جغرافیا بیان کرد: تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین راه‌حل جدی ندارد؛ اما برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای معاهداتی مانند معاهده پاریس صورت گرفته تا کشور‌ها را ملزم به تولید کمتر گاز‌های گلخانه‌ای کنند. ساخت خودرو‌های برقی، تولید کمتر زباله و زندگی سازگار با طبیعت از اقداماتی است که می‌تواند موجب کاهش گرمایش زمین شود.