پای درد دل شرکت‌های دانش‌بنیان(۳)/ حقی در گفت‌وگوی تفصیلی با آنا:
برخی صرفاً اسم دانش‌بنیان را یدک می‌کشند/ پاسکاری کارآفرینان برای دریافت تسهیلات
مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان گفت: متأسفانه برای دریافت تسهیلات، مدام به استان‌های مختلف پاسکاری شدیم و نتیجه‌ای هم نگرفتیم.
گروه علم‌وفناوری خبرگزاری آنا- محمدرضاکچوئیان؛ در بررسی تاریخ اقتصاد بسیاری از جوامع توسعه‌یافته و آن‌هایی که همچون کشور چین، در بین ۳ کشور ابرقدرت اقتصادی دنیا قرار دارند. شاه‌کلید باب توسعه اقتصادی، توجه به تولید داخلی و سیاست‌هایی در جهت تسهیل این فرآیند از سوی دولت‌ها است. چین در دوره اقتدار«دنگ شیائوپینگ»اساس اقتصادی کشور را بر توجه و سرمایه‌گذاری‌های کلان بر بنگاه‌های صنعتی قرار داد و وضعیت فعلی اقتصاد چین را باید در آن دوران طلایی جست‌وجو کرد. این سیاست‌ها و به طور کلی توجه به صنایع داخلی تنها مختص چین نبوده است. با بررسی تاریخ اقتصادی کشورهایی چون ایالات متحده، آلمان، انگلستان و فرانسه هم به این حقیقت می‌توان اذعان کرد که توجه به تولید داخلی چه اهمیت بالایی در توسعه هر کشوری به لحاظ اقتصادی دارد.
بیشتر بخوانید:
کم‌کاری‌های دولت قبل، یقه فناوری را هم گرفت/ سایه نومیدی بر سر صنعت بازی‌های رایانه‌ای
همچنین کره جنوبی در دوره به‌زعم بسیاری از اندیشمندان، معمار اقتصادی این کشور یعنی افسر «پارک چونگ هی» اساس سیستم اقتصادی این کشور را بر مبنای سرمایه‌گذاری حداکثری بر صنایع و تولید داخلی پیش برد. که نتیجه آن همین اختلافی است که کره به لحاظ اقتصادی، فناورانه، فرهنگی و هنری و بسیاری از مسائل روبنایی دیگر با کشوری همچون ایران دارد. البته چند سالی است که در ایران، بر لزوم توجه به تولید داخلی تحت عنوان اقتصاد دانش‌بنیان تمرکز شده که اتفاقی میمون است. با توجه به پتاسنیل‌های موجود در این زمینه امکانات بسیاری به لحاظ اقتصادی، فناوری، صنعت، اشتغال‌زایی، فرهنگی و هنری در چشم‌انداز منظره آینده کشور هویداست. دولت‌ها با نوسان‌های مختلف تمرکز، بر روی این مسئله، به آن توجه داشته‌اند، لیکن این مسیر طولانی و ناهموار است و خوشبختانه در این چندساله دستاوردهای مثبتی در این زمینه ایجادشده است. در همین رابطه با راحله حقی مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان به گفت‌وگو نشستیم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را مشاهده می‌کنید:
آنا: محصولات خود را معرفی کرده و کاربرد آن‌ها را بیان کنید؟
حقی: این شرکت در حیطه تولید نرم‌افزارها به سفارش واحدهای صنعتی برای اتوماسیون فرآیندهای بهره‌برداری در این واحدها و تعمیر و نگهداری تجهیزاتشان فعال است. شرکت‌های آب، برق، مخابرات و شرکت‌های فعال در حیطه تعمیرات در صنایع و بسیاری از شرکت‌های دیگر از خریداران محصولات این شرکت هستند.
آنا: محصولات این شرکت نمونه داخلی داشته است؟ مزایای این محصولات نسبت به نمونه داخلی آن چیست؟
حقی: نمونه‌های داخلی موجود بسیار محدود هستند، البته چون‌که نرم‌افزارهای طراحی‌شده در این شرکت به سفارش واحدهای صنعتی، طراحی و تولید می‌شود. کاربردش برای همان واحد صنعتی شخصی‌سازی و سفارشی‌سازی شده است.
با توجه به تحریم‌ها سال‌هاست که نرم‌افزارها به‌روزرسانی نمی‌شود و واحدهای صنعتی از همان نسخ قدیمی استفاده می‌کنند
به دلیل اینکه فعالیت این شرکت در جنوب‌غربی کشور است و همچنین تعدد واحدهای صنعتی در این حوزه، نرم‌افزاری مشابه نرم‌افزارهای طراحی شده توسط این شرکت در این منطقه نبوده است.
آنا: محصولات جدیدی برای ارائه در آینده طراحی شده است؟
حقی: بله. محصولی درزمینه سیستم‌های آموزش آنلاین و از راه دور با همراهی سازمان تبلیغات اسلامی استان خوزستان در مرحله اجرا قرار دارد.
آنا: نرم‌افزارهای تولیدشده توسط این شرکت نمونه خارجی داشته است؟ و مزایای آن نسبت به نمونه خارجی چیست؟
حقی: نرم‌افزارهای تعمیر و نگهداری مشابه خارجی دارد ولی با توجه به تحریم‌ها و مشکلاتی که بوده سال‌هاست که آن نرم‌افزارها به‌روزرسانی نمی‌شود و پشتیبانی از آن صورت نمی‌گیرد. به همین دلیل در بعضی از واحدهای صنعتی از همان نسخه‌های قدیمی نرم‌افزارها استفاده می‌شود و در بسیاری از واحدها هم آن نسخه‌ها به‌طورکلی منسوخ‌شده است.
آنا: درزمینه صادرات محصولات خود فعال هستید یا برنامه‌ای برای صادرات در آینده دارید؟
حقی: خیر. در زمینه صادرات تا حال حاضر فعالیتی صورت نگرفته است. و با توجه به شرایط موجود برنامه‌ای هم برای صادرات در آینده نداریم. منظور از شرایط موجود تحریم‌ها و موانعی است که با توجه به آن برای این شرکت خیلی مناسب نیست که به چنین اقدامی دست زند، همچنین شرایط اقتصادی شرکت‌ها و مسئله کرونا هم مضاف بر علت شده است.
محدودیت‌های کرونایی؛ محدودیت‌ها را از بین می‌برد
آنا: پاندمی کرونا چه تأثیراتی بر روند تولیدات این شرکت داشته است؟
حقی: با توجه به اینکه این شرکت در زمینه تولید نرم‌افزار فعالیت می‌کند، برخی از فعالیت‌هایمان را به‌صورت آنلاین انجام می‌دادیم و زمینه انجام یکسری از کارها از راه دور وجود داشت البته نه به این شکل موجود ولی در دوران کرونا اتفاقی که افتاد این است که پرسنل این شرکت کاملاً از راه دور فعالیت می‌کنند و تیم‌فنی و گروه برنامه‌نویسان به‌صورت دورکار فعال هستند. این اتفاق خوب است لیکن مشکلات و موانع خود را دارد. به‌طورکلی اتفاقی خوب برای شرکت‌هایی است که در زمینه فناوری اطلاعات یا «آی تی» کار می‌کنند و مزایای خود را دارد. یکی از مزیت‌های آن در بحث انتخاب نیرو است که محدودیت‌های جغرافیایی و مسئله دوری و نزدیکی حذف می‌شود. برای مثال نیروهایی داریم که از خارج استان روی پروژه به‌صورت یکپارچه با بچه‌های تیم کار می‌کنند. مزیت دیگر، اینکه شرکت نیاز به فضای محدودتر برای فعالیت و تجهیزات کمتری دارد و در این مسائل به‌طورکلی صرفه‌جویی می‌شود.
آنا: در صحبت‌هایتان به مسئله تحریم اشاره کردید، این مسئله چگونه بر روی فعالیت‌های این شرکت تأثیرگذار است و یا اینکه به‌طورکلی تأسیس این شرکت برمدار تحریم صورت گرفته است؟
حقی: چیزی که این روند را تحت تأثیر قرار داده و آزاردهنده است مسئله تحریم‌های نرم‌افزاری است. این شرکت به بسترها و ابزارهای نرم‌افزاری نیاز دارد به‌طور مثال گوگل در یکسری از موارد ایران را تحریم کرده است و یا شرکت‌هایی مثل مایکروسافت که نرم‌افزارهای ابزار تولید این شرکت را فراهم می‌کنند و همچنین مشکلاتی که در بحث اینترنت در کشور وجود دارد. همگی تأثیر مستقیمی بر روی تولید این شرکت می‌گذارد و محدودیت زیادی ایجاد می‌کند.
آنا: در صحبت‌های خود به مشکلاتی که در زمینه اینترنت کشور وجود دارد اشاره کردید، این مسئله را تشریح می‌کنید؟
حقی: به طور مثال نرم‌افزار تولیدشده توسط این شرکت در ۱۸۰ ایستگاه برق در سطح استان‌های کهگیلوی و بویراحمد و خوزستان اجرا می‌شود. تمام کنترل، پشتیبانی و ارتباطات کاربران این شرکت بر بستر اینترنت قرار دارد. تصور کنید که وقتی اینترنت قطع می‌شود تمام سیستم برق و در خواست‌هایی که بین آن‌ها ردوبدل می‌شود به دلیل اینکه تمام این‌ها اتوماسیون شده، همه دچار مشکل می‌شوند و ارتباط با کاربران قطع می‌شود، و این مسئله چه مانع عظیمی بر مسیر فعالیت این شرکت می‌گذارد.
نبود ارگان‌های ارائه‌دهنده تسهیلات در خوزستان
آنا: از زمان تأسیس این شرکت تا به حال، حمایتی از این شرکت شده است؟
حقی: خیر، این شرکت تسهیلاتی نگرفته است. همچنین صندوق سرمایه‌گذاری در استان خوزستان به‌صورت مستقیم وجود ندارد و در پیگیری برای گرفتن تسهیلات صرفاً به استان‌های دیگر پاسکاری می‌شدیم. ولی اقدام درخوری که باید صورت می‌گرفت انجام نشد. و این عدم‌حمایت‌ها دلایل متعددی می‌تواند داشته باشد. یکی از دلایل آن همانطورکه گفته شد امکاناتی است که در استانها به‌صورت بومی باید وجود داشته باشد. با اینکه سرمایه زیادی در این استان وجود دارد ولی صندوق را به‌صورت مستقیم در این استان احداث نکرده‌اند و در پیگیری به یزد، شیراز و تهران پاس داده می‌شدیم. و یک پروسه ۶ تا ۷ ماه دررفت و آمد بودیم بدون اینکه نتیجه‌ای حاصل شود. این تنها مشکل و مسئله این شرکت نیست. ۹۰ درصد صنایع دانش‌بنیان در استان خوزستان همین مسائل و مشکلات را دارند. البته ممکن است این شرکت‌ها در فرآیند گرفتن تسهیلات، وام‌هایی با مبالغ حداکثر ۴۰ تا ۵۰ میلیون توسط پارک علم و فناوری دریافت کنند، ولی امکان دریافت تسهیلاتی بیشتر از این مبالغ وجود ندارد یا اگر هم دریافت کرده‌اند بسیار انگشت‌شمار هستند.
آنا: این وام‌ها با بهره‌های سرسام‌آور است یا بهره‌های معقولی دارد؟
حقی: بهره این وام‌ها بالاست و اصلاً وام‌هایی که با بهره‌های ۴ و یا ۷ درصد اعلام می‌کنند، وجود خارجی ندارد.
حمایتی از استارت‌آپ‌ها صورت نمی‌گیرد
آنا: به‌عنوان کسی که در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان فعال هستید، روند استارت‌آپ‌ها، صنایع و به‌طورکلی اقتصاد دانش‌بنیان در کشور را روبه‌پیشرفت می‌دانید؟
حقی: این روند را صرفاً در استان خودمان می‌توانم بگویم. در استان خوزستان یکسری حمایت‌هایی از سوی پارک علم و فناوری و نظام صنفی ممکن است انجام شود، ولی اقدامی که منجر به نتیجه شود تا به حال ندیده‌ام. به‌عنوان کسی که هم در نظام صنفی حضور داشته و در «استارت‌آپ ویکند» به‌عنوان مربی یا داور فعالیت می‌کردم، در تمام این سال‌ها استارت‌آپ‌ها علی‌رغم اینکه ایده‌های خلاقانه‌ای داشتند و با پشتکار بودند ولی متأسفانه به آن شکلی که باید حمایت شوند از آن‌ها حمایتی صورت نگرفت. استارت‌آپی که بخواهد تبدیل به سرویس‌های تاکسی اینترنتی و فروشگاه‌های اینترنتی شناخته شده، شود واقعاً نیازمند حمایت‌هایی خاص است و همانطورکه از آن‌ها در تهران حمایت‌شده باید در خوزستان هم چنین حمایتی از استارت‌آپ‌ها صورت گیرد که به چنین مراحلی برسند یا حداقل در سطح استان بتوانند اجرایی شوند لیکن بر این باورم متأسفانه اتفاق خاصی در این حوزه رخ نداده است.
بیشتر بخوانید:
پیوند فناوری و صنعت با نرم‌افزار ایرانی/ مدیریت و تدوین استراتژی آسان می‌شود
قریب بر ۱۵۰ استارت‌آپ در قالب استارت‌آپ ویکند، پارک علم و فناوری، مراکز رشد مربوط به دانشگاه و جهاد دانشگاهی را داوری کردم ولی هیچ‌کدام از آن استارت‌آپ‌ها منجر به نتیجه نشد. البته همه مشکلات را نباید تقصیر آن گروه و تیم انداخت. مشکل این است که حمایتی از آن‌ها صورت نگرفت. تنها تسهیلاتی که این شرکت به واسطه حضور در پارک علم و فناوری دریافت کرده همین معافیت مالیاتی است.
آنا: به‌عنوان فعال در عرصه اقتصاد دانش‌بنیان، اقدامات دولت فعلی و قبلی را در این جهت چگونه می‌بینید؟
حقی: دولت قبلی در اوایل فعالیت خود با اهمیت به صنایع و اقتصاد دانش‌بنیان موجب رشد و توسعه بسیاری از صنایع دانش‌بنیان به لحاظ فنی شد و همین امر در ادامه، رقابت فنی این شرکت‌ها را به همراه آورد که اتفاقی مثبت بود. ولی متأسفانه در ۳ سال پایانی دولت دوازدهم مسئله دانش‌بنیانی صرفاً تبدیل به یک اسم شد و در ارزیابی‌هایی که انجام می‌دادند که پایه و اساس علمی هم نداشت، اکثریت شرکت‌های دانش‌بنیان را در گروه نوع دوم قراردادند که معافیت مالیاتی را از دست دادند و صرفاً اسم دانش‌بنیان را یدک می‌کشیدند و یک مسیر و فرآیندی طی می‌شد، برای اضافه شدن یک اسم و استفاده بیشتری هم از این عنوان نمی‌کردند. اما از رویکردهای دولت فعلی نسبت به این مسئله اطلاعی ندارم.
آنا. به نظر شما دلیل تقسیم شرکت‌های دانش‌بنیان به نوع اول و دوم و اینکه نوع دوم از معافیت مالیاتی بی‌بهره‌اند چیست؟
حقی: شاید یکی از مسائل، اختلال ارتباط شرکت‌هایی که دارای معافیت مالیاتی هستند با دارایی است. برای مثال در سال ۹۱ که این شرکت دانش‌بنیان شد و از معافیت مالیاتی استفاده کرد تا دو، سه سال به طول انجامید که دارایی قبول کرد نسبت به این شرکت باید به‌صورت دانش‌بنیان عمل کند تا بتوانیم از معافیت مالیاتی استفاده کنیم. دلیل دیگری که وجود دارد، با توجه به اینکه استان خوزستان صنعتی است و شرکت‌های صنعتی بزرگی هم در این استان فعالیت می‌کنند، دریافت مالیات درآمد زیادی را برای دولت به همراه دارد.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
