علوم انسانی اسلامی اصالت حقیقت و عدالت را به جای اراده انسان‌ها می‌پذیرد

به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگ گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، چیستی علوم انسانی اسلامی همواره تعاریف مختلفی از منظر اندیشمندان و متفکران اسلامی داشته و ویژگی‌های  گوناگونی برای آن برشمرده شده است، که خود این ویژگی‌ها اغلب در تعیین ماهیت و چیستی علوم انسانی اسلامی نقش موثری دارند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین حمید پارسانیا، جامعه‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران نیز در کتاب «جهان‌های اجتماعی» و در مقالات «روش‌شناسی علوم انسانی با رویکرد اسلامی»، «بازسازی علم مدرن و بازخوانی علم دینی» و «نظریه و فرهنگ» درباره به چیستی علوم انسانی اسلامی پرداخته و در تشریح آن به سه ویژگی تبیینی، تفسیری و انتقادی این علوم اشاره کرده و می‌نویسد: در جهان اسلام چون علم مقید به معنای تجربی و پوزیتیویستی نمی‌شود، شیب انحطاط از تبیین به تفسیر و از تفسیر به انتقاد در آن شکل نمی‌گیرد.

وی درباره جنبه تبیینی علوم انسانی اسلامی تصریح می‌کند: در جهان اسلام علوم انسانی جنبه تبیینی دارند نمونه آنچه در کارهای فارابی می‌بینیم، اما جنبه تبیینی آن محدود به تبیین تجربی نیست.

پارسانیا در ادامه می‌نویسد: همچنین در اسلام، علوم انسانی جنبه تفسیری هم دارند و تفسیر در مقابل تبیین قرار نمی‌گیرد به نحوی که تبیین را از بین ببرد بلکه خود تفسیر با تبیین همراه است و از طریق برهان و استدلال می‌فهمیم وضعیت موجود چگونه است و علم واقعی را پیدا می‌کنیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران درباره جنبه انتقادی علوم انسانی اسلامی می‌گوید: علاوه بر آن انتقاد علوم انسانی اسلامی به مرجعیت اراده انسان‎ها در ساختِ معنا بازنمی‌گردد، بلکه به مرجعیت حقیقت، عدالت، صدق، کذب، حق و باطل بودن نسبت به همه حقایق فرهنگی-اجتماعی بازگشت می‌کند. لذا نسبت علم اجتماعی بر همه فرهنگ غالب  است و علوم اجتماعی در جهان اسلام سه ویژگی تبیینی، تفسیری و انتقادی بودن را دارند.

انتهای پیام/ ۴۱۰۷/