چرا برخی سیاره‌ها از ستارگان داغ‌تر هستند؟/ رمزگشایی از راز کیهانی
تعدادی از سیاره‌های موجود در کهکشان حتی از ستاره‌ها نیز داغ‌تر هستند اما برای چنین پدیده‌ای دلیل علمی مشخصی وجود دارد.
به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، تا اوایل سال 2000 میلادی دانشمندان هیچ اطلاعاتی از سیاره‌های خارج از منظومه شمسی نداشتند و اجرام آسمانی در این مجموعه به دو دسته سیاره‌های سنگی کوچک و غول‌های گازی تقسیم می‌شدند اما پیشرفت فناوری‌های فضایی امکان شناخت ستارگان و سیاره‌های فراخورشیدی را فراهم کرد و اکنون می‌دانیم خارج از منظومه شمسی سیاره‌هایی وجود دارد که حتی دمای آن‌ها از برخی ستارگان نیز بیشتر است.
بیشتر بخوانید:
دانشمندان پیشگوی وضعیت کیهان می‌شوند/ طوفان‌های خورشیدی، عامل نابودی مأموریت‌های فضایی
داده‌های ارسالی از ماهواره کپلر(kepler) نشان می‌دهد برخی سیاره‌های فراخورشیدی دمایی بیش از 727 درجه سانتی‌گراد دارند و در دسته سیاره‌های فوق‌العاده داغ قرار می‌گیرند. چنین دمایی حتی از دمای برخی از ستارگان نیز بیشتر است. برخی از اخترشناسان معتقدند در کهکشان راه‌شیری و کهکشان‌های همسایه سیاره‌هایی بسیار داغ وجود دارد و قطعاً با ارتقای توانایی تلسکوپ‌های تحقیقاتی می‌توان در آینده اطلاعات بیشتری از این سیاره‌ها به‌دست آورد. بسیاری از علاقه‌مندان به علم نجوم به‌دنبال آن هستند که بدانند علت افزایش بیش از اندازه دما در برخی از سیاره‌ها چیست و چه فرایندهایی باعث بروز چنین دمایی می‌شود؟
داغ‌ترین سیاره فراخورشیدی کدام است؟
داغ‌ترین سیاره فراخورشیدی که تاکنون کشف شده است Kelt-9 b نام دارد و در سال 2016 شناسایی شد. این سیاره به دور ستاره‌ای 2 برابر بزرگ‌تر از خورشید می‌چرخد. فاصله سیاره Kelt-9 b با ستاره خود 10 برابر کمتر از فاصله عطار با خورشید است و دمای سطح آن به 4 هزار و 726 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. یعنی دمای این سیاره از 80 درصد ستارگانی که تاکنون شناخته شده نیز بیشتر و به اندازه خورشید در منظومه شمسی داغ است. ارتقای آگاهی انسان‌ها از ویژگی‌های سیاره‌های فراخورشیدی به شناخت بیشتر ماهیت کیهان و تاریخچه شکل‌گیری اجرام آسمانی منجر می‌شود. سازمان‌های فضایی در سراسر دنیا با بهره‌گیری از ابزارهای پیشرفته به‌دنبال آن هستند که چگونگی شکل‌گیری ستارگان و سیاره‌ها را بررسی و اطلاعاتی در مورد هرگونه نشانه‌ای از حیات در نقاط مختلف کیهان کسب کنند.
بررسی اتمسفر سیاره‌های فراخورشیدی
برای مطالعه اتمسفر سیاره‌های فراخورشیدی دو روش وجود دارد. در روش اول دانشمندان نور ستاره‌ها را هنگامی که به یک سیاره می‌رسند بررسی کرده و با توجه به میزان جذب و فیلتر نور اطلاعات در مورد اتمسفر آن سیاره به‌دست می‌آورند. این روش «ترانزیت» نام دارد. دیگر روش موجود برای شناخت عناصر تشکیل دهنده اتمسفر سیاره‌های فراخورشیدی زمانی امکان‌پذیر است که خسوف رخ داده و پرتوهای باریک نور از پشت سیاره مورد نظر عبور کند. در این حالت اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ‌های قدرتمند طیف نور را بررسی کرده و از این طریق به ترکیبات موجود در اتمسفر پی می‌برند.
وجه اشتراک هر دو روش این است که دانشمندان برای تجزیه و تحلیل ماهیت اتمسفر سیاره‌های فراخورشیدی نور منعکس شده از ستارگان را ملاک قرار می‌دهند. در حقیقت چون انسان هنوز قادر نیست از منظومه شمسی خارج شده یا ماشین‌هایی را به خارج از این مجموعه ارسال کند تنها راهکار موجود برای شناخت سیاره‌های فراخورشیدی پرتو نور است.
اسرار Kelt-9 b
محققان برای بررسی این سیاره و کسب اطلاعات بیشتر در مورد آن از تلسکوپ هابل استفاده می‌کنند. ابتدای تصور می‌شد در سیاره Kelt-9 b عناصر فلزی وجود دارد ولی پس از اینکه دمای این سیاره اندازه‌گیری شد مشخص گردید تمامی عناصر فلزی در چنین دمایی ذوب شده و حالت جامد ندارند. سیاره Kelt-9 b به دلیل فاصله کم تا ستاره خود به شدت تحت ثأثیر میدان مغناطیسی ستاره قرار دارد و از همین رو هرچه فعالیت‌های شیمیایی در ستاره بیشتر شود و دمای آن سیاره نیز بالاتر می‌رود و سطح سیاره Kelt-9 b داغ‌تر می‌شود. به خصوص طرفی از سیاره که دقیقاً رو به خورشید است دمای بالاتری نسبت به طرف دیگر دارد. البته هنوز اطلاعات زیادی از این سیاره به‌دست نیامده است و برای شناخت عمیق Kelt-9 b باید تحقیقات گسترده‌ای صورت گیرد.
مأموریت‌های آینده
تجهیزاتی مانند تلسکوپ فضایی هابل در اصل برای رصد اجرام آسمانی در داخل منظومه شمسی طراحی شده‌اند از همین رو باید تلسکوپ و ماهواره‌های جدیدی برای مطالعه تکمیلی در مورد سیاره‌های فراخورشیدی تولید شود. هم اکنون سازمان‌های فضایی دو تلسکوپ جیمز وب(James Webb) و آریل(Ariel) را در دست طراحی دارند. قرار است این تلسکوپ‌ها به طور ویژه برای تحقیق در مورد سیاره‌های فراخورشیدی طراحی شود. تا این لحظه بیش از هزار سیاره فراخورشیدی شناسایی شده و تلسکوپ آریل که قرار است تا سال 2029 به فضا پرتاب شود می‌تواند نقش مؤثری در شناخت ماهیت اتمسفر این سیاره‌ها داشته باشد. قطعاً آگاهی از نحوه شکل‌گیری و نوع ساختار سیاره‌های فراخورشیدی می‌تواند انقلابی در علم نجوم ایجاد کند.
انتهای پیام/4144/
انتهای پیام/
