سنتز ساده‌ و سریع مواد دارویی با نانوکاتالیست مغناطیسی در دانشگاه ایلام

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ستاد ویژه توسعه نانو، در دهه گذشته نانوذرات مغناطیسی توجه بسیاری را در حوزه‌های مختلف از جمله علوم صنعتی و تحقیقاتی به خود جلب کرده‌‌اند. این نانوذرات پتانسیل بالایی در کاربردهای پزشکی و کاتالیستی از خود نشان داده‌اند. همچنین کاربردهای جدیدی در سایر زمینه‌ها از جمله ذخیره اطلاعات، رفع مشکلات زیست محیطی، ساخت مایعات یونی و استفاده از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) از خود نشان داده‌اند.

به گفته اسحاق رضایی نژاد، در این کار یک کاتالیست مغناطیسی بر پایه نانوذرات آهن سنتز شده است که به صورت گزینشی و با کاهش واکنش‌های جانبی، قادر است ترکیبات آروماتیک را به تیوسیانات تبدیل کند. تیوسیانات از گروه مواد آلی است که در تولید مواد دارویی و درمانی به‌کار می‌رود.

اگرچه روش‌های مختلفی برای سنتز تیوسیانات از مواد آروماتیک مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما اکثر آنها دارای شرایط عملیاتی سختی نظیر نیاز به حلال های سمی، زمان واکنش طولانی، جداسازی و خالص‌سازی سخت محصولات بوده و علاوه بر آن با وجود زمان طولانی جهت اتمام فرایند، بازده بسیار پایینی دارند. بنابراین رفع این مشکلات ضرورت بالایی دارد.

رضایی نژاد در خصوص مزیت نانوکاتالیست معرفی شده در این کار عنوان کرد: «این نانوکاتالیست انجام فرایند را در دمای اتاق امکان‌پذیر کرده و افزون بر آن منجر به کاهش چشمگیر زمان فرایند و افزایش راندمان آن می‌شود. از طرفی پس از اتمام فرایند، تنها با اعمال یک میدان مغناطیسی خارجی بازیافت شده و می‌تواند بدون تغییر چشمگیر در میزان فعالیت، چندین بار مورد استفاده مجدد قرار گیرد«.

لازم به ذکر است که در روش پیشنهادی در این طرح جهت ساخت کاتالیست مایع یونی بر پایه نانو ذرات از مواد کم‌هزینه و با قابلیت حمل آسان استفاده شده است. بنابراین عدم استفاده از حلال‌های سمی و رعایت اصول شیمی سبز از دیگر مزیت‌های این طرح است.

به گفته این محقق، در این مطالعات نانوذرات سنتز شده به کمک آزمون‌های XRD، VSM، SEM، TEM و FTIR مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند.

این تحقیقات حاصل همکاری اسحاق رضایی نژاد و سعید کریمیان، پژوهشگران دانشگاه پیام نور ایلام و دکتر سامی سجادی فر، عضو هیئت علمی این دانشگاه است.