خطر ابتلای دوباره بیماران بهبودیافته از کرونا چند درصد است؟/ ICU میزبان 5 نفر از هر 100 بیمار کرونایی

گروه استان‌های خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ ویروس کرونا نخستین‌بار در دههٔ 1960 شناسایی شد، اما هنوز مشخص نشده است که همان بار اول از کجا سرچشمه گرفته بود.

ازآنجاکه این ویروس‌ها تاجی‌شکل هستند، آنها را کرونا نامیده‌اند. گاهی اوقات (نه اغلب مواقع)، ویروس کرونا می‌تواند بین انسان و حیوان مشترک باشد.

شیوه انتشار بیشتر ویروس‌های کرونا مشابه سایر ویروس‌های عامل سرماخوردگی است، یعنی از طریق افراد آلوده منتقل می‌شود؛ به‌این‌صورت که با سرفه یا عطسه در هوا پخش می‌شود و از طریق دست ‌دادن، روبوسی، لمس سر و صورت فرد مبتلا و لمس اشیایی مانند دستگیره دری که افراد بیمار به آنها دست زده‌اند به دیگران سرایت می‌کند.

تقریباً هر فرد در طول زندگی‌اش حداقل یک بار (به‌ویژه در خردسالی) به عفونت ناشی از ویروس کرونا مبتلا می‌شود. شدت علائم آن از خفیف تا متوسط است و در برخی موارد ممکن است به بیماری‌های دستگاه تنفسی تحتانی مانند ذات‌الریه و برونشیت منجر شود.

در بسیاری از کشورها، ابتلا به بیماری ناشی از ویروس کرونا در فصول سرد سال (پاییز و زمستان) رایج است، اما هرکس در هر زمان ممکن است به آن مبتلا شود.

این ویروس‌ها بین حیوانات شایع هستند؛ اما فقط تعداد کمی از آنها بر انسان تأثیر می‌گذارند. به‌ندرت ویروس کرونا ممکن است تکامل یابد و از حیوان به انسان منتقل شود. دو نوع از ویروس‌های کرونای تکامل‌یافته مرس و سارس بودند که از حیوانات به انسان منتقل شدند و علائم آنها شدیدتر از ویروس‌های کرونای انسانی بود.

کووید 19 چگونه به وجود آمد؟

اوایل ژانویه 2020 سازمان بهداشت جهانی نوع جدیدی از این ویروس را شناسایی کرد. شیوع ویروس کرونای جدید 2019 که به اختصار 2019-nCoV نامیده می‌شود باز هم از چین آغاز شده است. احتمالاً این ویروس هم به‌دلیل تماس با حیوانات آلوده یا خوردن‌شان در شهر ووهان به افراد منتقل شده است.

نخستین موارد آلودگی با این ویروس که شباهت زیادی به ویروس ذات‌الریه دارد، در ووهان چین در تاریخ 31 دسامبر 2019 گزارش شد و به‌‌تدریج مردم بیش از 200 کشور دنیا از جمله ایران را آلوده کرد.

خبرنگار آنا برای بررسی چگونگی روند شیوع ویروس کرونا و میزان خطر آن و نحوه پیشگیری از شیوع کووید-19 گفتگویی را با ابوالفضل مظفری فوق تخصص ریه ترتیب داده است که مشروح این گفتگو در پی می‌آید:

آنا: آقای دکتر ابتدا بگویید کووید-19 چیست و چگونه بروز و ظهور پیدا کرد؟

مظفری: کووید-19 یک بیماری ویروسی تنفسی است که سپتامبر 2019 در چین بروز کرد. علت بروز این ویروس هم انتقال از راه تنفس حیوانات به انسان بود، به‌طوری‌ که در ووهان چین با یک جهش از خفاش به انسان منتقل شد و چون سیستم دفاعی انسان با این ویروس آشنایی نداشت، به‌همین‌دلیل سریعاً منتشر شد و عوارض زیادی بر جای گذاشت.

آنا: درباره علائم ویروس کووید-19 در بدن انسان‌ها توضیح دهید. آیا درست است که افراد مبتلا به این بیماری ممکن است دچار عارضه‌های کبدی شوند؟

مظفری: عارضه اصلی کرونا ریوی و تنفسی است نه کبدی. به عبارت دیگر اگر شما 100 مریض کرونا داشته باشید، اغلب آنان تنگی نفس ندارند؛ بلکه از علائمی ازجمله سرماخوردگی مانند تب، سرفه، گلودرد و خستگی رنج می‌برند، شاید 20 درصد این افراد ممکن باشد علائم تنگی نفس شدید و کاهش اکسیژن خون داشته باشند.

یکی از دلایلی که ویروس کرونا به بسیاری از کشورها سرایت کرد، این بود که  شبیه علائم سرماخوردگی بود و بیماران فکر می‌کردند با مصرف چند قرص و استراحت بهبود پیدا می‌کنند و می‌توانند در جامعه به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهند، به‌همین‌ دلیل این ویروس انتقال یافت و بسیاری از مردم را درگیر کرد. 

چند درصد بیماران کرونایی دچار عارضه ریوی می‌شوند؟

بسیاری معتقدند ویروس کرونا ابتدا علامتی ندارد و به‌‌طور متوسط یک تا دو روز قبل از شروع علائم قدرت انتقال به دیگران را دارد، یعنی بیمار متوجه بیماری خود نیست، درحالی‌ که آن را به دیگران منتقل می‌کند. حتی در مقالات جدید عنوان می‌کنند که تا 30 درصد بیماران کرونایی حتی هیچ علامتی از این بیماری ندارند. یعنی فرد کرونا دارد و به‌راحتی به دیگران منتقل می‌کند و تا پایان نیز علامتی از این شخص ظاهر نمی‌شود.

آنا: به عارضه‌های ویروس کرونا اشاره کردید. فکر می‌کنید چند درصد ممکن است این ویروس ریه‌ بیماران را درگیر کند؟

مظفری: به نکته خوبی اشاره کردید. درگیری ریوی در حدود 20 درصد بیماران اتفاق می‌افتد و پنج درصد نیز(یعنی یک چهارم از 20 درصد) عوارض خیلی شدید تنفسی پیدا کرده و کارشان به ICU کشیده می‌شود. یعنی اگر 100 مریض کرونایی داشته باشیم، 20 نفر از آنان به بیمارستان نیاز پیدا می‌کنند و از آن 20 نفر، 15 نفر در بخش‌های معمولی بیمارستان بستری می‌شوند و کار پنج نفر نیز به ICU کشیده می‌شود.

آمار مبتلایان به ویروس کرونا بسیار بیشتر از این حرف‌هاست. یعنی افراد مبتلا به کووید ـ 19 بر اثر تست کرونا درمان خود را آغاز کرده‌اند و رقم واقعی کرونا بالاتر از اینهاست.

آنا: آقای دکتر شما از همه بیماران خود تست کرونا می‌گیرید؟

مظفری: خیر. بیمارانی که به مطب مراجعه می‌کنند، اغلب نیازی به ارجاع به بیمارستان ندارند و فقط تست کرونا برای افرادی انجام می‌شود که بستری هستند یا برای کارکنان کادر درمانی این امر صورت می‌گیرد. به این دلیل است که می‌گویم میزان واقعی کرونا خیلی خیلی بیشتر از این حرف‌هاست.

در حقیقت موارد قطعی کرونا که وزارت بهداشت اعلام می‌کند بیمارانی هستند که تست کرونای آنان مثبت شده است.

تست کرونا چون در بیش از 90 درصد افراد انجام نمی‌شود، رقم واقعی مشخص نیست. نکته دیگر اینکه تست کرونا حساسیت خیلی بالایی ندارد،  به‌طوری‌که حساسیت تست کرونا فقط 50 تا 60 درصد است. به  همین دلیل تست بسیاری از بیماران با علائم کرونا حتی اگر منفی شود نیز مراعات کنند.

آنا: برگردیم به سؤال قبلی. اینکه پرسیدم ممکن است عارضه کبدی در بیماران کرونایی ظاهر شود به این دلیل است که طبق گفته پزشکان شواهد نشان می‌دهد مبتلایان به کرونا که علائم بیماری شدیدتری دارند، اختلال عملکرد کبدی بالاتری نیز دارند و نقص در عملکرد کبد در افراد مبتلا به کرونا شایع است.

مظفری: عارضه کبدی در موارد خیلی شدید ممکن است بروز کند. مواردی که سرپایی هستند غالباً عارضه کبدی بر جای نمی‌گذارد، بیمارانی که درگیری شدید ریوی دارند، هم‌زمان هم مشکلات کلیوی در آنها شایع است، هم مغزی و هم کبدی.

آنا: ظاهراً کلیه بیشتر در معرض آسیب قرار می‌گیرد. درست است؟

مظفری: آسیب کلیه بیشتر در بیمارانی مشاهده می‌شود که بستری هستند و در افراد سرپایی این مورد وجود ندارد. اگر ریه درگیر نشود، معمولاً ارگان دیگری درگیر نمی‌شود.

آنا: راه‌های پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا را بگویید. مردم برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کووید-19 چه اقدامی انجام دهند که مؤثر باشد؟

مظفری: مهم‌ترین راهکار برای کنترل بیماری کرونا نخست شناسایی بیماران است. آگاهی مردم نیز تأثیر زیادی در کنترل این ویروس دارد. معتقدم هرکس دچار علائم سرماخوردگی شد باید فکر کند که کرونا دارد و  این به آن معنا نیست که مردم نگران باشند.

کووید-19 چند روز میهمان بدن بیماران است؟

کرونا بیماری است که اگر در وهله نخست شناسایی شود، اغلب بیماران به‌خصوص افرادی که در گروه‌های پرخطر نیستند، یعنی بیماری قلبی، مغزی، کلیوی، کبدی یا دیابت کنترل شده و سرطان ندارند و داروهای شیمی درمانی استفاده نمی‌کنند، هیچ نگرانی نداشته باشند که غالب بیماران از این دسته هستند.

بیشتر بیمارانی که به ما مراجعه می‌کنند به سرماخوردگی معمولی دچار شده‌اند. دوباره تکرار می‌کنم فردی که علائم سرماخوردگی دارد، حتماً در  قرنطینه باشد و استراحت کند. سپس اگر خواست می‌تواند تست کرونا بدهد؛ اما باید در خانه مجزا باشد، دیگران از او دوری کنند، دستکش پوشیده و از ماسک استفاده کنند.

بیماری کرونا با هپاتیت و ایدز متفاوت است و بعد از دو هفته از بدن فرد بیمار خارج می‌شود، یعنی اگر فرد مبتلا به کرونا دو هفته با دیگران تماس نداشته باشد، معمولاً دیگر ناقل نیست.

دیگر راه کاهش ابتلا به ویروس کرونا رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک در فضاهای بسته است (نه در فضای باز). به عنوان مثال در پارک، ماشین شخصی نیازی به دستکش و ماسک نیست؛ اما در تاکسی یا اتوبوس و مکان‌های بسته بهتر است از ماسک استفاده شود.

نکته دیگر این است که اگر افراد دورکاری انجام دهند، می‌توانند به این موضوع کمک کنند و باید به این فکر باشیم که ما تا چند ماه دیگر باید با کرونا دست‌وپنجه نرم کنیم. درست است که شدت بیماری کم شده، اما باید رعایت کنیم تا هرچه زودتر از شرّ این بیماری رها شویم.

آنا: آقای دکتر مدت ماندگاری ویروس کووید-19 در بدن واقعاً چند روز است؟

مظفری: آمارها مختلف است. از پنج روز تا یک ماه و این به‌شدت بیماری وابسته است. به‌عنوان مثال بیمارانی که علائم کمتری دارند، مدت انتقال بیماری کمتر است؛ اما اگر کسی به‌دلیل شدت بیماری به بیمارستان رفته، مدت انتقال قاعدتاً بیشتر است؛ چراکه مقدار ویروس در بدن وی بیشتر است.

به‌طور متوسط ماندگاری ویروس کرونا در بدن دو هفته است. به‌عنوان مثال افرادی هستند که به هیچ عنوان این ویروس را جدی نمی‌گیرند و به‌راحتی در خیابان قدم می‌زنند و در نقطه مقابل افرادی، هنوز که هنوز است در قرنطینه خانگی هستند و از منزل بیرون نیامده‌اند و فکر می‌کنند که مبتلا هستند. 

آنا: به هر صورت باید حد تعادل را حفظ کرد.

مظفری: بله. باید تعادل را رعایت کنیم و حتی برای بیماران دو هفته قرنطینه کافی است. به افرادی که دارای علائم سرماخوردگی هستند و تست کرونای آنان منفی شده نیز بارها توصیه کردیم که حداقل باید دو هفته از دیگران فاصله بگیرند و دوری کنند؛ نه اینکه به قرنطینه بروند.

آنا: به نظر شما کووید-19 چه مدت ممکن است در کشور ما یا کشورهای دنیا بماند؟

مظفری: بستگی به انسان‌ها دارد. درصورتی‌ که موارد بهداشتی را رعایت کنیم مطمئناً زودتر از بین می‌رود، اما اگر بخواهیم دوباره فعالیت‌های خود را در جامعه بدون استفاده از ماسک و دستکش از سر بگیریم، این ویروس حالا حالاها با ماست و احتمال می‌دهم کووید-19 احتمالاً تا اوایل تابستان میهمان ما خواهد بود.

آنا: آیا ابتلا به ویروس کووید-19 و بهبودی موجب مصونیت بدن فرد مبتلا می‌شود یا امکان ابتلای دوباره به این ویروس وجود دارد؟

مظفری: سؤال دشواری پرسیدید. این به خیلی از فاکتورها بستگی دارد؛ از جمله پاسخ ایمنی بدن. غالب افراد مصونیت دارند و شانس ابتلای مجدد خیلی کم است. یعنی کسی که یک بار به کرونا مبتلا می‌شود شانس ابتلای مجدد وی کمتر از پنج درصد است؛ بنابراین کسانی که مبتلا شده‌اند مقداری خیال‌شان راحت‌تر است که مبتلا نمی‌شوند؛ اما این به آن معنی نیست که بی‌تفاوت از کنار این ویروس عبور کنند.

آنا: آقای دکتر اگر صحبت خاصی مانده می‌شنویم.

مظفری: امیدوارم مردم موفق باشند و با همکاری و همدلی هرچه زودتر از شرّ ویروس کرونا رها شویم.

آنا: از اینکه وقتتان را در اختیار ما قرار دادید از شما ممنونم.

مظفری: من هم از شما و همکارانتان در خبرگزاری آنا تشکر می‌کنم.

انتهای پیام/4078/4062/