تغییر در روابط تهران و اتاوا؛ احتمال بازگشایی سفارت‌خانه‌های ایران و کانادا

مریم یوسفی: مردم کانادا دوشنبه هفته گذشته به‌پای صندوق‌های رأی رفتند و با انتخاب نمایندگان خود در مجلس عوام این کشور، پایان حدود یک دهه حاکمیت دولت محافظه‌کار استفان هارپر را رقم زدند.

انتخابات پارلمانی کانادا در رقابت تنگاتنگی میان سه حزب محافظه‌کار، لیبرال و دموکرات‌نو برگزار شد که در نهایت حزب لیبرال به رهبری جاستین ترودو به پیروزی دست یافت. وعده‌های تغییر لیبرال‌ها موجب شد این حزب با جلب حمایت اکثریت رای‌دهندگان از سایر احزاب پیشی بگیرند.

«جاستین ترودو» 42 ساله، فرزند نخست‌وزیر فقید کانادا «پی‌یر ترودو» است. وی سابقا معلم مدرسه بود که در سال 2008 از یکی از حوزه‌های انتخاباتی استان کبک به عضویت مجلس عوام کانادا درآمد و در سال 2013 به عنوان رهبر حزب لیبرال برگزیده شد.او دومین نخست‌وزیر جوان تاریخ کانادا محسوب می‌شود. جو کلارک جوان‌ترین نخست‌وزیر این کشور بود که در سال ۱۹۷۹ به قدرت رسید.

از زمان شکست سنگین حزب لیبرال‌ها در انتخابات سال 2011، ترودو تلاش کرد تا حزب لیبرال را دوباره احیا کند. از جمله وعده‌های انتخاباتی او افزایش مالیات ثروتمندان کانادایی، ایجاد اصلاحات در قانون امنیتی و بحث‌برانگیز ضد تروریسم موسوم به لایحه C-51 بود.

در عرصه سیاست‌خارجی نیز ترودو وعده تغییرات و دگرگونی داده بود. پایان دادن به ماموریت نظامی کانادا علیه گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه، و ترمیم روابط سرد واشنگتن و اوتاوا از جمله این موارد بودند. او ساعاتی پس از آنکه در راس حزب لیبرال در انتخابات پارلمانی کانادا به پیروزی رسید اولین وعده خود را عملی کرد و در تماس تلفنی با باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا تایید کرد جنگنده‌های این کشور را از نبرد با داعش در عراق و سوریه خارج می‌کند.

احتمال بهبود روابط ایران و کانادا

اکنون با شکست و کناره‌گیری هارپر از قدرت، پیش‌بینی می‌شود که مناسبات کانادا با رژیم صهیونیستی به همان گرمی‌ای که در گذشته بود نباشد و در دراز مدت دستخوش تغییر شود. همچنین این سخن ترودو که گفته است ما توافق هسته‌ای میان ایران و 1+5 را «گامی مثبت در مسیری درست» می دانیم، می تواند نوید بخش این تغییر در روابط ایران و کانادا باشد، هر چند که وی در ادبیات سیاسی خود هنگام سخن گفتن درباره ایران، از ایراد اتهام‌های تند در زمینه سیاست‌های منطقه ای ایران و وضع حقوق بشر در کشورمان فروگذار نمی کند.

با در نظر گرفتن اوضاع جدید بین‌المللی و پس از امضای توافق هسته‌ای وین میان ایران و گروه 1+5، و اشتیاق بسیاری از کشورهای خارجی برای گسترش مناسبات خود با ایران، می‌توان امیدوار بود روابط میان ایران و کانادا بهبود یابد و حتی سفارتخانه های دو کشور بازگشایی شود.

استیون هارپر نخست‌وزیر وقت کانادا در سپتامبر 2012 دستور قطع روابط سیاسی اوتاوا با تهران را صادر کرد و پس از روی کار آمدن دولت روحانی در تهران نیز علاقه‌ای به تجدید رابطه نشان نداد. دولت کانادا پس از قطع رابطه با تهران از دیپلمات‌های ایرانی نیز خواست این کشور را ترک کنند و سفارت جمهوری اسلامی ایران در اوتاوا نیز به حال تعطیل درآمد و در اطلاعیه‌ای که بر روی درِ ورودی سفارتخانه نصب شد این نکته آمد که این تصمیم دولت کانادا بوده است.

او حتی پس از توافق هسته‌ای ایران با گروه 1+5 و اعلام تمایل دولت روحانی به تعامل با همه کشورها گفته بود: ما مایل نیستیم هیچ بخشی از توافق برای عادی شدن روابط ایران با غرب باشیم. اکنون اما استیون هارپر کنار رفته و «جاستین ترودو» مامور تشکیل دولت جدید شده است.

همچنین روزنامه گلوب اندمیل به نقل از چند دیپلمات برجسته در وزارت امور خارجه کانادا اعلام کرده که این کشور قصد بازگشایی سفارت خود در تهران را دارد.این روزنامه از مقامات وزارت امور خارجه کانادا خواسته که سفارت بازگشایی شود زیرا به سبب نیازمندی های کشور کانادا به ایران وجود یک سفارتخانه در خاک ایران الزامی است.

واکنش‌ها در ایران به انتخابات کانادا

همچنین نتایج انتخابات پارلمانی کانادا در ایران نیز واکنش‌هایی به دنبال داشته است. مرضیه افخم سخنگوی وزارت امور خارجه درباره انتخابات پارلمانی در کانادا گفت: انتخابات این کشور بازتاب و نتیجه اراده و خواست مردم کانادا در دوری جستن از سیاست‌های افراطی و انتخاب نمایندگان مورد نظر برای مجلس نمایندگان آن کشور است.

وی عنوان کرد که جمهوری اسلامی ایران به رأی و انتخاب مردم کانادا احترام می‌گذارد.

همچنین یک منبع آگاه در وزارت امور خارجه در این باره به خبرنگار آنا گفت: نامزد پیروز قبل از انتخابات با انتقاد از سیاست دولت هارپر گفته بود در صورت پیروزی روابط با ایران را تغییر خواهد داد بنابراین بازگشایی سفارت دور از ذهن نیست. البته این کار زمان‌بر است ونباید نباید عجله داشت.