محراب گچبری مسجد اشترجان اصفهان در موزه ملی ایران به نمایش درآمد

به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از روابط عمومی موزه ملی ایران، این محراب متعلق به مسجدی در شمال غربی امام زاده ربیعه خاتون (س)، در روستای اشترجان استان اصفهان است که در سال 708 هجری قمری و براساس کتیبه سردر بزرگ مسجد، در دوره محمد بن محمود بن علی اشترجانی ملقب به ملک الوزرا بنا شده است. بنای مسجد در وسعتی حدود 1500 متر مربع و با نقشه یک ایوانی و به اعتباری دو ایوانی مشتمل بر دو سر در شمالی و شرقی و شبستان‌های ستون‌دار و صحن و رواق‌های اطراف آن و گنبد خانه است. ورودی اصلی مسجد به ارتفاع 12 متر در سمت شمال قرار دارد. این سردر با قامتی کشیده، معرف وی‍‍ژگی بناهای دوره ایلخانی است. این سر در با طاق نماهایی در سه طبقه نما‌سازی شده و بر بالای آن دو مناره قرار گرفته که بخش عمده آن فرو ریخته است. مناره‌های سردر، در قسمت پایین دارای تزیینات آجرکاری و دربالا دارای کاشی لاجوردی در زمینه آجری است. از ویژگی‌های این مناره همچون منارجنبان اصفهان، جنبشی است که با تکان دادن یکی، بر مناره دیگر حاصل می‌شود.

این محراب گچبری بسیار نفیس در قسمت گنبد خانه مسجد قرار گرفته است، در قسمت بالای محراب، آیات 27 و 26 سوره الرحمن و در پیشانی آن سوره اخلاص به خط ثلث و بر حاشیه پهن محراب (در سمت راست، بالا وچپ) آیات 1، 2، 3 و قسمتی از آیه 4، سوره مؤمنون به خط کوفی و در دو طرف بدنه داخلی بر سمت راست عمل مسعود کرمانی و در سمت چپ فی سنه ثمان و سبعمائه (708 هجری قمری) نوشته شده است .
همچنین، در حاشیه خارجی قوس محراب سوره حمد (فاتحه)، به خط ثلث و در داخل این محراب، حدیث نبوی «قال النبی علیه السلام الدنیا مزرعه الاخره» به خط کوفی نوشته شده است.

تزئینات محراب شامل حاشیه اصلی، ترنج های بهم پیوسته با نقوش گل وبوته به صورت برجسته و فرو رفته است و در زمینه کتیبه‌های این محراب، گل وبوته‌های تزیینی زیبایی وجود دارد. در دو طرف محراب، دوستون استوانه‌ای گچبری با تزئینات هندسی وگیاهی مشاهده می‌شود. در زیر قوس محراب تزئینات گیاهی - اسلیمی به صورت برجسته - فرو رفته دارد که زمینه فرو رفته آن با رنگ آبی و قسمت‌های برجسته آن با رنگ سفید تزیین شده است. در زیر حدیث نبوی، تزیینات هندسی گره چینی به چشم می‌خورد و در قسمت مرکزی محراب، در یک کادر مستطیل شکل، قوس محرابی کوچکتری دارد که با تزیینات گل وبوته اسلیمی تزیین شده است.

همچنین، ارتفاع این محراب 12/4متر وعرض آن 63/2متر و عمق آن 52 سانتی متر است. این اثر بسیار ارزشمند در تالار دوره ایلخانی موزه دوران اسلامی موزه ملی ایران به شماره 3271 نگهداری می‌شود.

بازدید از مجموعه موزه‌های موزه ملی ایران همه روزه از ساعت 9 صبح تا 18 بعدازظهر برای تمامی علاقه‌مندان، پژوهشگران و دانشجویان امکان‌پذیر است.