فعالیت 100 دانشجوی دکتری در مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما و تحقیقات هم‌جوشی هسته‌ای واحد علوم و تحقیقات

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، دکتر محمود قرآن‌نویس با بیان اینکه اکنون 100 دانشجوی دکتری در مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما در زمینه کاربردی فیزیک پلاسمای کاربردی و تحقیقات هم‌جوشی هسته‌ای در واحد علوم و تحقیقات مشغول به فعالیت هستند، گفت: تاکنون بیش از 150 مقاله در حوزه فیزیک پلاسما و همجوشی از سوی دانشجویان و محققین واحد علوم و تحقیقات منتشر شده است.

رئیس مرکز تحقیقات فیزیک پلاسمای واحد علوم و تحقیقات گفت: این مرکز در نوع خود پیشرفته‌ترین مرکز پژوهشی ایران در زمینه فیزیک پلاسما به شمار می‌آید.

وی که مدیر مجله بین‌المللی فیزیک نظری و کاربردی دانشگاه آزاد اسلامی است به دلیل دنبال کردن برنامه انرژی جوش هسته‌ای از سوی ایران، ادامه داد: از آنجا که ذخایر ایران همیشگی نیستند، ما باید در جست‌وجوی منابع جدید انرژی همچون انرژی هم‌جوشی هسته‌ای باشیم.

قرآن نویس درباره توکامک IR-T1 گفت: راکتورتوکامک IR-T1 واحد علوم و تحقیقات در سال 1373 راه‌اندازی شد. ارتفاع این راکتوردو و نیم متر، وزن آن دو ممیز هفت تُن و شعاع محفظه چنبره آن برابر با 45 سانتیمتر است، از سال 1385 یک آزمایشگاه پلاسمای کانونی در این مرکز تحقیقات دایر شده است که سه دستگاه ساخت داخل را در خود جای داده است. که برای تحقیقات پلاسمای داغ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قرآن‌نویس درباره نقش راکتورتوکامک IR-T1 در پروژه ایتر (راکتور گرما هسته‌ای آزمایشی بین‌المللی) ادامه داد: پروژه ایتر با چالش‌های متعددی روبروست. از این رو برای رفع مشکلات همجوشی، در کشورهای مختلف از توکامک‌هایی در ابعاد کوچک استفاده می‌شود؛ زیرا کار کردن با یک توکامک کوچک به مراتب آسان تر و مقرون به صرفه‌تر است.

وی ادامه داد: پروژه IR-T1 بر مبحث اندازه‌گیری پارامترهای تشخیص پلاسما و همچنین ناپایداری اِم اِچ دی (مگنتو هیدرودینامیک) در پلاسماها تمرکز دارد که دو مبحث حائز اهمیت در پروژه ایتر به شمار می‌آیند.

قرآن‌نویس با بیان اینکه از سال 1385 تاکنون دو قرارداد با IAEA (آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سازمان ملل متحد) منعقد کرده‌ایم که به موجب آن مجاز به انجام تحقیقاتی با کشورهای صنعتی به‌صورت مشترک هستیم که حامی پروژه ایتر باشد، افزود: این قراردادها مطابق با «پروژه تحقیقاتی هماهنگ IAEA» است که از تحقیقات مشترکی که از توکامک های کوچک بهره می‌گیرند و از مطالعات نظری و عملی که در پروژه ایتر کاربرد دارند حمایت می‌کند.

به گفته وی، بیش از 1200 دانشجو در این مرکز مشغول فعالیت هستند که حدود 800 نفر از آنان دانشجویان مقطع کارشناسی در زمینه مهندسی فیزیک لیزر، فیزیک پلاسما، فیزیک جامدات و 200 نفرکارشناس ارشد در زمینه‌های مشابه مختلف ادامه تحصیل می‌دهند و بالاخره 150 دانشجوی دکتری مشغول تحصیل در زمینه‌های مختلف فیزیک ادامه تحصیل می‌دهند.

قرآن‌نویس تصریح کرد : این مرکز کرسی پژوهشی گداخت هسته‌ای را در سال 1386 و کرسی پلاسما تکنولوژی را در سال 1393 از طرف صندوق حمایت از پژوهشگران (معاونت فن‌آوری ریاست جمهوری) دریافت کرد.

رئیس مرکز تحقیقات فیزیک پلاسمای واحد علوم و تحقیقات با بیان اینکه تحریم‌ها در سال‌های اخیر ما را با مشکلات عدیده‌ای مواجه ساخته است، ادامه داد: در اکثر موارد، به علت مشکلات موجود در صدور روادید قادر به شرکت در کنفرانس‌های مهم نبوده‌ایم. از جمله دیگر مشکلاتی که با آن مواجه بودیم می‌توان خرید مایحتاج مرکز تحقیقاتی مان –اعم از ماده اولیه، تجهیزات راه‌اندازی و سیستم‌های اندازه‌گیری– از کشورهای توسعه یافته را نام برد. همچنین برخی مجلات از چاپ کردن مقالات پژوهشی کشور ما خودداری می کنند.

به گفته قرآن‌نویس در طول دهه 2005 – 2015 توکامک IR-T1 در زمینه‌های نصب یک سیستم جدید دریافت اطلاعات با 44 کانال،تنظیم وقت و رهاسازی سیستم های به روز رسانی شده،به روز رسانی آمپلی فایر 42 کاناله به منظور تقویتسیگنال ها از توکامک، طراحی و ساخت یکپارچه ساز 40 کاناله با ثابت زمانی ( 1 ،4، 10 میلی‌ثانیه)،طراحی و کالیبره کردن سه کویل روگوسکی به منظوراندازه گیری فیلدهای اصلی توکامک، جایگزینی تمام سیستم های خلاء بر اساس آخرین استانداردها،طراحی و ساخت سیستم های محدود کننده بایاس برای اثرگذاری بر روی ولتاژ بایاس در پلاسما در توکامک،نصب ژنراتور هیدروژن با خلوص بالا،طراحی و ساخت سیستم بازخورد به منظور کنترل جابجایی افقی پلاسما در توکامک،بهبود کلیه رله های ولتاژ بالا،طراحی و ساخت کاوشگرلانگمیر متحرک، نگهداری سیستم (RHF) توکامک، طراحی و ساخت 16 کانال کاوشگر Rack، طراحی و ساخت محدود کننده متحرک، طراحی و ساخت probe Mach برای اندازه گیری سرعت شعاعی پلاسما در توکامک، نصب RGA و طراحی و ساخت Ball pen probe ارتقا پیدا کرد.