شبی در قلب مرکز کنترل قطار شهری

آرزو میرزاخانی، گروه اجتماعی- سابقه تصمیم برای احداث قطار شهری در تهران به ۱۱۰ سال قبل باز می‌گردد. تاسیس تراموای شهری از جمله نکات پیش‌بینی شده در امتیاز نامه‌ای بود که بارون ژولیوس دو رویتر در عهد ناصرالدین شاه روی کاغذ آمد. در همین سال‌ها یک خط آهن رو زمینی بین دروازه شهری ری (حضرت عبدالعظیم) و میدان باغ شاه، با نام معروف ماشین دودی، ساخته شد.

بر اساس اسناد تاریخی موجود آغاز مطالعات اجتماعی، اقتصادی و ترافیکی شهر تهران و پیش‌بینی تغییرات آن برای سال ۱۳۷۰ توسط شرکت‌های سوفرتو و شرکت متروی فرانسه (RATP) و گزارش و انتخاب سامانه‌ای شامل یک شبکه خیابانی با یک کمربندی در پیرامون منطقه مرکزی و دو بزرگراه برای نواحی در حال ساخت شهری و یک شبکه مترو با ۷ خط که به وسیله شبکه اتوبوس‌رانی و تاکسی‌رانی تکمیل می‌شد به طور جدی در سال 1350 صورت گرفته است.

در سال 1354 شرکت بهره‌برداری مترو تاسیس می‌شود و در سال 56 نیز عملیات ساخت و ساز آغاز می‌شود اما چندی بعد به علت وقوع جنگ تحمیلی از 59 تا 65 ساخت متروی تهران متوقف می‌شود و بعد از 9 سال دوباره ساخت و ساز از سر گرفته می‌شود. از آن سال تاکنون 152 کیلومتر مترو در تهران ساخته شده است و شرکت بهره‌برداری مترو وظیفه بهره‌برداری و حفظ این خطوط را به عهده دارد.

مدیرعامل این سازمان شب گذشته در جمع خبرنگاران ساخت مترو تهران را با این سرعت معجزه خواند و گفت: ما توانسته‌ایم در عرض یک هفته 420 متر، مترو بسازیم که این در بخش ساخت مترو یک معجزه است.

محسن نایبی با بیان این مطلب افزود: این تحول نه تنها در ساخت مترو بلکه در بهره‌برداری از آن نیز صورت گرفته و جابه‌جایی بی‌دردسر روزانه 2.5 تا 3 میلیون نفر توسط قطار شهری تهران و روزانه 450 حرکت قطار صحبت‌های مرا تایید می‌کند.

وی همچنین گفت که دولت یازدهم از مجموع 700 میلیارد ریال بدهی خود به این شرکت حدود 500 میلیارد ریال آن(بیش از 70 درصد) را طی یکسال گذشته پرداخت کرده است.

به گفته نایبی اما مدتی است که نوسازی واگن‌های مترو در دست انجام است و چند وقتی می‌شود که دیگر خرابی در خطوط و پله‌برقی‌ها مشاهده نشده است. این اقدام از ابتدای امسال کلید خورده و قراردادی نیز با یک شرکت چینی انعقاد شده که بر اساس آن قرار است این پروژه‌ها با همه جزئیات و به صورت کامل پیگیری شود.

او اظهار امیدواری کرد که بودجه 94 نیز به طور کامل و به موقع به مترو برسد تا در انجام نوسازی مترو وقفه‌ای ایجاد نشود. امید می‌رود با دید خوبی که اعضا نسبت به این موضوع دارند بودجه نیز به طور کامل تامین شود.

تنها زورمان به دستفروشان نمی‌رسد

مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو در پاسخ به سوالی درباره وجود دستفروشان در مترو و مشکلاتی که برای شهروندان ایجاد کرده‌اند، گفت: ما متولی اصلی جمع‌آوری و رسیدگی به امور دستفروشان نیستیم و در این زمینه دستگاه‌های دیگر از جمله بهزیستی و سیستم قضایی نیز باید ما را یاری کنند.

نایبی پیشنهاد داد که برای برخورد با دستفروشان طرح جامعی تدوین و در آن وظیفه همه سازمان‌های مرتبط برای حل این معضل در نظر گرفته شود، چرا که فقط با این اقدام می‌توان به درستی این معضل را حل کرد و زور شهرداری به تنهایی به دستفروشان نمی‌رسد.

وی همچنین درباره لنت‌های مترو و آتش‌سوزی که ایجاد شد به خبرنگار آنا توضیح داد: آتش‌سوزی لنت یک مورد بیشتر نداشتیم و بعد از آن اتفاق، دیگر حادثه آتش‌سوزی در مترو اتفاق نیفتاد. لنت‌ها به موقع تعویض می‌شوند و سعی داریم برای خرید لنت‌های جدید از قطعه‌سازان داخلی کمک بگیریم.

«مترو تهران هزار و 200 واگن دارد و و امسال نیز 88 واگن اضافه‌ شده است. در صورتی که این تعداد به 3000 واگن برسد به حد مطلوب در خدمات‌رسانی رسیده‌ایم اما ما قطار نمی‌خریم و فقط بهره‌بردار هستیم». اینها را نایبی گفت و اضافه کرد: همچنین در 5 ماه گذشته هیچ آمار خودکشی در مترو نداشته‌ایم.

مترو تعطیلی ندارد

در ادامه این برنامه اهالی رسانه به همراه جمعی از مسئولان سری به اتاق کنترل مترو زده و از نزدیک با نحوه کارکرد سیستم‌ها و کنترل قطارها آشنا شدند. اسماعیل درگاهی، راهبر کنترل ترافیک مترو در خصوص نحوه کارکرد این سیستم‌ها به خبرنگار آنا گفت: واحدی به نام برنامه‌ریزی عملیات در این قسمت وجود دارد که قطارهای موجود را با توجه به تقاضایی که وجود دارد به خصوص در روزهای شلوغ مانند اعیاد، مجوزهایی صادر می‌کند تا بتوانند حرکت کنند.

به گفته وی در زمان بهره‌برداری با توجه به ناوگان هر خط مترو یک هدوی (زمان حرکت قطار) برای آن تعریف شده است و این (زمان حرکت قطار) به ما ابلاغ شده و ما بر اساس آن عمل می‌کنیم. همچنین بهره‌برداری و مسافرگیری را نیز انجام می‌دهیم. کار در این قسمت از 5:30 دقیقه صبح آغاز می‌شود و تا ساعت 22:30 که آخرین مسافران را داریم ادامه دارد. البته بعد از این ساعت یکسری جابه‌جایی قطارها را داریم و بهره‌برداری و مانور‌ها که به پایان رسید، برق قطع می‌شود و شرکت‌های تعمیراتی و تاسیساتی دارای مجوز برای انجام عملیات وارد عمل می‌شوند. از ساعت 4:00 صبح نیز فعالیت دوباره آغاز شده و این چرخه کاری همچنان ادامه دارد.

در نهایت دیدار اهالی رسانه از متروی تهران با گشتی در اتاق فرمان به پایان رسید.