دیده بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری
24 آبان 1397 - 17:01
پایان بازی مذاکره با کره؛

خلع سلاح هسته‌ای با پایان باز

آمریکا می‌خواهد کره‌شمالی به‌صورت کامل خلع سلاح شود و پس از آن تحریم‌ها برداشته شود، اما پیونگ‌یانگ معتقد به اجرای تعهدات به‌صورت گام به گام و متناسب است.
کد خبر : 326038

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، بازی مذاکره بین کره‌شمالی و واشنگتن درخصوص خلع سلاح هسته‌ای شبه‌جزیره کره به بن‌بست خورده است. آمریکا می‌خواهد کره‌شمالی به‌صورت کامل خلع سلاح شود و پس از آن تحریم‌ها برداشته شود، اما پیونگ‌یانگ معتقد به اجرای تعهدات به‌صورت گام به گام و متناسب است. با این وضعیت، هیچ‌یک از طرفین حاضر به پذیرش درخواست طرف مقابل نیست و خیلی دور از ذهن نخواهد بود اگر تصور کنیم ماه عسل «کیم جونگ اون» و «دونالد ترامپ» که از سنگاپور آغاز شده بود، خیلی زود به پایان برسد. «مرد فوق‌العاده» لقبی بود که دونالد ترامپ به رهبر جوان کره‌شمالی داد. زمانی که ماه عسل واشنگتن و پیونگ‌یانگ در پی دیدار ترامپ و اون در جزیره‌ای توریستی متعلق به سنگاپور و با امضای تفاهم‌نامه‌ای مبهم درخصوص خلع سلاح منطقه شبه کره آغاز شد. حالا چند ماه از آن زمان می‌گذرد و علی‌رغم چندین دور مذاکرات دوجانبه و البته دیدار مجدد سران دو کره اوضاع در حال به هم ریختن است. در حالی که خبرها از برنامه‌ریزی دو کشور برای ملاقات مجدد ترامپ و اون حکایت می‌کرد، مشاور ارشد رهبر کره‌شمالی سفر خود را به نیویورک حتی قبل از سوار شدن به هواپیما لغو کرد.


در این میان کره‌جنوبی به‌عنوان اصلی‌ترین ذی‌نفع در ماجرای خلع سلاح هسته‌ای کره‌شمالی به‌شدت در تلاش است تا ماجرا را عادی و جزئی از فراز و نشیب یک مذاکره حساس جلوه دهد. کره‌جنوبی امیدوار است به لطف مذاکرات، از تنش‌های سخت خود با همسایه شمالی بکاهد. دو طرف در آخرین دور از مذاکرات خود به این توافق رسیدند که 12 ایستگاه نگهبانی را در نزدیکی مرز دو کشور به‌طور کامل تخریب کنند. شاید چنین توافقی بین دو کشور بسیار عادی باشد، اما برای دو کشوری که مرز آن‌ها تحت شدیدترین تدابیر امنیتی است، قدمی بزرگ محسوب می‌شود. برای درک مشکلی که بهار واشنگتن و پیونگ‌یانگ را به خزان تبدیل کرده، باید چند ماجرا را به‌صورت هم‌زمان و جداگانه تحلیل کرد.
 


اول تو


آمریکا و کره‌شمالی هر کدام درک متفاوتی از خلع سلاح اتمی و تحریم‌ها دارند. آمریکا بارها و بارها بر این نکته تأکید کرده است که خلع سلاح اتمی کره‌شمالی باید در «یک مرحله» و «به صورت ضربتی» انجام شود. حتی پیشنهادهایی به نقل از دیپلمات‌ها در رسانه‌ها مطرح شد که کلاهک اتمی کره‌شمالی به‌صورت یک‌جا برای اسقاط شدن به آمریکا منتقل و تأسیسات هسته‌ای «یونگ بیون» کره‌شمالی که محل اصلی تولید پلوتونیوم تسلیحاتی برای برنامه هسته‌ای کره‌شمالی نیست، به صورت کامل منهدم شود. البته کره‌شمالی قدم‌هایی برای جلب اعتماد آمریکا برداشته که شامل انهدام مرکز آزمایش‌های هسته‌ای خود در شمال شرقی پیونگ‌یانگ می‌شود. با این حال سیستم‌های اطلاعاتی آمریکا چنین اقدامی را فاقد ارزش می‌دانند؛ چراکه این مرکز قبل از این به دلیل رانش زمین ناشی از آزمایش‌های متعدد هسته‌ای غیرقابل استفاده شده بود و کره‌شمالی به صورت نمادین اقدام به انهدام چند تونل خالی کرد.


در طرف مقابل، کره‌شمالی نیز حاضر نیست تمام اهرم‌های خود را در برابر آمریکا از دست بدهد. پیونگ‌یانگ حاضر به توافق است اما نه توافقی که در آن کره‌شمالی خلع سلاح شده در برابر آمریکای تا بن‌ دندان مسلح بنشیند. اون خواستار تبادل گام به گام امتیازات و لغو تحریم‌های اقتصادی آمریکا و شورای امنیت سازمان ملل متحد است. شاید همان‌طور که علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی گفته بود برجام و بدعهدی آمریکا در اجرای تعهدات هسته‌ای، به‌عنوان بهترین تجربه فراروی کره‌شمالی است. آن‌ها خود البته سال‌ها قبل از توافق هسته‌ای ایران، برای پایان دادن به تحریم‌ها مذاکراتی را آغاز کردند. بر‌اساس توافق به دست آمده در مذاکرات 6‌ جانبه پکن برای حل بحران هسته‌ای کره، قرار بود کره‌شمالی در ازای توقف برنامه‌های هسته‌ای خود امتیازاتی را از جامعه بین‌المللی به‌خصوص ایالات متحده دریافت کند. آن‌ها بر همین اساس و برای نشان دادن تعهد خود به برنامه‌های خلع سلاح، در سال 2007 برج آب سرد بزرگ‌ترین مجتمع هسته‌ای خود که مرکز تولید پلوتونیوم و نماد هسته‌ای پیونگ‌یانگ بود را منهدم کرد اما ایالات متحده با خلف وعده مانع اجرای این توافق شد. کره‌شمالی در اعتراض به این رفتار، برنامه برچیدن تأسیسات اتمی خود را به حالت تعلیق در آورد و آمریکا را تهدید به بازسازی رآکتور اتمی خود کرد.


به هر ترتیب به نظر نمی‌رسد که فعلاً راه‌حلی برای این موضوع پیدا شود و ترامپ هم اصلاً دوست ندارد که در این ماجرا بازنده باشد و ممکن است ناگهان با یک توئیت همانند و استفاده دوباره از کلماتی مانند «کوتوله» در مورد کیم جونگ اون، همه چیز را به هم بریزد.


آمریکا و کشور مرموز


دلیل دیگری که شاید بر مذاکرات دو طرف برای اجرای توافقنامه سایه افکنده باشد، ترس آمریکایی‌ها از پنهان‌کاری کره‌شمالی باشد. در حقیقت آنچه ترامپ را وادار به مذاکره با کیم جونگ اون کرد نه ربطی به فوق‌العاده بودن رهبر کره‌شمالی داشت و نه اینکه آمریکایی‌ها ناگهان هوس کرده باشند صلح را در شبه جزیره دو کره برقرار کنند. به نظر می‌رسد دلیل اصلی این اتفاق غافلگیری دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا از پیشرفت ناگهانی برنامه موشکی و اتمی کره‌شمالی باشد.


یک سال قبل، روزنامه «نیویورک‌تایمز» در گزارشی با اشاره به این نکته نوشت آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا تصور می‌کرد پیونگ‌یانگ پنج سال دیگر به مرحله فعلی می‌رسد، اما اون همه را با آزمایش‌های خود غافلگیر کرد. آزمایش موشک «هواسونگ 15» با برد نزدیک به 13 هزار کیلومتر (البته در شرایط استاندارد شلیک) که تقریبا تمام خاک آمریکا را در برمی‌گرفت و انفجار اولین کلاهک مینیاتوری هیدروژنی با قدرت 500 هزار تن مواد منفجره نشان داد که تمام برآوردهای آمریکایی‌ها غلط هستند.


در شرایط فعلی و در حالی که اون به آمریکایی‌ها تضمین داده است که فعلاً از آزمایش‌های جدی هسته‌ای و موشکی خودداری می‌کند، گزارش‌های متعددی از تلاش کره‌شمالی برای توسعه تسلیحات جدید اتمی منتشر می‌شود.


به‌عنوان مثال یک اندیشکده آمریکایی چندی پیش در گزارش خود از وجود نزدیک به 12 سایت مخفی موشک بالستیک در کره‌شمالی خبر داد که قابلیت پرتاب در شرایط جنگی را در اختیار دارند. همچنین این اندیشکده از امکان وجود هشت سایت مخفی دیگر خبر داده است.


چنین اطلاعاتی که به نظر به صورت کاملاً هدفمند در رسانه‌های منتشر می‌شود، نوعی تحقیر برای دولت ترامپ محسوب می‌شود، چراکه نشان می‌دهد همچنان واشنگتن در حال «رو دست خوردن» از پیونگ‌یانگ است و ممکن است حتی در صورت خلع سلاح ظاهری کره‌شمالی باز هم این کشور توانمندی‌های تسلیحاتی خود را به‌صورت مخفی حفظ کند.


همسایه‌های حسود


توافق فراگیر بین کره‌شمالی و واشنگتن از یک طرف و بهبود روابط بین کره‌شمالی و کره‌جنوبی از طرف دیگر دشمنان خاص خود را دارد. مهم‌ترین دشمن پنهان این توافق همسایه قدرتمند دو کره یعنی ژاپن است. دو کره هر چقدر هم با اختلاف داشته باشند، در دشمنی با ژاپن با هم اشتراک نظر دارند. ژاپن در اواخر قرن نوزدهم با حمله به خاک کره که در آن زمان حکومتی مستقل بود، این کشور را به اشغال خود در آورد و یک دیکتاتوری نظامی را در آنجا حاکم کرد.


در کنار این در زمان جنگ جهانی دوم هزاران زن کره‌ای به دست سربازان ژاپنی مورد سوءاستفاده قرار گرفتند. در کنار این ژاپنی‌ها فراموش نمی‌کنند که مغول‌ها از خاک کره قصد تصرف ژاپن را داشتند و اگر بادهای کامیکازه کشتی‌های مغول‌ها را غرق نمی‌کرد، اوضاع بسیار متفاوت می‌شد. حالا اتحاد نظامی دو قدرت بزرگ نظامی و اقتصادی در کنار گوش ژاپن برای توکیو بسیار گران تمام می‌شود. به همین دلیل هر بار و قبل از مذاکرات دو کره نخست‌وزیر ژاپن عازم واشنگتن می‌شود تا به ترامپ بگوید هوای آن‌ها را هم داشته باشد.


چینی‌ها هم چندان از مذاکره کره‌شمالی و واشنگتن خشنود نیستند و بسیاری اعتقاد دارند که لگداندازی‌های اون به ترامپ نتیجه تحریک مستقیم چینی‌هاست. البته چینی‌ها هم از بالا گرفتن تنش در منطقه هم چندان دلخوشی ندارند. این تنش‌ها به آمریکایی‌ها بهترین فرصت را برای فشار نظامی به چینی‌ها می‌دهد، کمااینکه چندی قبل واشنگتن به بهانه آزمایش‌های موشکی کره‌شمالی و به بهانه حمایت از سئول یک آتشبار سامانه دفاعی تاد را در منطقه مستقر کرد.


سامانه‌ای که چینی‌ها اعتقاد دارند هدف اصلی آن تحت نظر قرار دادن مرزهای چین و آزمایش‌های موشکی ارتش این کشور است که در نواحی جنوبی دریای چین انجام می‌شود.


انتهای نامعلوم کار


با تمام این توضیحات سؤال اصلی این است که همه چیز می‌تواند به شکل سابق خود برگردد. زمانی که آمریکا با مانورهای مشترک خود با کره‌جنوبی «اون» را خشمگین می‌کرد و کره‌شمالی هم نشان می‌داد که سواحل غربی آمریکا در تیررس موشک‌های بالستیک آن است.


جواب این سؤال هم می‌تواند هم منفی و هم مثبت باشد. ترامپ به واکنش‌های لحظه‌ای شهره است. توئیت‌های عجیب و غریب وی درخصوص نقش آمریکا در جنگ جهانی اول و نجات فرانسوی‌ها از دست آلمانی‌ها تنها یک نمونه کوچک از این خصوصیت است.


در طرف مقابل سیاستمداران کره‌شمالی در مقابل هر‌گونه توهین بسیار حساس هستند. به‌طور حتم کره‌شمالی هنوز در چنته خود مواردی برای شگفت زده کردن آمریکایی‌ها دارد.


از سوی دیگر تشدید تنش در منطقه به نفع هیچ‌کدام نیست. شکست گفتگوها با ترامپ عملاً نشان می‌دهد که دولت وی توانمندی جلو بردن هیچ مذاکره جدی‌ای را ندارد و سخنان منتقدان درباره رویکرد وی درباره ایران و ترس از احتمال تکرار تجربه کره‌شمالی را منطقی جلوه می‌دهد. کره‌شمالی هم با محدودیت‌های فراوانی روبه‌رو است. تحریم‌های موجود علیه کشوری که فاقد هر‌گونه منابع سوختی از جمله نفت و گاز است، واقعاً خرد‌کننده محسوب می‌شود. حتی برخی از آغاز نوعی تجربه آزادسازی اقتصادی در کره‌شمالی سخن می‌گویند که به نوعی قصد تکرار تجربه چین در دهه 80 میلادی را دارد و موفقیت آن وابسته به رفع تحریم‌ها از روی کره‌شمالی است. در هر صورت شطرنج قدرت عجیب و غریبی در جنوب شرق آسیا در جریان است و هر کدام از بازیگران است منافع خاص خود را دنبال می‌کنند و حال به نظر می‌رسد که بازی بین دو کره‌شمالی و واشنگتن به بن‌بست رسیده باشد.


منبع: روزنامه فرهیختگان


انتهای پیام/4028/خ


انتهای پیام/

ارسال نظر
قالیشویی ادیب