چگونه با استرس ورود به دانشگاه مقابله کنیم؟

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، شروع زندگی دانشجویی به‌عنوان یک استرس نام‌برده می‌شود. غالباً تصور می‌شود که یک اتفاق ناخوشایند باعث ایجاد استرس می‌شود اما باید بدانید که استرس می‌تواند مثبت و خوشایند باشد زیرا اتفاقات خوشایند هم باعث ایجاد تغییراتی در زندگی انسان می‌شود. اصولاً هر تغییر یک استرس به شمار می‌آید که در زندگی رخ می‌دهد، هم مثبت، هم منفی.

هر تغییری در زندگی، استرس است. با هر تغییر در زندگی، فرد نیاز دارد تا خود را دوباره با شرایط جدید سازگار کند، یعنی تعادل حیاتی شخص با وقوع تغییر به هم می‌خورد و فرد باید به خود فشار آورد تا دوباره با شرایط جدید سازگار شود و تعادل خود را به دست بیاورد. به دست آوردن چنین تعادلی به جسم و روان فشار وارد می‌کند.

ورود به دانشگاه که برای بیشتر دانشجویان اتفاق خوشایندی است، استرس به شمار می‌آید زیرا به دنبال قبولی و پذیرش دانشگاه، تعادل و سازگاری پیشین دانشجو بازندگی به هم می‌ریزد و دوباره باید برنامه و روند دیگری برای زندگی خود تعیین کند. این تغییرات برای بعضی از دانشجویان بیشتر و برای عده دیگری کمتر است ولی درهرحال اتفاق و تغییر جدیدی در زندگی دانشجو رخ‌داده که باید با آن سازگار شود.

بعضی از دانشجویان برای تحصیل دانشگاهی باید شهر و محل اقامت خود را تغییر بدهند و دور از خانواده و در خوابگاه دانشجویی زندگی کنند. این امر باعث ضرورت استقلال بیشتر، مسافرت‌های مکرر از خانه به دانشگاه و بالعکس، احساس تنهایی و مانند آن می‌شود. دانشجویانی که در شهر و محل اقامت خود درس می‌خوانند ممکن است تغییر کمتری احساس کنند ولی بازهم تغییر جدیدی در زندگی رخ‌داده است. تحصیل در دانشگاه، سازگار شدن با برنامه‌های دانشگاهی، شرکت در کلاس‌های مختلف همراه با دانشجویانی از گوشه و کنار کشور، ساعت‌های طولانی کلاس‌ها، پراکندگی کلاس‌ها، حجم مطالب درسی، تأمین انتظارات و استانداردهای جامعه از یک دانشجو، همگی این موارد مصداق‌های بروز استرس است.

راه‌کارهای مقابله با استرس

بسیار مهم است که بتوان استرس‌های زندگی خود را شناخت و از راهبردهای مقابله برای رویارویی با هر یک از آن‌ها استفاده کرد. ازنظر علمی راهبردهای مقابله، فعالیت‌های درون روانی و رفتاری است که فرد برای از بین بردن استرس یا به حداقل رساندن آن یا کنار آمدن با استرس به کار می‌گیرد.

بعضی از راهبردهای مقابله، رفتاری و بعضی درون روانی است؛ یعنی در برخی مواقع می‌توان برای حذف، کاهش یا مدارا با استرس، کارهایی نظیر برنامه‌ریزی و مشورت انجام داد. گاه نیز راهبردهای مقابله به فعالیت‌های ذهنی یا درون روانی معطوف است و در عمل، کاری انجام نمی‌شود مانند دعا و نیایش، نذرونیاز، درد دل کردن و تخلیه احساسات. می‌توان راهبردهای مقابله را به دودسته هیجان‌مدار و مسئله‌مدار تقسیم کرد.

مقابله‌های هیجان‌مدار؛ رویارو شدن با هر استرس به آشفتگی و ناراحتی می‌انجامد. این آشفتگی‌ها از خفیف تا بسیار شدید نوسان دارند. مقابله‌های هیجان‌مدار به انسان کمک می‌کند تا احساس و هیجانی را که در اثر مواجهه با استرس ایجادشده است برطرف کند. مثلاً وقتی فردی از شهر و خانواده خود جداشده و به شهر دیگری می‌رود تا مدتی ممکن است غمگین باشد. مقابله‌های هیجان‌مدار به چنین شخصی کمک می‌کند تا بر غم و غصه چیره شود.

مقابله‌های مسئله‌مدار؛ مقابله‌های مسئله‌مدار به فرد کمک می‌کند تا برای مقابله با استرسی که در آن قرارگرفته، راه‌حل‌هایی بیندیشد. در این نوع مقابله‌ها، هدف آن است که فعالیتی انجام شود تا استرس حذف‌شده، یا کاهش یابد یا با آن مدارا شود.

هر یک از مقابله‌های بالا به دودسته سالم و ناسالم تقسیم می‌شود. مثلاً اعتیاد یک مقابله هیجان‌مدار ناسالم و درد دل کردن، یک مقابله هیجان‌مدار سالم است. مقابله‌ها برای حذف منبع استرس به کار می‌روند مانند زمانی که مشکل تحصیلی وجود دارد و فرد با استفاده از مقابله‌های خود سعی می‌کند تا منبع استرس را حذف کند. گاهی اوقات حذف بعضی از استرس‌ها ممکن نیست. در چنین شرایطی با استفاده از مقابله‌ها می‌توان منبع استرس را تخفیف داد. مثلاً ممکن است فرد به بیماری غیرقابل‌درمانی دچار شده باشد. او می‌تواند با استفاده از مقابله‌های سالم تا حدودی منبع استرس را کاهش دهد ولی نمی‌تواند آن را به‌طورکلی حذف کند.

دانشمندی که برای نخستین بار از استرس سخن گفت، می‌گوید: «در زندگی خود به دنبال چیزی باشید که واقعاً ارزشمند باشد؛ نه ثروت، زیرا با یک تغییر اجتماعی به‌طورکلی از بین می‌رود؛ نه قدرت که با یک انقلاب از بین می‌رود؛ نه شهرت، چون از مکانی به مکان دیگر ارزشی ندارد. برای چیزی تلاش کن که واقعاً خودت می‌خواهی.»

مقاومت در برابر استرس

برای آنکه بتوانید به‌خوبی در مقابل استرس‌ها از خود مراقبت نمایید، فعالیت‌های زیر را انجام دهید تا بتوانید به‌مرورزمان استرس‌هایی که دارید از بین ببرید و یا کاهش دهید.

سعی کنید دیدگاه مثبتی نسبت به زندگی داشته باشید؛ مثبت‌اندیشی به شما کمک می‌کند تا انرژی بیشتری را برای مقابله با استرس‌ها داشته باشید. از منفی‌بافی بپرهیزید. اعتقاد به بدشانسی و بداقبالی یکی از منفی‌ترین فکرهاست؛ زیرا فرد را به درماندگی و استیصال می‌کشاند و نتیجه آن است که فرد در زندگی خود موفق نخواهد بود.

سعی کنید در زندگی خود از یک برنامه‌ریزی روشن و مشخص استفاده کنید؛ هر چه برنامه زندگی شما منظم‌تر باشد، استرس کمتری را تجربه می‌کنید. اگر در تحصیل و سایر فعالیت‌های زندگی نظم داشته باشید، میزان پیشرفت و موفقیت شما در زندگی به‌صورت تصاعدی رشد می‌کند.

در طول روز زمان‌هایی برای استراحت خود در نظر بگیرید؛ بدن به‌غیراز خواب، به استراحت نیز نیاز دارد. شرایط محل استراحت خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که بدن شما در حال آرامش باشد. برای این کار بهتر است با هم‌اتاقی‌های خود مشورت کرده و زمان‌هایی را برای استراحت در نظر بگیرید که در آن زمان میزان سروصدا، پذیرایی از میهمان‌ها و غیره به حداقل برسد.

زمانی را برای اوقات فراغت در نظر بگیرید؛ یک سرگرمی مناسب برای خود داشته باشید. منظور از اوقات فراغت و سرگرمی، فعالیتی است که فرد آن را فقط برای خودش انجام می‌دهد و هدف فعالیت در خود فعالیت قرار دارد نه سود و نفع مالی. مطالعه روزنامه و مجله، دیدن تلویزیون، تعقیب مجموعه‌های تلویزیونی، نگهداری گلدان در اتاق و رسیدگی به گیاهان ازجمله سرگرمی‌های رایج مردم است.

به‌اندازه کافی بخوابید؛ توجه داشته باشید که نیاز هر فرد به خواب متفاوت است، عده‌ای فقط به پنج ساعت خواب در شبانه‌روز احتیاج دارند. درحالی‌که عده‌ای دیگر به هشت ساعت خواب نیازمندند. تا دیروقت بیدار ماندن چه در شب امتحان چه شب‌نشینی، کار چندان سالمی نیست چون روز بعد توان کار، به‌خصوص کار ذهنی را ندارید.

از تغذیه سالم استفاده کنید؛ غذای سالم لزوماً غذای گرانی نیست. از مصرف غذاهای چرب، پرنمک، کارخانه‌ای و نیمه آماده خودداری کنید. مصرف نوشابه و خوراکی‌های بی‌فایده مانند چیپس را به حداقل برسانید. از غذاهای ویتامین‌دار و دارای مواد معدنی و نیز از لبنیات بیشتر استفاده کنید. سعی کنید از ابتدای زندگی خوابگاهی خود برنامه غذایی و تقسیم‌کاری را در پیش بگیرید که بتوانید غذاهای سالم و آسان تهیه کنید.

ورزش کنید؛ ورزش همانند تغذیه امری حیاتی و ضروری برای انسان به‌حساب می‌آید. ورزش به شما کمک می‌کند تا بتوانید اثر منفی استرس‌ها را از میان ببرید.

ارتباطات اجتماعی و معاشرت‌های خود را افزایش دهید؛ هر چه روابط و ارتباطات شما قوی‌تر باشد، میزان تأثیر استرس کاهش می‌یابد. سعی کنید با گروه‌های مختلفی از افراد ارتباط داشته باشید. تعداد خوشه‌های ارتباطی خود را افزایش دهید تا اگر با یک گروه مشکل پیدا کردید، افراد دیگری را برای معاشرت داشته باشید و ناگهان احساس تنهایی نکنید. تعداد افراد داخل هر خوشه را نیز افزایش دهید.

اهداف روشن و مشخصی برای زندگی خود تعیین کنید؛ هدف‌های خود را اولویت‌بندی کنید زیرا دستیابی به اهداف بزرگ به زمان طولانی نیاز دارد و اگر فقط به هدف نهایی فکر کنید باعث احساس ناکامی و ناامیدی می‌شود. اهداف بلندمدت را به اهداف فوری، اهداف میان‌مدت و اهداف بلندمدت تقسیم کنید.

انتظارات خود را از زندگی کاهش دهید؛ سعی کنید قانع باشید. هر چه انتظاراتتان از زندگی بیشتر باشد، فشار و استرس بیشتری تحمل خواهید کرد. هرچقدر زندگی ساده‌تری داشته باشید، به همان اندازه جسم و روان سالم‌تری خواهید داشت.

اعتقادات مذهبی و معنوی خود را رشد دهید؛ سعی کنید هدف نهایی زندگی خود را به موضوعات معنوی و مذهبی اختصاص دهید. چنین دیدگاهی معنای مثبتی به زندگی شما و استرس‌های آن می‌دهد و به‌این‌ترتیب از بار منفی آن‌ها به‌شدت می‌کاهد.

انتهای پیام/4084