دانشگاه فقط تلقین و تکرار نیست بلکه با پژوهش به هدف خود می‌رسد

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، غلامحسین ابراهیمی دینانی در آئین گرامیداشت هفتۀ پژوهش در دانشگاه علامه طباطبایی، با تاکید بر جایگاه دانشگاه و رسالت آن در افزایش دانایی جامعه، عنوان کرد: دانش به معنای دانایی است و هیچ چیز را جامع‌تر و فراگیرتر از دانایی نمی‌شناسیم.

وی با انتقاد از موانعی که در دستیابی به دانایی مشاهده می‌شود، تصریح کرد: نباید دانایی را محدود کرد. اگر داناترین عالم دنیا را پیدا کنید و برای او حدّی مشخص کنید‌، ممکن است موانعی را برای رسیدنش به هدف ایجاد کنید، اما پرسشگری را نمی‌توان از او سلب کرد، چرا که پرسش فقط از انسان است.

ابراهیمی‌دینانی با اشاره به این نکته که این مسائل در دانشگاه نیز مشکلاتی را باعث شده است، گفت: در زمینۀ بحران دانشگاه، مسائلی را می‌شنوم ممکن است مخصوص کشور ما نباشد و حتی در کشورهای پیشرفته نیز وجود داشته باشد. جنگی بزرگ در عالم است و آن جنگ سنت و مدرنیته است. سرا پا مدرن هستیم که اینجا نشسته‌ایم. اما فکرها بعضاً سنتی است. جنگ سنت و مدرنیته خونین‌ترین جنگی است که در تاریخ بشر رخ داده‌است. اگر نتوانیم در این جنگ به صلح برسیم، خطرناک است.

این دانشمند فلسفه تاکید کرد: مدرنیته رحم ندارد و تا مغز و استخوانمان نفوذ کرده ‌است و برای همین است که در غرب و دانشگاه‌های معتبر دنیا که سنتی بودند، محتواها، تغییر کرده است. علوم تجربی، امروزه حرف اول را در دنیا می‌زند. تجربه بسیار محترم است و در آن شکی نیست. اما تجربه چیست؟ به نظرم تجربه این است که عقل طبیعت را مورد سوال قرار می‌دهد و طبیعت جواب می‌دهد. این استنتاق کار عقل است.

ابراهیمی دینانی اضافه کرد: مشاهده کننده در همه جا، عقل است. عقل ۲ کار را هم‌زمان انجام می‌دهد. مشاهده می‌کند و موضع می‌گیرد. عقل مفهوم می‌سازد اما هرجا لازم باشد مفهوم را می‌شکند. بعضی از عقل‌ها ناتوانند، مفهوم می‌سازند و در ساخته خودشان گرفتار می‌شوند. می‌دانید که چقدر مفاهیم ساخته‌ایم و در آن گرفتار شده‌ایم. اگر کسی در زندان ذهن گرفتار شد، دیگر راه خروج ندارد. خطرناک‌ترین زندانی که در عالم هستی است، زندان ذهن است که بسیاری از مردم درگیر آن هستند. خیلی از مواقع باید این زندان را شکست. آب وقتی یخ نزده، روان است. ذهن روان است اما وای به روزی که منجمد شود و از حرکت بایستد. دانایی عقل است و عقل دانا است. همه چیز با عقل است حتی محسوسات، چه در علوم طبیعی و چه در علوم انسانی. علوم را باید عادلانه و عالمانه استفاده کرد و عقل را همه جا فرمان‌بردار دانست. هیچ چیز نمی‌تواند مشکلات بشر را حل کند، مگر آن که عقل به کار بیفتد.

وی با تاکید بر تلاش برای جلوگیری از انجماد عقل بیان کرد: معتقدم اگر انسان مدرن، عاقلانه برخورد کند تکامل می‌یاید. دانشگاه فقط تلقین و تکرار نیست، بلکه با پژوهش معنا تکامل‌ یافته و به هدف خود می‌رسد. انصافاً دانشگاه علامه طباطبائی دانشگاه خوبی است و فعالیتش مناسب است. خوشحالم که اسم این دانشگاه نام استادم «علامه‌طباطبائی» است.

دینانی با اشاره به شخصیت علمی مرحوم علامه‌طباطبائی افزود: آن مرد عقلش فعال بود. موید این ادعا این است که کربن (اندیشمند فرانسوی) که تمام فلاسفۀ غرب و شرق را دیده بود در مقابل علامه‌طباطبائی مانند طفلی متین قرار می‌گرفت.

ابراهیمی دینانی اضافه کرد: او فکرش آزاد بود. الحمدالله امروز وضعیت علم خوب است و از ابتدای تاریخ بشر تا به امروز پیشرفت علم به این صورت نبوده است. واقعا کارهایی که علم می‌کند، شگفت انگیز است. اگر این پیشرفت علم با دانایی توام شود عالم به بهشت تبدیل می‌شود و جنگ‌ها از بین می‌رود. باید گفت‌و گو کرد و درست گوش داد باید هم بگوییم و هم بشنویم.