عابر بانک 50 ساله شد

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ScienceAlert، حدود 50 سال پیش اولین دستگاه خودپرداز در شعبه Enfield بانک Barclays واقع در لندن آغاز به کار کرد. دو روز بعد نیز یک دستگاه خودپرداز سوئدی به نام Bankomat در «اوپسالا» کار خود را شروع کرد. چند هفته بعد از آن هم دستگاه دیگری توسط صنایع Chubb and Smith در لندن و از سوی بانک «وست‌مینستر» افتتاح شد.

این رویدادها مدت‌ها پیش از گسترش کارت‌های اعتباری، سرآغازی برای فرهنگ بانکداری امروز بوده است. موفقیت دستگاه‌های خودپرداز افراد را قادر می‌ساخت از طریق آنها خریدهای مهم خود را انجام دهند، پول بیشتری در تعطیلات خرج کنند و هرجا و هرکجا که بخواهند از خدمات بانکی استفاده کنند.

این زیرساخت‌ها و سیستم‌ها برای مقامات بانکی نیز این امکان را فراهم آورد که بتوانند نقاط پایانه‌های فروش، تلفن و بانکداری اینترنتی را در اختیار مشتریان خود قرار دهند. ورود این دستگاه‌های خودپرداز در سیستم بانکداری، انعکاس وسیعی در رسانه‌ها داشت. بانک‌ها به مشتریان خود متعهد شدند که ارائه خدمات به آنها دیگر محدود به ساعات کاری و یک بانک به خصوص نخواهد بود و فرد در هر ساعت و هر بانکی می‌تواند کارهای بانکی خود را انجام دهد.

اما مشتری‌های این دستگاه‌ها هم باید نحوه استفاده از آن را فرا می‌گرفتند، پین کد مربوطه را به خاطر می‌سپردند، عملیات دستگاه را یاد می‌گرفتند و به دستگاه اعتماد می‌کردند. امروزه بیشتر مردم دنیا این کارها را به راحتی انجام می‌دهند اما در زمان ظهور دستگاه‌های خودپرداز، مردم با آن آشنایی نداشتند.

این سیستم از ایده‌آل‌های امروزی بسیار فاصله داشت؛ به رغم تقاضای گسترده، این سیستم تنها به آن دسته از مشتریان بانک که اعتبار بیشتری داشتند خدمات ارائه می‌داد. عابربانک‌های اولیه پر سر و صدا، سنگین، ناامن و غیرقابل اعتماد بود و معمولا در جایی نصب می‌شد که راحت قابل استفاده نبود.

دستگاه‌های خودپرداز اولیه برخلاف انواع امروزی، تنها یک کار انجام می‌دادند به طوری که با فعال شدن یک برگه کاغذ گرفته شده یا کارت پلاستیکی سفارشی که توسط مشتری در شعبه‌های خرد و در ساعات اداری صورت می‌گرفت، مبلغی پول ثابت در اختیار مشتری قرار می‌گرفت.

پس از استفاده، دستگاه پرداختی‌ها را ذخیره می‌کرد بنابراین کارمندان بانک می‌توانستند از اطلاعات ذخیره شده برای محاسبات خود استفاده کنند و مقادیر حساب‌ها را بررسی کنند. در آن زمان، کارت‌های پلاستیکی از طریق پست به مشتری‌ها بازگردانده می‌شد.

طبق ارزیابی‌های شرکت «شرکت تحقیقات بانکداری خرد» لندن، تا سال 1970 کم‌تر از 1500 دستگاه خودپرداز در جهان وجود داشت که بیشترین تمرکز آن در اروپا، آمریکای شمالی و ژاپن بود. اما این تعداد تا سال 1980 به 40 هزار و تا سال 2000 به یک میلیون دستگاه رسید.

استفاده از دستگاه‌های عابر بانک با دیجیتالی شدن ثبت بانک‌ها رونق زیادی گرفت و امکان انجام کارهای دیگر را نیز برای دستگاه‌ها فراهم کرد مانند انتقال وجه بین بانکی، درخواست موجودی و پرداخت وجه. طی پنج دهه گذشته، شمار زیادی از افراد از اقتصاد پول نقد به سیستم بانکداری تغییر رویه دادند. استفاده از دستگاه‌های خودپرداز باعث کاهش تجمع مشتریان در شعب بانک‌ها شد.

طراحی‌های امروزی دستگاه‌های خودپرداز حتی برای افرادی که دچار مشکلات بینایی و حرکتی هستند نیز مناسبند و همه افراد می‌توانند از آنها استفاده کنند. در یکی از بانک‌های بزرگ انگلیسی 4000 دستگاه خودپرداز وجود دارد و در یکی از بانک‌های آمریکایی بیش از 12 هزار انبار دستگاه عابر بانک وجود دارد که مدیریت 230 هزار دستگاه خودپرداز را در 11 کشور بر عهده دارد.

در بسیاری از دستگاه‌های خودپرداز از کارت‌های بانکی و گوشی‌های موبایل برای پرداخت‌ها استفاده می‌شود اما در لهستان و ژاپن از شناسایی بیومتریک و با بررسی عنبیه چشم مشتری، اثر انگشت یا صدای فرد احراز هویت می‌کند.

در حال حاضر 3/5 میلیون دستگاه خودپرداز در دنیا وجود دارد و انتظار می‌رود تا سال 2020 حدود 500 هزار دستگاه دیگر نیز به این تعداد اضافه شوند.

مترجم: ندا اظهری