دایرة المعارف دانشبنیانها ۱۰۶؛
در گفت‌وگو با آنا مطرح شد
تردید دانشجویان درباره طرح مشاوره شغلی-تحصیلی وزارت علوم
رئیس دفتر مشاوره و سلامت سازمان امور دانشجویان از اجرای طرح مشاوره شغلی - تحصیلی برای دانشجویان در مراکز مشاوره از سال آینده خبر داده است. حمید یعقوب گفته است: این طرح برای آشنا شدن دانشجویان با رشته تحصیلی و آمادگی ورود به بازار کار تدوین شده است.
البته شاید این حرف در شرایطی که دانشجویان رشته‌شان را قبل از وجود چنین مشاوره‌ای انتخاب کرده‌اند و در مرحله کار انجام شده قرار دارند، کمی عجیب به نظر برسد. با این حال وزارت علوم قصد دارد مشاوره شغلی را برای دانشجویان برقرار کند بلکه گوشه‌ای از مشکلات اشتغال را برطرف کند.
مهدی، دانشجویی که درسش را در مقطع کار‌شناسی رشته مدیریت تمام کرده و حالا در مقطع ارشد تحصیل می‌کند در این باره به خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا می گویدمی‌گوید: «مشاوره شغلی باید خیلی پیش از این‌ها شروع شود. یعنی وقتی در مدرسه و دبیرستان در حال تصمیم‌گیری برای انتخاب رشته هستیم. الان که من لیسانسم را گرفته‌ام و تازه فهمیده‌ام که اصلا این رشته را نباید می‌خواندم مشاوره به چه دردم می‌خورد؟ وقتی کل حوزه درس و کارم را دوست ندارم دل به کار هم نمی‌دهم. بعد مجبور می‌شوم درسم را ادامه بدهم تا حداقل بتوانم در دانشگاه تدریس کنم و وارد حوزه کاری که دوست ندارم نشوم. فکر می‌کنم کمی دیر یادشان افتاده. باید خیلی پیش از این‌ها مشاوره را شروع می‌کردند.»
این دانشجو معتقد است هیچ کس مثل خودش نمی‌داند چه چیزی به دردش می‌خورد و چه چیزی برایش مناسب نیست. اما یک راهنما موقع انتخاب رشته کافی بود تا او مسیر درستی برای زندگی‌اش انتخاب کند و مجبور نباشد برای فرار از بازار کاری که راضی‌اش نمی‌کند ادامه تحصیل بدهد.
بعضی از دانشجویان مثل مهدی معتقدند تمهیدات مشاوره شغلی بعد از قبولی در دانشگاه فایده ندارد. چون مسیر قبلا انتخاب شده و قابلیت انعطاف و تغییر کم شده است. انگار برنامه مشاوره شغلی این موضوع را مد نظر قرار نداده و فقط به تفاوت دانشجویان رشته‌های مختلف توجه شده است.
رئیس دفتر مشاوره و سلامت سازمان امور دانشجویان در گفتگو با خبرگزاری ها گفته است در رشته‌ها و مقاطع تحصیلی و شغلی، مشاوره برای دانشجویان متفاوت خواهد بود و برای دانشجویان جدید بحث انطباق با دانشگاه، انطباق با زندگی دانشجویی و آشنایی با رشته تحصیلی که در آن پذیرفته شده‌اند مد نظر قرار دارد.
به دنبال شغل
به گفته یعقوبی برای دانشجویان سال آخر مباحث مربوط به آمادگی ورود به بازار کار در دستور کار قرار داد. البته مساله برای بعضی از دانشجویانی که در آستانه فارغ‌التحصیلی قرار دارند، شکل دیگری دارد.
مرضیه که به کارهای بازرگانی علاقه دارد و رشته مرتبط با علاقه‌اش را دنبال کرده، به آنا می‌گوید: «خودم می‌دانم چه کار باید بکنم. می‌دانم به درد چه کاری می‌خورم. مساله اصلا این نیست. مساله اینجاست که امکان کار در شغلی که دوست دارم فراهم نیست. امثال من بیشتر به بنگاه اشتغال یابی نیاز دارند تا مشاوره شغلی. اصلا فکر می‌کنم هر دوی این‌ها باید همزمان وجود داشته باشد تا یک جریان کامل ایجاد شود و هر کس بداند اولا به درد چه کاری می‌خورد و بعد این کار را چه طور باید به دست بیاورد.»
بسیاری دیگر از دانشجویان هم با او همفکر هستند و رشته‌شان را دوست دارند، اما نتوانسته‌اند کار پیدا کنند. مثل بهاره که معتقد است: «یا باید از حق و حقوقت کوتاه بیایی و با شرایط نامناسب و حقوق کم کار کنی، یا اینکه آشنا داشته باشی. من که آشنا ندارم، به کار بی‌مزد هم اعتقاد ندارم، بنابراین ترجیح می‌دهم بیکار بمانم تا فرصت بهتری پیدا شود. مشاور شغلی این مساله را حل می‌کند؟»
دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن
البته همه با طرح مشاوره شغلی مشکل ندارند. بعضی‌ها با آن موافق‌اند و می‌گویند ممکن است به بعضی از دانشجویان کمک کند. پویا در این باره می‌گوید: «در رشته من یعنی تاریخ، خیلی از دانشجو‌ها هستند که نمی‌دانند اصلا چه مشاغلی برایشان وجود دارد یا کجا‌ها باید مراجعه کنند. مشاوره شغلی اگر واقعا تخصصی و خوب انجام شود می‌تواند به هم رشته‌ای‌های من و امثال ما کمک کند. البته شاید اگر زود‌تر اتفاق می‌افتاد و از دبیرستان موقع انتخاب رشته شروع می‌شد کارامد‌تر می‌شد.»
او معتقد است بعضی از دانشجویان در رشته‌هایی پذیرفته شده‌اند که هدف اولشان نبوده و حالا ناچارند آن‌ها را ادامه بدهند. بنابراین نیاز دارند اطلاعات بیشتری درباره بازار آینده آن داشته باشند.
تحصیلکرده‌ها بیکار‌تر از تحصیل نکرده‌ها
آخرین بار نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی 15/6 درصد اعلام شده. یعنی حدود ۵ درصد بیشتر از نرخ کلی بیکاری در کشور. حقیقتی که فرضیه مدرک گرفتن و شاغل شدن را با عدد و رقم رد می‌کند. برعکس، مدرک دانشگاهی شانس اشتغال را کمتر کرده است.
البته شرایط بین فارغ‌التحصیلان رشته‌های مختلف متفاوت است. بر اساس تحقیقات سازمان همیاری اشتغال دانش آموختگان بیشترین تعداد بیکاران تحصیل کرده، فارغ‌التحصیل رشته‌های مهندسی، ساخت و تولیدند که ۲۵۱ هزار و ۴۰۲ نفر هستند و ۳۵درصد بیکاران را تشکیل می‌دهند.
بعد از آن ۲۲۲ هزار و ۱۱۲ نفر در رشته‌های علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق در جمع بیکاران باقی مانده‌اند و آمار ۳۱درصدی را به خود اختصاص داده‌اند. دانش آموختگان علوم انسانی و هنر با ۱۴ درصد، کشاورزی و دامپروری با ۵درصد، علوم پزشکی با ۴درصد و علوم ریاضی و کامپیو‌تر با ۱۱درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
از مجموع بیش از ۷۶۸ هزار نفر بیکار فارغ‌التحصیل دانشگاهی، ۳۶۳ هزار و ۷۴۰ نفر مرد هستند و ۴۰۴ هزار و ۳۱۱ نفر زن است. زنان بیکار بیشتر در رشته‌های علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق تحصیل کرده‌اند. باید دید مشاوران شغلی وزارت علوم می‌توانند از این آمار کم کنند یا نه.
انتهای پیام/
