درِ فدراسیون ژیمناستیک همچنان روی همان پاشنه می‌چرخد؛ «آفتاب بالانس » و دیگر هیچ!

فرزانه شریفی، گروه ورزشی- روز گذشته مجمع عمومی سالیانه فدراسیون ژیمناستیک برگزار شد و محمدرضا داورزنی که به تازگی به عنوان معاون قهرمانی وزارت ورزش و جوانان منصوب شده است در این مجمع حضور داشت. صحبت‌های داورزنی در جمع خانواده ژیمناستیک به خوبی نشان داد ژیمناستیک ایران حال و روز خوشی ندارد و این رشته با وجود اینکه پایه و اساس همه رشته های ورزشی است اما اوضاع نابه سامانی دارد.

داورزنی در صحبت‌هایش در مورد وضعیت کنونی فدراسیون ژیمناستیک گفت: «مشخص نیست فدراسیون در این چند سال اخیر چه کار کرده است و من فکر می‌کنم آنها همه تلاششان در این مدت این بوده که خانه ژیمناستیک را در مجموعه شیرودی اداره کنند. ما باید بدانیم در کجای آسیا و جهان هستیم و چه انتظاری از ژیمناستیک باید داشته باشیم؟ ژیمناستیک جزو رشته‌های پرمدال در آسیا و جهان است. اما بعد از سه دهه گزارش بازرسی و حسابدار این فدراسیون را می‌شنویم بیشتر شبیه مصیبت‌نامه است. در حال حاضر 18، 19 نفر در انتخابات فدراسیون ژیمناستیک ثبت‌نام کرده‌اند. واقعاً به کجا می‌خواهیم برویم؟ آیا باید فقط به دنبال پول دولتی بود؟»

صحبت‌های داورزنی به خوبی بیانگر این است که ژیمناستیک ایران سالهاست در حوالی مدار صفر درجه می‌گردد. این ورزش پایه و «مادر» در تمامی کشورهای توسعه یافته جزو رشته‌های پرمدال محسوب می‌شود، اما در ایران شرایط این رشته روز به روز وخیم‌تر می‌شود. روند بی‌توجهی‌ها تا جایی پیش رفت که منجر به استعفای دسته جمعی مربیان و مهاجرت ژیمناستیک کاران به خارج از کشور شد که این موضوع به همگان نشان داد که نفس ژیمناستیک ایران به شماره افتاده است و به طور حتم اگر این روند ادامه پیدا کند هیچ زمانی خواسته مسعود سلطانی فر وزیر ورزش و جوانان مبنی بر مدال آوری در رشته‌های پایه حداقل در رشته ژیمناستیک محقق نمی‌شود.

این بی توجهی‌ها در شرایطی برای این رشته مادر رقم خورده‌است که به گفته خود کارشناسان و مربیان این رشته ایران مهد استعداد در رشته ژیمناستیک است اما ژیمناستیک به قدری این روزها بدون تحرک و فعالیت است که شاید بتوانیم مصداق «هر چه پیش آید خوش آید» را برای آن در نظر گرفت چرا که برنامه جامع و بلندمدتی در این رشته وجود ندارد و تنها ثمره ورزشکاران این رشته در بازی‌های بین‌المللی انجام چند حرکت «آفتاب و بالانس» است.

البته نباید فراموش کنیم کشورهای آسیایی قدرتمندی چون ژاپن و چین در رشته ژیمناستیک در قاره آسیا حضور دارند که این موضوع کار را برای ورزشکاران ما مشکل کرده‌است.

در این میان از آخرین باری که این رشته ورزشی به المپیک راه پیدا کرده است بیش از نیم قرن می گذرد، «جلال بازرگان» و «جمیله سروری» تنها نمایندگان ژیمناستیک ایران در المپیک ۱۹۶۴ توکیو بودند که البته هر دو ژیمناستیک کار ایرانی کاری از پیش نبردند و حتی در رده بندی انفرادی هم قرار نگرفتند. پس از آن دیگر هیچ ایرانی در میادین جهانی و بین المللی حضور نداشته است.

خردادماه امسال بود که ریاست چهارساله «جعفر درویش‌زاده» در فدراسیون ژیمناستیک به پایان رسید. در مدت ریاست او اولین مدال‌های ایران در این رشته ورزشی به دست آمد. اولین مدال برنز آسیایی ژیمناستیک ایران بعد از 80 سال توسط «سعیدرضا کیخا» در دوران ریاست وی به دست آمد. همچنین در مسابقات قهرمانی مردان آسیا هیروشیمای ژاپن «عبدالله جامعی» به مقام سوم رسید و تیم سه نفره جوانان ایروبیک ژیمناستیک جایگاه سوم این رقابت‌ها را از آن خود کرد اما با این تفاسیر حسرت کسب سهمیه المپیک باز هم همچون سال‌های گذشته به دل ورزشکاران این رشته ماند.

در این میان غیبت دنباله‌دار ایران در رقابت‌های جهانی کمی سوال برانگیز است چرا که به طور حتم شرکت در مسابقات جهانی باعث پیشرفت ژیمناستیک ایران می شود؛مسابقاتی که برای حضور در آن مسابقات انتخابی برگزار نمی‌شود و فقط باید کشورها برای حضور در آن اعلام آمادگی کنند.

البته از آخرین حضور ژیمناستیک‌کاران ایران در رقابت‌های جهانی حدود 7 سال می‌گذرد. اتفاقی که در زمان ریاست احمد محتشمی افتاد اما به قدری تیم اعزامی ضعیف کار کرد که از آن زمان به بعد دیگر در هیچ مسابقه جهانی شرکت نکرد. تیم ملی در این رقابت‌ها رتبه بالای 30 را به دست آورد.

اما بعد از این اتفاق تلخ هیچ تلاشی بر بهبود این رشته ورزشی در ایران نشد و طی هفت سال گذشته در این فدراسیون روی همان پاشنه می چرخد، به طوری که امروز بعد از ریاست «درویش‌زاده»، «شروین‌اسبقیان» برای سرپرستی این فدراسیون انتخاب شد؛ سرپرستی که حالا ماندنش در فدراسیون ژیمناستیک بیش از حد طولانی شده و صدای همه اهالی این رشته درآمده است. البته دوازده مهرماه قرار بود انتخابات این فدراسیون برگزار شود اما نامه کیومرث هاشمی رئیس کمیته ملی المپیک به اسبقیان مبنی بر به تعویق انداختن انتخابات این فدراسیون به دلیل اصلاح اساسنامه تا به امروز طول کشیده و هم اکنون 7 ماه است که این فدراسیون با سرپرست اداره می شود.

شروین اسبقیان در گفت‌وگو با آنا و در پاسخ به این سوال که چه زمانی می‌توانیم شاهد مدال آوری رشته ژیمناستیک در مسابقات جهانی و حتی المپیک باشیم گفت: «ما در سال‌های اخیر تلاش‌های بیشتری نسبت به گذشته در ورزش‌های پایه انجام دادیم. کسب 10 سهمیه در دوومیدانی و حضور نماینده شنا در المپیک ریو، نشان از تلاش‌های خوبی است که در رشته‌های پایه صورت گرفته است. ضمن اینکه ما در ورزش ژیمناستیک پس از 80 سال توسط «عبدالله جامعی» در قهرمانی آسیا صاحب مدال شدیم و این موضوع گویای آن است که ما هم می‌توانیم در ژیمناستیک به موفقیت‌های بیشتری برسیم. این موفقیت در رقابت‌های بین‌المللی دیگری هم توسط «سعید کیخا» تکرار شد اگرچه سطح آن رقابت‌ها پایین‌تر از قهرمانی آسیا بود ولی می‌تواند ما را به آینده امیدوارتر کند.»

وی ادامه داد: «حالا که وزیر ورزش اشاره مستقیم به کسب مدال توسط ورزشکاران رشته‌های ورزشی پایه کرده پس ما می‌توانیم به‌دنبال مدال‌های بیشتری در این ورزش‌های مهم و تاثیرگذار باشیم. به دنبال آن هستیم که آکادمی ملی ژیمناستیک را طی ماه‌های آینده راه‌اندازی کنیم تا از طریق آن بحث استعدادیابی به صورت پیشرفته انجام شود و با حمایت مناسب از ژیمناست‌هایی که در این آکادمی مراحل رشد و ترقی را می‌پیمایند در المپیک 2020 به سهمیه برسیم و در المپیک 2024 به طور قطع صاحب مدال شویم.»

اگرچه اسبقیان سرپرست فعلی فدراسیون ژیمناستیک که چند صباحی بیشتر مهمان این فدراسیون نیست وعده مدال آوری در 8 سال و کسب سهمیه در 4 سال دیگر را داده است اما این موضوع را مربیان و ورزشکاران این رشته رد کردند. آنها معتقد هستند شرایط برای مدال آوری در عرصه جهانی و بین المللی در رشته ژیمناستیک مناسب نیست.

بیژن جوان‌بخت مربی سابق تیم ملی ژیمناستیک در این رابطه گفت: «تا زمانی که ورزش‌های پایه دغدغه مسئولان نباشد ما در عرصه جهانی به مدال نمی‌رسیم. ورزش کشور تنها فوتبال نیست و باید برای رشته های دیگر هم وقت و انرژی و هزینه صرف کرد؛ اما متاسفانه ورزش ما تک بعدی است و از سوی دیگر سوءمدیریت‌ها در رشته‌های پایه آنها را به حاشیه برده است. من نمی‌گویم مدال‌‌آوری در این رشته‌ها دور از دسترس است اما به شرطی که همه شرایط مهیا شود آن وقت می‌توانیم از مدال‌آوری حرف بزنیم. اما با شرایطی که در ژیمناستیک حاکم است بعید می‌دانم مدال‌آوری در عرصه جهانی و بین المللی به این زودی‌ها محقق شود مگر اینکه یک عزم و اراده‌ای راسخ به وجود بیاید و ژیمناستیک را از این رخوت بیرون بکشد.»

سعیدرضا کیخا ملی‌پوش ژیمناستیک هم پیشرفت و مدال آوری در این رشته را در گرو برنامه طولانی مدت می‌داند. او در این‌باره گفت: «تا زمانی که در رشته‌های پایه برنامه بلندمدت نداشته باشیم نمی‌توانیم از مدال‌آوری صحبت کنیم. مطمئن باشید کشورهایی که سهمیه المپیک ریو کسب کردند از 4 سال پیش برنامه‌ریزی کرده‌ بودند ضمن اینکه مدال آوری در المپیک و مسابقات جهانی مستلزم یک برنامه 8 ساله است که ژیمناستیک کاران بتوانند با خیال راحت به مدال برسند. متاسفانه در ایران برنامه های بلندمدت نداریم.»

مهمترین نکته‌ای که در مورد وضعیت ژیمناستیک ایران باید به آن توجه کنیم اداره این فدراسیون با سرپرست است. از زمان خداحافظی «درویش زاده» تا به امروز این فدراسیون با سرپرست اداره می‌شود و وزارت ورزش و جوانان هم فعلا خیالی برای برگزاری مجمع انتخاباتی فدراسیون ژیمناستیک ندارد. البته که مشکلات ژیمناستیک ایران تنها به این موارد ختم نمی‌شود به هر حال دیر یا زود مجمع انتخابی فدراسیون ژیمناستیک برگزار می‌شود و اهالی این رشته صاحب رئیس برای مدت 4 سال می‌شوند اما موضوعی که همیشه در راس همه مشکلات فدراسیون‌ها بوده و هست مسائل مالی است.

این رشته به لحاظ امکانات سخت افزاری یکی از گران‌ترین رشته های ایران محسوب می‌شود و به طبع خرید تجهیزات کامل این رشته نیاز به بودجه کلان دارد.

جوان‌بخت در رابطه با تجهیزات این رشته عنوان گفت: «همه مشکلات ما از کمبود منابع مالی نشات می گیرد. بودجه رسمی که در سال 94 برای فدراسیون فوتبال در نظر گرفته شده است ده‌ها میلیارد تومان است و قرارداد بازیکنان درجه دو و سه فوتبال ایران به اندازه بودجه یکساله فدراسیون ژیمناستیک است. این مشکلات در رشته ما همیشه وجود داشته و کمبود منابع مالی ژیمناستیک را به زمین زده‌است. نمی‌دانم این بی‌محلی‌ها و خصومت‌ها در ژیمناستیک از کجا آب می‌خورد و چرا به این رشته مادر اینقدر بی‌توجهی می‌کنند. مگر نه اینکه ژیمناستیک اساس موفقیت در هر رشته ورزشی است اما چرا در ایران این ورزش مظلوم واقع شده است.»

وی ادامه داد: «‌تجهیزاتی که در اختیار ژیمناستیک کاران است همگی فرسوده شدند و نیاز به بروزرسانی دارند. البته که منکر این موضوع نمی‌شویم که به دلیل شرایط اقتصادی که در مملکت ما حاکم است مسئولان نمی‌توانند همه تجهیزات را به روزرسانی کنند. متاسفانه ما در ایران هم از کمبود امکانات رنج می بریم و هم سوء مدیریت که این رشته را روز به روز به قهقهرا می‌برد. وسایل ژیمناستیک گران است و هزینه تنها وسایل شاخه هنری یک میلیارد است و اگر مسئولان قصد به روزرسانی تمامی شاخه‌های ژیمناستیک را داشته باشند چیزی حدود 5 میلیارد باید هزینه کنند در صورتی که کل بودجه فدراسیون ژیمناستیک یک میلیارد و سیصد میلیون تومان است و حالا وعده اسبقیان مبنی بر اینکه 5‌ست دستگاه کامل ژیمناستیک را برای ایران خریداری می‌کنند نکته قابل توجهی است. البته این 5 میلیاردی که من گفتم هزینه دستگاه‌های خارجی درجه دوم است. اگر بخواهیم دستگاه‌هایی که کیفیت چندان مناسبی هم ندارند برای ایران خریداری کنیم آن هم حدود 2 الی 3 میلیارد هزینه‌اش می شود که با بودجه ای که فدراسیون دارد به این نتیجه می رسیم این وعده هم در حد شعار است.»

کیخا در ادامه مشکلات فدراسیون ژیمناستیک به موضوعی دیگر اشاره کرد، او گفت: «ما در کل سال حتی یک اردوی برون مرزی هم نداریم و همه تمرینات در ایران برگزار می شود. از طرفی تجهیزات ژیمناستیک در برخی شهرها فرسوده شده است و کار با آنها برای رسیدن به قهرمانی سخت است به عنوان مثال من در شیراز تمرین می‌کنم و دستگاه‌های ما همگی قدیمی شدند و نیاز به به روزرسانی دارند‌ اما متاسفانه وضعیت اقتصادی اجازه این کار را نمی‌دهد. مهمترین مشکل ژیمناستیک کاران و مربیان این رشته مسائل مالی است. یک ورزشکار باید غیر از ورزش دیگر هیچ دغدغه ای نداشته باشد اما متاسفانه ما حقوقی از فدراسیون دریافت نمی کنیم و به همین دلیل ورزشکار باید برای تامین مخارجش به دنبال یک شغل و حرفه دیگر برود که به طور حتم او را از مسیر قهرمانی دور می کند. متاسفانه خود من مجبورم به خاطر تامین مخارجم کار کنم و در کنار آن ورزش قهرمانی را انجام دهم.»

مشکلات این رشته جذاب و مهیج تنها به همین‌جا ختم نمی‌شود، فدراسیون چند ماه پیش درگیر برخی مسائل حاشیه‌ای هم شد،جمعی از مربیان به دلیل فضای نامناسبی که در این رشته حاکم بود استعفا دادند و چند ملی پوش قدیمی این رشته که کارنامه درخشانی هم داشتند از ایران مهاجرت کردند.

بیژن جوان‌بخت که چندی پیش از مربیگری در تیم ملی استعفا داد در این باره گفت: «این اواخر نا‌به‌‌سامانی در این رشته به قدری زیاد شد که همه ما رفتن را بر ماندن ترجیح دادیم. متاسفانه آقایان شرایطی را در این رشته به وجود آورند که در سال‌های بعد نتایج آن را خواهید دید. هم اکنون برخی از ورزشکاران خوب این رشته به خارج از کشور رفتند و من و مربیان دیگر خانه نشین شدیم تنها به دلیل این که کسانی روی کار آمدن که از خانواده این رشته نیستند و با ژیمناستیک غریبه هستند و وضعیت ما را درک نمی کنند.حدود یک ماه پیش به دلیل شرایط بدی که در فدراسیون حاکم بود استعفا دادم و بعد از من هم مربیان رشته ترامپولین استعفا دادند.»

وی افزود: «من 40 سال است که در ژیمناستیک فعالیت می‌کنم و در این مدت هم هر زمانی که مسئولان ورزشی به فکر ژیمناستیک افتادند تنها شعار دادند و ما هیچ کار عملیاتی از آنها ندیدم. رشته ژیمناستیک یکی از پرمدال‌ترین رشته‌های ورزشی در المپیک است اما سهم ایران هیچ است. کدام از مسئولان تا به حال کار عملیاتی انجام دادند که ما امیدوار شویم. متاسفانه بیشتر مربیان ژیمناستیک در ایران بدون حقوق کار می‌کنند و توجهی به آنها نمی‌شود. از طرفی عده‌ای در فدراسیون روی کار آمدن که فقط به دنبال منافع خودشان هستند و افراد خاص را روی کار آورده‌اند. مبنای انتخاب سرمربی‌های تیم ملی چه بوده است؟! چرا افرادی که تاکنون حتی یک ژیمناستیک کار پرورش ندادند در فدراسیون به عنوان مربی و بدنساز پست می گیرند؟ برخی مربیان پایتخت نشین حقوق‌های خوبی از فدراسیون می گیرند در حالی که زحمت اولیه پرورش ژیمناستیک برعهده ماست اما سود آن را افراد دیگری می برند.»

همه این‌ها نشان می‌دهد، حال ژیمناستیک ایران خوب نیست و مشکلات این رشته پایه زیاد است. مسائل حاشیه‌ای هم در این فدراسیون اوضاع را آشفته‌تر از قبل کرده است. هفت ماه است از احراز صلاحیت‌های نامزدهای انتخابات فدراسیون ژیمناستیک می‌گذرد اما هنوز سرپرست این فدراسیون را اداره می کند. به گفته اهالی ژیمناستیک این روند طولانی شک و تردید و دودستگی هم به وجود آورده است. قرار بود مهرماه اساسنامه فدراسیون اصلاح شود اما هنوز با گذشت 4 ماه خبری نیست و زمزمه‌ها خبر از این می‌دهند که شاید انتخابات تا آخر سال هم برگزار نشود و برای سال جدید دوباره نامزدها نام نویسی کنند.

به هر روی باید دید وزارت ورزش تا چه زمانی سکوت می‌کند و شرایط ژیمناستیک کی سر وسامان می گیرد؟! البته که داورزنی روز گذشته به برگزاری هر چه زودتر انتخابات فدراسیون ژیمناستیک تاکید کرده است. اماهنوز برای برگزاری انتخابات اعلام آمادگی نکردند. تا زمانی هم که رئیس فدراسیون روی کار نیاید؛ نه از اردوی برون مرزی و نه از به روزرسانی تجهیزات و نه از آکادمی و استعدادیابی خبری نیست. ژیمناستیک ایران در روزهایی که مسابقات قهرمانی آسیا و بازی‌های آسیایی و همچنین مسابقات کشورهای آسیایی را پیش رو دارد بلاتکلیف است و دود این شرایط هم تنها به چشم ورزشکاران و مربیان این رشته می رود به هر روی اداره فدراسیون با سرپرست در شرایط فعلی نقطه تاریک این ورزش پایه است و امیدواریم این فدراسیون هر چه سریعتر از این بلاتکلیفی رها شود.