صنعت 25 میلیارد دلاری گردشگری ایران چه می‌خواهد؟

به گزارش گروه فرهنگی آنا، با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، نگاه جامعه جهانی به ایران با تغییرات شگرفی همراه بود و زمانی که مذاکرات اتمی به نتیجه رسید، این نگاه‌ها با خوشبینی بیشتری همراه شد. تاثیر اتفاقات سیاسی سال‌های اخیر بر تغییر نگاه جامعه جهانی به ایران، کارکرد یک کمپین تبلیغاتی موثر را داشت.
از سوی دیگر تروریسم و ناامنی کشورهای منطقه از جمله ترکیه، موقعیت گردشگری ایران را استثنایی و بی نظیر کرده است. صنعت توریسم سال‌ها بود که در ایران مغفول مانده و به دلایل متعددی هیچ وقت از ظرفیت‌هایش استفاده نشده بود. اما اکنون شرایط به سرعت در حال تغییر است. مسعود سلطانی فر، معاون گردشگری رییس جمهور، روحانی هدفش را افزایش زیر ساخت های گردشگری قرار داد و در 3 سال و نیم گذشته تلاش کرد تا در زمینه ساخت هتل و اقامت گاه فضا را برای بخش خصوصی و سرمایه گذاری خارجی فراهم کند.
اکنون زمان آن است که بخش دولتی با حمایت بخش خصوصی به تامین زیرساخت ها بپردازد. این مسیری است که با یک یا چند تصمیم‌گیری در انتخاب معاونین و افزایش پویایی و اثربخشی سازمان می‌تواند راه صنعت گردشگری ایران را به سمت درآمدزایی و ارزآوری ببرد. بخش خصوصی گردشگری ایران، تشنه تصمیمات سازنده و کاربردی و استفاده از نیروهای خلاق و کارآمد است؛ مدیرانی که درآمدزا باشند نه مدیران هزینه‌بر!
فرصت کم‌نظیر برجام برای صنعت گردشگری ایران
در رابطه با نیازهای کنونی صنعت گردشگری ایران که عمدتا معطوف به انتخاب مدیرانی کارآمد و کارآزموده است، مسعود عبدالهی؛ رئیس جامعه راهنمایان گردشگری ایران که از جمله تشکل های صنفی مهم صنعت گردشگری می گوید: «برجام نگاه‌ها را به ایران مثبت کرد و ایران آماده ورود به عرصه رقابت با کشورهای منطقه در زمینه گردشگری می‌شد. همزمان با این اتفاق‌ها مناسبات سیاسی منطقه به سمتی رفت که با ناامن شدن عراق و سوریه صنعت توریسم در این مناطق به کلی تعطیل شد و پس از آن هم ترکیه، مقصد اصلی توریسم منطقه، به همین درد ناامنی دچار شد.»
صنعت گردشگری مدیران عملگرا و خلاق می‌خواهد
او با اشاره به «رشد 12 درصدی» ورود گردشگر خارجی در سال 2015 و هدف گذاری نظام برای تحقق 20 میلیون گردشگر خارجی و درآمد 25 تا 30 میلیارد دلاری تا افق 1404 تاکید کرد: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری علاوه بر اصلاح قوانین فضای کسب و کار، در کنار اعتماد و تقویت بخش خصوصی و نهادها و تشکل های صنفی، به نیروهای «با سابقه، عملگرا و خلاق» که در این صنعت کار کرده اند نیاز دارد.
رئیس جامعه راهنمایان گردشگری ایران تاکید دارد: « یک مدیر عملگرا که هم در حوزه ستادی و هم در حوزه عملیاتی صنعت گردشگری کار کرده باشد شانس بیشتری را برای ما فراهم می کند تا از فرصت پیش آمده به واسطه برجام و شرایط سیاسی حاکم بر منطقه بهره ببریم.» او گفت: «در سال‌های گذشته شاهد تعریف پروژه‌هایی بودیم که بعد از چندین جلسه، نتیجه خاصی نداشت و تعطیل می شد که متاسفانه به ناامیدی و دور شدن بخش خصوصی از سازمان میراث می انجامید.»
این مدیر صنعت گردشگری با اشاره بر نیاز سازمان به مدیران با تجربه و آشنا به حوزه گفت: خوشبختانه سرمایه انسانی صنعت گردشگری ما، بضاعت خوبی دارد. به عنوان نمونه جمشید حمزه زاده از جمله چهره های شاخص این صنعت هستند که همواره با بخش‌های مختلف همکاری داشته‌اند و دولت آقای احمدی نژاد نتوانست از ظرفیت هایش استفاده کند و از سازمان رفت. صنعت گردشگری ما مدیران عملگرایی همچون حمزه زاده کم ندارد.
عبدالهی تاکید دارد: ما شاهد آن بودیم که حمزه زاده با قبول مسئولیت هتل های پارس تحول آفرین بود و توانست چراغ خاموش این هتل ها را دوباره روشن کند. صنعت گردشگری ایران چنین مدیرانی نیاز دارد والا مدیران سیاسی خوش پوش و خوش عکس دردی از این صنعت دوا نمی کند!
ضرورت رفع عدم هماهنگی سازمان‌های گردشگری
رئیس جامعه راهنمایان گردشگری ایران عقیده دارد: «یکی از مشکلاتی که در بخش گردشگری وجود دارد و فضای کسب و کار از آن آسیب دیده، عدم هماهنگی است. در دولت های قبل بارها شاهد تعویض مدیران و قوانین و آیین نامه ها بودیم. این تغییرات موجب عدم هماهنگی درون سازمان، با بخش خصوصی و سایر نهادهای حاکمیتی می شد. عدم هماهنگی بر پیکره لاغر صنعت گردشگری ایران ضربه های بدی زده است و لازم است که در دولت تدبیر و امید، با روی کارآمدن مدیران آشنا به حوزه این هماهنگی بین سازمان‌های مختلف صورت گیرد.»
نیاز صنعت گردشگری به تامین زیرساخت‌ها و سرمایه
رئیس اتحادیه هتل‌داران اصفهان به رشد آمار ورود گردشگران خارجی به ایران اشاره می کند و گوید: با وجود فرصت‌های بسیار زیادی که ایران از نظر گردشگری دارد، متاسفانه هنوز گردشگرانی که به ایران می‌آیند چندان ارزآوری زیادی برای کشور ندارند و اکثرا بازنشستگان هستند که با تورهای دسته جمعی به ایران می‌آیند ولی همین حالا هم هتل‌های شهرهایی مانند اصفهان پاسخگوی این تعداد گردشگر نیستند.
مهدی نریمانی تاکید دارد: ما در بخش خصوصی به معاون و مدیرانی نیاز داریم که بتواند همه را دور هم جمع کند. موتور بخش خصوصی با این اتحاد، بهتر می‌تواند فعالیت کند. طبیعی است اگر سازمان میراث فرهنگی می خواهد با اهداف کلان نظام و آمدن 20 میلیون گردشگر در سال 1404 برسد که زمان زیادی تا آن نمانده می بایست از مدیرانی استفاده کند که هم صلاحیت فنی خود را اثبات کرده باشند و هم مورد وثوق و اعتماد بخش خصوصی که خط مقدم گردشگری ایران است باشد.
دشمن صنعت گردشگری؛ تقابل بخش‌ دولتی و خصوصی
بر اساس این گزارش، یکی از شاخصه های مهم صنعت گردشگری در شرایط کنونی، فعال شدن واحدهای بخش خصوصی در این صنعت است که می تواند نمونه و الگویی موفق برای سایر صنایع درآمدزای کشور باشد. البته در این زمینه، واحدهای خصوصی گردشگری مطالباتی از دولت دارند و خواستار حمایت بیشتر در این زمینه هستند تا همچون کشورهای موفق در صنعت گردششگری از جمله کشور همسایه ما ترکیه، بتوانند حرفی برای گفتن و رقابت در این صنعت داشته باشند.
در این باره، رئیس اتحادیه هتل‌داران اصفهان در مورد ظرفیت های صنعت گردشگری کشور و شرایط به خصوصی که این صنعت در دوره پسابرجام دارد، گفت: از جمله مشکلات صنعت گردشگری تقابل بخش خصوصی و دولتی بر مسائلی است که از قضا یک هدف دارند ولی اختلاف نظر در تشخیص‌هایشان است. یعنی عملا دولت و بخش خصوصی اهداف واحدی را برای توفیق صنعت گردشگری دنبال می کنند اما در عمل، وجود برخی اختلاف نظرها موجب می شود که مسیر آنها دچار اختلاف از یکدیگر شود.
توجه به ضربه‌هایی که از مدیران غیرمتخصص خوردیم
مهدی نریمانی با اشاره به لزوم شناخت زیروبم‌های صنعت گردشگری از سوی مدیران بخش خصوصی کشور که به ویژه در سال های اخیر، شمارشان در این صنعت افزایش یافته است، گفت: اگر مدیرانی در راس کار باشند که منافع بخش گردشگری و حریم شرکت‌های خصوصی در این زمینه را نشاسند، این موضوع مشکلات زیادی برای رونق و توسعه صنعت گردشگری ایجاد خواهد کرد.
وی اضافه کرد: به عنوان مثال ما مدیرانی داشتیم که با یک نظر غیرکارشناسانه، مشکلات زیادی را به حوزه گردشگری تحمیل کردند و ما تا سعی می‌کردیم این مشکلات را حل کنیم، وقت و سرمایه زیادی را از دست می‌دادیم. وقتی مدیری بیاید و حوزه را بشناسد، می‌تواند در بخش‌های مختلف بیمه، حامل های انرژی، دارایی و چالش‌های دیگر که در آن با دشواری‌هایی روبه‌رو هستیم، بسیار کمک رسانی کند.
مزیت‌ها برای بالفعل‌شدن نیاز به مدیر کارآمد دارند
این کارشناس صنعت گردشگری تصریح کرد: لذا یکی از مهمترین مباحثی که باید اکنون در صنعت گردشگری کشور مورد توجه قرار گیرد، موضوع به کارگیری از مدیران متخصص و توانمند در بخش‌خصوصی است که بتوانند ظرفیت های بالقوه صنعت گردشگری را بالفعل کنند، زیرا این صنعت با توجه به مزیت های جغرافیایی که در ایران دارد، می تواند حداقل در منطقه و در جمع کشورهای همسایه الگو و نمونه باشد.
نریمانی با اشاره به اینکه بر این اساس نیاز به مدیرانی که در این حوزه شناخت دارند یکی از مهمترین اولویت های صنعت گردشگری کشور است، گفت: بخش‌های خصوصی همه استان‌ها در نامه های مختلفی خواستار معرفی جمشید حمزه‌زاده به عنوان مدیر موفق و کارآزموده در این عرصه شده‌اند. این مسئله نشان می‌دهد که این شخصیت به صورت بالقوه توان متحد و همراه کردن بخش خصوصی را دارد.
رئیس اتحادیه هتل‌داران اصفهان در عین حال تصریح کرد: همچنین از سوی دیگر مشکلات دیگری که همواره دامن این حوزه را می‌گیرد ریشه در تقابل دولت و بخش خصوصی دارد و این مسئله تنها در صورتی حل می‌َشود که مدیری کاملا آشنا به بخش خصوصی و همسو با دولت و نظام بر سر کار بیاید و با توجه به اینکه حمزه‌زاده تجربه فعالیت در هر دو حوزه خصوصی و دولتی را دارد، مشکلات حوزه گردشگری را کامل می‌شناسد و گزینه مناسبی است که امید است در دوره جدید مدیریتی از ظرفیت های ایشان بهره برداری شود. وی با اشاره به توانمندی های مغفول مانده این شخصیت در سازمان تاکید کرد: می‌توان گفت در این برهه زمانی، مدیرانی مانند ایشان در این حوزه و در این سطح از توانایی، کمتر وجود دارند.
درآمد ناچیز 5 میلیارد دلاری گردشگری ایران
با وجود تلاش ها، ایران هنوز در زیرساخت‌ها، قوانین و نیروی انسانی صنعت گردشگری دچار ضعف اساسی است، درآمد ناچیز 5 میلیارد دلاری نشان دهنده ی این ضعف است. ما در ابتدای راه صنعتی شدن گردشگری هستیم. راهی که بیشتر بار آن بر دوش بخش خصوصی است: از سرمایه‌گذاری‌ها گرفته تا بررسی و پرورش نیروهای کار متخصص. حال وقت آن رسیده که با یک تیر دو نشان را زد و هم بخش خصوصی را متحد کرد و هم در سیاست‌گذاری و هدایت دولتی، از نیروها و مدیران کارآزموده بهره گرفت تا نقشه راه صنعت گردشگری با دقت بیشتری ترسیم و رشد و توسعه این صنعت با سرعت قابل قبولی دنبال شود تا به درآمد 25 تا 30 میلیارد دلار در سال برسیم.
فعالان گردشگری ایران در گفت و گوهای مختلف ابراز امیدواری کرده اند خانم احمدی پور رییس جدید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با بهره گیری از مشاوره های مفید، تعامل سازنده و موثری با بخش خصوصی گردشگری که خط مقدم این عرصه هستند داشته باشند تا هدف ورود 20 میلیون گردشگر تا سال 1404 محقق شود.