فناوری و سیستم توان‌دهی برای توانبخشی بیماران سکته مغزی

به گزارش خبرگزاری آنا به نقل از BBC، گری راندال دانشمند علوم شناختی از انجمن بیماران سکته مغزی می‌گوید: «این اختلال باعث می‌شود که فرد نتواند حرکات را به صورت متوالی انجام دهد. یا اینکه در ترتیب حرکات دچار مشکل می‌شود. به عنوان مثال به یک بیمار یک چای کیسه‌ای داده‌ایم. او بدون اینکه توجهی به فنجانی که باید برای اینکار استفاده کند، چای کیسه‌ای را بلافاصله در ظرف شکر می‌اندازد و می‌بینید که بعد چای کیسه‌ای دیگری بر می‌دارد و این اشتباه را تکرار می‌کند».

دانشمندان برای بهبود زندگی کسانی که از سکته مغزی نجات پیدا کرده‌اند، پروژه‌ای پژوهشی در اروپا سیستمی را آزمایش کرده‌اند که می‌توان آن را سیستم توان‌دهی شخصی برای بیمارانی نامید که از عوارض سکته مغزی رنج می‌برند. این پروژه تحقیقاتی «نظارت بر ادراک بیمار» (CogWatch) نام دارد.

هدف این پروژه طراحی ابزاری است که به بیماری که از نارسایی‌های جسمانی و ادراکی ناشی از سکته مغزی رنج می‌برد، کمک کند و به این ترتیب، کیفیت زندگی‌اش را بهبود بخشد.

پژوهشگران این طرح، وسایل معمولی خانه را طوری طراحی کرده‌اند که هوشمند باشند. روی صفحه نمایشی که با این وسایل در ارتباط هستند، خطاهای بیمار مشخص می‌شود و برای غلبه بر این خطاها و انجام کار ساده‌ای مثل درست کردن یک فنجان چای، به بیمار راهنمایی‌های لازم داده می‌شود.

گری راندل می‌گوید: «آزمایش‌ها نشان می‌دهد که می‌توانیم کاری کنیم که بیماران سکته مغزی کمتر خطا کنند و کارها را سریع‌تر انجام دهند».

استفن و ریتا چندی پیش دچار سکته مغزی شدند. دانشمندان تلاش می‌کنند تا پیامدهای ناشی ازاین آسیب را در زندگی روزمره آنها کاهش دهند. این دو نفر داوطلبانه برای آزمایش این سیستم در این پروژه اروپایی شرکت کرده‌اند.

ریتا می‌گوید: «چهار پنج ماه با صندلی چرخ‌دار حرکت می‌کردم. بعد مقداری درمان انجام شد و توانستم با واکر و بعد هم با عصا حرکت کنم و بعد از اینکه به کمک فیزیوتراپیست توانستم با عصا راه بروم، دیگر چیزی جلودار من نیست. می‌خواهم آنقدر تلاش کنم تا کاملا بهبود پیدا کنم».

استفن رایت می‌گوید: «سکته مغزی سبب شد از نظر جسمی ناتوان شوم. مغزم به خوبی قبل کار می‌کند. همیشه مغزم خوب کار می‌کرد و هنوز هم سریع فکر می‌کنم، اما سرعت انتقالم همیشه خوب نیست».

بخشی از کار طراحی و ساخت ابزارهای پیچیده الکترونیک این سیستم در دانشگاه بیرمنگام در بریتانیا به انجام رسیده است. این ابزارهای هوشمند، حسگرهای پیچیده‌ای دارند که خودبه خود راستاگزینی ظرف، حرکت فرد و قدرت وی در دست گرفتن ظرف را گزارش می‌دهند. اطلاعات بدون استفاده از سیم، به ابزاری مرکزی مخابره می‌شود.

این سیستم شامل مسواک‌های هوشمند نیز هست. مارتین راسل، مهندس علوم کامپیوتری از دانشگاه برمینگام برای توضیح کاربرد این ابزار، مثال بلند کردن پارچ توسط بیمار را می‌زند.

وی می‌گوید: «وقتی پارچ را بلند می‌کنم، حسگرها دیگر به میز فشار وارد نمی کنند، در نتیجه معلوم است که پارچ از روی میز بلند شده است. سیگنال شتاب‌سنج نشان می‌دهد که پارچ در حرکت است. سیگنال‌های شتاب‌سنج نشان می‌دهد که به لیوان نزدیک می‌شود. همینطور وقتی آن را خم می‌کنم تا شیر را در فنجان بریزم، شتاب‌سنج، سیگنال‌های ویژه‌ای می‌فرستد که از آنها می‌توان فهمید که پارچ کج شده است».

این دستگاه علاوه بر کسانی که از سکته مغزی جان به در برده اند، می‌تواند در توانبخشی به بیماران آلزایمر و یا کسانی که دچار آسیب مغزی شده اند، نیز به کار بیاید.

پژوهشگران می‌گویند که این ابزار طی 10 سال آینده به بازار خواهد آمد و می‌تواند به عنوان دستیار درمانگر عمل کند.

آلن وینگ، روانشناس از دانشگاه برمینگام و مسئول هماهنگ کننده این پروژه اروپایی می‌گوید: «تراپیست‌ها معمولا به خانه بیماران نمی‌روند. اما می‌توان این سیستم را به خانه بیمار برد. بیمار می‌تواند در خانه تمرین کند و تراپیست می‌توانند تمرین بیمار را ببینند و اندازه‌گیری انجام دهند. بنابر این، فکر می‌کنیم این سیستم برای کار تراپیست مفید است. گرچه هیچوقت نمی‌تواند جای وی را بگیرد».