10 رویداد مهم جهان در شهریور/ از رفت و برگشت ظریف به آمریکای لاتین تا مرگ بازمانده سرخ

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، شهریور ماه با سفر محمدجواد ظریف به آمریکای لاتین آغاز و به پایان رسید. در حد فاصل این دو سفر، برقراری و نقض آتش بس در سوریه و همچنین مرگ رئیس‌جمهوری ازبکستان از مهمترین رویدادهای ماه بود. در ادامه 10 رویداد مهم شهریور ماه بررسی شده‌اند.

1) سفر ظریف به آمریکای لاتین

محمدجواد ظریف، رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان سفر هفت روزه خود به آمریکای لاتین را که پیش از آن دو بار به تأخیر افتاده بود در هفته اول شهریور انجام داد. ظریف که به همراه یک هیأت 60 نفره اقتصادی راهی جنوب آمریکا شده بود به کوبا، نیکاراگوئه، اکوادور، شیلی، بولیوی و ونزوئلا رفت. از دیدار با خاندان کاسترو تا دریافت عالی‌ترین نشان دولت بولیوی و امضای یادداشت‌های تفاهم اقتصادی و تجاری دستاوردهای تیم ظریف در سفر دور و دراز به آمریکای لاتین بود.

2) روسیه از پایگاه شکاری نوژه همدان خارج شد

یکم شهریور ماه بود که خبر خروج روسیه از پایگاه نظامی نوژه همدان از سوی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان منتشر شد. یک هفته پیش از این، اعلام ورود جنگنده های روسیه به پایگاه سوم شکاری نوژه همدان، توجه بسیاری از تحلیلگران را به همکاری‌های نظامی ایران و روسیه جلب کرد. مقامات ایرانی استفاده از این پایگاه نظامی را در راستای همکاری‌های مشترک مورد توافق دانستند و هر دو طرف تأکید داشتند که با وجود خروج روسیه امکان تمدید دوباره و همکاری‌های دیگر وجود دارد. روسیه با استفاده از پایگاه ایران در همدان مواضع تروریستی در سوریه را مورد هدف قرار داد.

3) حمله نظامی ترکیه به خاک سوریه

سوم شهریور ماه، ترکیه بار دیگر توجه جهان را به خود معطوف کرد. این کشور که به‌تازگی کودتای ناکام تیرماه را پشت سر گذاشته و درگیر انفجارها و حملات تروریستی پی در پی بود، حمله نظامی به جرابلس در شمال سوریه را ترتیب داد. مقامات ترکیه در پی این حمله بارها تأکید کردند که ایران، روسیه و آمریکا را در جریان اقدام خود قرار داده‌اند که مورد تأیید مقامات ایرانی قرار نگرفت و ایران در موضع‌گیری‌های متعدد سخنگوی وزارت امور خارجه و سایر مقامات نسبت به اقدام ترکیه که بدون اطلاع دولت سوریه انجام شده بود، ابراز نگرانی کرد.

4)​ FATF و ماجراهای ناتمام

اجرای توصیه‌های «گروه اقدام مالی» موسوم به FATF هر چند که مربوط به چند هفته اخیر نیست و حداقل از زمان دولت قبلی با تصویب مجموعه قوانینِ «مبارزه با پولشویی» در سال 1386 و «مبارزه با تامین مالی تروریسم» در اسفند 94 ، این امر در ایران مطرح بوده است، احتمال اجرای این توصیه‌ها از سوی دولت به مناقشه‌ای ناتمام میان حامیان و مخالفان دولت روحانی بدل شد. رسانه‌های منتقد بار دیگر پیکان انتقادات را به سوی برجام گرفتند و پذیرش توصیه‌های FATF را در همین راستا چیزی جز زیان برای کشور ندانستند. اما موافقان، اجرای توصیه های FATF را راهکاری برای اتصال ایران به شبکه مالی بین‌المللی می‌دانند. علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، در آخرین موضع‌گیری در این باره گفت که موضوع FATF در شورای عالی امنیت ملی به جمع‌بندی رسیده است و و این جمع‌بندی زمانی اجرایی می‌شود که مانند سایر مصوبات شورا به تأیید رهبری برسد.

5) مرگ در ازبکستان

اسلام کریمف، رئیس‌جمهوری 78 ساله ازبکستان که از زمان استقلال این کشور در این پست ابقا شده بود پس از هفته‌ها اخبار ضد و نقیض درباره وخامت حالش در روز 13 شهریور ماه از دنیا رفت. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان برای شرکت در مراسم ترحیم کریمف عازم سمرقند شد و در روز 14 شهریور ماه در مراسم تشییع پیکر وی شرکت کرد. بنابر قانون اساسی ازبکستان، «نعمت الله یولداشف» رئیس فعلی مجلس سنا باید تا 3 ماه زمام امور را به‌دست می‌گرفت اما با انصراف وی شوکت میرضیائف، نخست‌وزیر ازبکستان به طور موقت قدرت را در اختیار گرفت.

6) آغاز دوباره برای ایران و بریتانیا

نیمه شهریور ماه تاریخ دیگری در روابط ایران و بریتانیا ثبت شد. در جدیدترین تحول، اعلام شد حمید بعیدی‌نژاد به عنوان سفیر تازه ایران در لندن رونوشت استوارنامه خود را به وزیر امور خارجه این کشور تقدیم کرده و متقابلا نیز نیکولاس هاپتون به عنوان سفیر بریتانیا در تهران به دیدار ظریف رفته است. روابط ایران و بریتانیا که پس از حمله به سفارت این کشور در تهران حدود هفت سال کاملا قطع شد، با روی کار آمدن دولت جدید در ایران و مذاکرات هسته‌ای به سطح کاردار ارتقا یافت. انتخاب سفیر از سوی دو کشور و از سرگیری روابط دو جانبه شروع تازه‌ای در مراودات پرتنش ایران و بریتانیا در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی است.

7) پنجمین آزمایش اتمی کره شمالی

کره شمالی یک بار دیگر در تاریخ 20 شهریور ماه به صدر اخبار جهان بازگشت و با انجام پنجمین آزمایش هسته‌ای خود، توجه دنیا را به خود جلب کرد. آزمایش اتمی کره شمالی که تقریبا هیچ اطلاعات دقیقی از وضع داخلی آن وجود ندارد با محکومیت شدید شورای امنیت روبه‌رو شد و توافق‌های جدید برای قطعنامه‌های تازه علیه این کشور. آمریکا که اعلام کرده است از همه ظرفیت‌ها برای حمایت از همسایه جنوبی این کشور استفاده می‌کند به دنبال تحریم‌های یک‌جانبه تازه‌ای علیه کره شمالی است. اخبار حاکی از آن است که مقامات آمریکا، کره جنوبی و ژاپن به دنبال توافق‌های جدیدی برای تحریم کره شمالی هستند و در این مسیر آمریکا و کشورهای اروپایی خواهان همکاری چینی‌ها در مسیر مقابله با کره شمالی هستند.

8) آتش‌بس یک هفته‌ای

وزیران امور خارجه آمریکا و روسیه در پایان مذاکراتی طولانی در ژنو در بیستم شهریور ماه برای آغاز آتش‌بس در سوریه به توافق رسیدند. آتش‌بسی که از روز 21 شهریور ماه با بیانیه ارتش سوریه آغاز شد. ارتش سوریه در بیانیه خود اعلام کرد که این آتش‌بس در سراسر سوریه از عید قربان تا به مدت هفت روز، اجرایی شده است. این آتش بس که برای 48 ساعت تمدید شده بود نهایتا در روز دوشنبه 29 شهریور به پایان رسید. دو طرف درگیر در سوریه، یکدیگر را متهم به نقض آتش بس کرده‌اند.

9) ایران ساخت دو نیروگاه جدید اتمی را آغاز کرد

ساخت دو نیروگاه اتمی جدید در بوشهر که سازمان انرژی اتمی کشورمان از چندی پیش در حال رایزنی و نگارش توافق با روسیه بر سر آن بود، آغاز شد. مراسم کلنگ‌زنی این دو نیروگاه با حضور معاون اول رئیس جمهوری، رئیس سازمان انرژی اتمی و وزیر انرژی روسیه در تهران در روز شنبه 20 شهریور ماه برگزار شد. به گفته علی اکبر صالحی، این پروژه با اعتباری بیش از 10 میلیارد دلار از پروژه‌های مهم کشور بوده و نشان‌دهنده رشد مطلوب صنعت هسته‌ای است.

10) ایران ریاست نم را واگذار کرد

پایان شهریور ماه در عرصه دیپلماسی همراه با سفر دوباره وزیر امور خارجه کشورمان به آمریکای لاتین بود. ظریف این بار راهی جزیره مارگاریتا شد تا در نشست وزیران امور خارجه نم شرکت کند. حسن روحانی نیز چند روز بعد به وزیر امور خارجه‌اش در ونزوئلا پیوست و به این ترتیب ایران ریاست پنج ساله نم را به رئیس جدید واگذار کرد. رئیس‌جمهوری پس از برگزاری هفدهمین نشست سران عدم تعهد در ونزوئلا راهی کوبا شد تا با فیدل کاسترو دیدار کند. پس از پایان سفر به کوبا، روحانی روانه نیویورک شد تا در هفتاد و یکمین اجلاس سالیانه مجمع عمومی ملل متحد شرکت کند.