«شیربچه‌های خلیفه» نسل بعدی بمب‌گذاران داعش

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا به نقل از روزنامه واشنگتن‌پست، پس از آنکه نیروهای پلیس به حرکات و راه رفتن پسر نوجوان در یکی از خیابان‌های کرکوک مشکوک شدند و او را دستگیر کردند، به سرعت شروع به گریه کرد. زمانی‌که پیراهن آبی و اناری تیم بارسلونا را از تنش بیرون آوردند، در کمال تعجب دیدند که کمربندی انفجاری به خود بسته است. بنا به اعلام مقامات، او تنها 15 سال سن داشت. پخش تصاویر مربوط به بازکردن کمربند انتحاری از بدن این نوجوان در عصر روز دوشنبه در شبکه‌های تلویزیونی عراق، صحنه بسیار دلخراشی را به وجود آورد. اگرچه این اتفاق به یک تراژدی هولناک ختم نشد، طی ماه‌های اخیر گروه تروریستی داعش بارها از کودکان و نوجوانان در عملیات انتحاری استفاده کرده است.

در همان روزی که این حمله خنثی شد، یک عامل انتحاری در همین سن و سال خود را در بیرون یکی از مساجد شیعیان منفجر کرد که مرگ شش نفر را رقم زد. گفته می‌شود انفجار مهیب در مراسم عروسی در شهری غازی‌آنتپ ترکیه که بیش از 50 کشته به همراه داشت، نیز به دست یک نوجوان انتحاری انجام شد. چند ماه پیش نیز نوجوانی 15 ساله خود را در یک زمین فوتبال در روستای اسیریا در جنوب عراق منفجر کرد که 43 نفر کشته شدند. اگرچه داعش هرگز سن عاملان این‌گونه حملات را فاش نکرده است، چهره بسیاری از آنها نشان می‌دهد که سن و سال زیادی ندارند.

کارشناسان می‌گویند که این اتفاق یکی از عواقب شست‌وشوی مغزی کودکان و نوجوانان به دست داعش است. آمریکا تخمین می‌زند که نیروهای ائتلاف بین‌المللی طی دو سال گذشته حدود 45 هزار عضو داعش را در حملات جنگنده‌ها کشته است. به عقیده تحلیلگران، «شیربچه‌های خلیفه» (نامی که داعش روی کودکان خود گذاشته است) در حال پر کردن این خلأ هستند. حسن حسن، تحلیگر مسائل خاورمیانه در مرکز تحریر در این زمینه می‌گوید: «این گونه اتفاقات محصول سرمایه‌گذاری داعش روی کودکان است. نسل دوم داعش در حال شکل گرفتن است. هر زمانی که به آنها نیاز شود، فوری فراخوانده می‌شوند».

داعش در روزهای ابتدایی شکل‌گیری خود، مراسم‌ خانوادگی در سوریه برگزار می‌کرد که با انواع بازی یا مسابقات تفریحی پایان می‌یافت. با به دست آوردن مناطق و اراضی بیشتر، کمپ‌های آموزشی و مدارس مختلفی بنا کرد. کتاب‌های آموزشی یافت شده در مناطق آزاد شده از دست داعش، عمق آموزش‌های افراطی آنها را نشان می‌دهد. داعش همچنین پسران ایزدی را که دو سال پیش در اطراف سنجار ربوده بود، مجبور کرد دوره‌های آموزشی را سپری کنند. حسن در این باره می‌گوید: «حالت مطلوب برای داعش این است که افراد پیوسته به این گروه، کودکان‌شان را نیز همراه خود بیاورند. مغز آنها همچون برگه سفیدی است که می‌توان هر چیزی را روی آن نوشت.»

روش‌های داعش در این زمینه دقیقا شبیه به اقدامات القاعده در عراق است که آنها نیز عاملان انتحاری کودک و نوجوان خود را «پرندگان بهشت» می‌نامیدند. طالبان نیز برای آنکه بدون جلب توجه به اهداف حساس دسترسی داشته باشد، از کودکان در افغانستان و پاکستان استفاده کرده است. به دلیل این اتفاقات، مقامات عراقی به دنبال این هستند که رفت و آمد کودکان و نوجوانان و به خصوص آنهایی که از مناطق تحت کنترل داعش می‌آیند، محدودتر شود. ژنرال سرحد قدیر، فرمانده پلیس کرکوک می‌گوید که کودکان راحت‌تر می‌توانند به مناطق مختلف نفوذ کنند. او احتمال می‌دهد که پسر دستگیرشده با کمربند انتحاری در کرکوک، تحت تاثیر مواد مخدر بوده است. وی گفت: «او به شدت ترسیده بود و کارهایش به هیچ وجه عادی به نظر نمی‌رسید. این نوجوان پس از دستگیری به نیروهای پلیس گفت که از شهر موصل به آنجا آمده بود؛ البته با توجه به رفتار و حالاتش نیروهای پلیس چندان این حرف را باور نکردند.»

به نظر می‌رسد داعش استفاده از افراد کم‌سن و سال را در خشن‌ترین ماموریت‌هایش افزایش داده است. چند ماه پیش مادری در استان دیاله به نیروهای پلیس اطلاع داد که داعش پسران 21 و 14 ساله او را استخدام کرده است تا در عملیات انتحاری از آنها استفاده کند. نیروهای پلیس به سرعت عکس این دو نفر را به ایست‌های بازرسی فرستادند، اما پسر کوچک‌تر توانست خود را در بیرون یک کافی‌شاپ منفجر کند. نجم‌الدین کریم، استاندار کرکوک با بیان اینکه این کودکان کاملا شست‌وشوی مغزی داده شده‌اند، اشاره می‌کند که کمتر فردی به یک کودک مشکوک می‌شود.

طبق برآوردهای مقامات آمریکایی، داعش حدود نیمی از مناطق تحت کنترل خود در عراق و حدود 20 درصد از این مناطق در سوریه را از دست داده است. با این حال، از رویکرد آمریکا و ائتلاف بین‌المللی علیع داعش انتقاد فراوانی می‌شود و بسیاری آن را برای شکست دادن داعش کافی نمی‌دانند. حسن می‌گوید هزاران کودک در حالی بزرگ می‌شوند که هیچ آموزشی نمی‌بینند و همین مساله باعث می‌شود به اهدافی آسان برای عضویت در این گروه تروریستی تبدیل شوند. حسن می‌‌افزاید: « نیازهای این کودکان و نوجوانان باید مورد توجه قرار بگیرد تا جای نفوذی برای داعش باقی نماند. نادیده گرفتن این مساله، خطرات فراوانی به همراه خواهد داشت.»