صدرالحسینی در گفت‌وگوی تفصیلی با آنا:
رسانه‌ها در موضع‌گیری علیه طالبان به دنبال گیشه نباشند/ پنجشیر، آتش زیر خاکستر افغانستان
یک کارشناس امور بین‌الملل با بیان اینکه ممکن است برخی از منابع اطلاع‌رسانی افغانستان در راستای جریان رسانه‌ای داعش یا آمریکا باشد، درباره ایفای نقش رسانه‌ها در پازل رسانه‌های بیگانه هشدار داد.
گروه جهان خبرگزاری آنا - مجتبی اسماعیلی، گرچه چند ماه از تسلط طالبان بر افغانستان می‌گذرد، ولی پس‌زمینه‌ای که از کشتار، خون‌ریزی و خشونت‌های طالبان در دو دهه گذشته در اذهان ملت‌ها و دولت‌ها باقی مانده، باعث شده است کشورها به رسمیت شناختن این گروه را به‌عنوان حکومت رسمی افغانستان با دیده تردید بنگرند و همچنان منتظر باشند تا مشخص شود طالب‌ها تا چه اندازه به وعده‌هایی که درباره حکومت‌داری داده‌اند، وفادار خواهند ماند. البته در این میان برخی کشورها ازجمله روسیه به‌رسمیت نشناختن طالبان را منافی تعامل با آن‌ها در دولت جدید افغانستان ندانستند و رویکرد خود را منوط به آینده کرده‌اند.
جمهوری اسلامی ایران نیز بر مبنای سیاست راهبردی و منطقه‌ای خود علاوه بر رصد تحرکات طالبان و نحوه تعامل آن‌ها با اقلیت‌ها، بانوان و عمل به وعده‌هایشان، راه همکاری در پیش گرفته است و در زمینه پذیرش آوارگان افغان طبق معیارهای حقوق بشر و هم‌پای کشورهای همسایه عمل می‌کند.
در بعد میدانی نیز تنها نقطه ابهام افغانستان، موضوع پنجشیر است؛ گرچه تحرکاتی در چند هفته اخیر در مقابل طالبان انجام شد، ولی به‌طور کلی ضعف اطلاع‌رسانی مانع از شفاف‌سازی وضعیت این منطقه شده است. به‌طور کلی بیشتر افغانستان و بخش عمده‌ای از پنجشیر در کنترل طالبان است و آن‌ها پس از اعلام کابینه خود (که البته فراگیر نبود) به‌دنبال تشکیل حکومت هستند؛ حکومتی که زمان تشکیلش بنا به تعبیر سخنگوی طالبان همچنان نامشخص است و چند روز یا چند ماه زمان می‌برد.
گروه جهان خبرگزاری آنا برای بررسی بیشتر ابعاد تحولات افغانستان، گفت‌وگوی مفصلی را با آقای سیدرضا صدرالحسینی، کارشناس امور بین‌الملل انجام داده که به شرح ذیل است.
طالبان به‌دنبال پاک‌سازی پنجشیر
آنا: بعد از انتشار گزارش‌هایی در زمینه همکاری ارتش پاکستان با طالبان، ورق نبرد در دره پنجشیر برگشت و طالبان توانستند آنجا را به کنترل خود درآورند. گرچه بعد از آن، احمد مسعود و نیروهایش توانستند بخش‌هایی از مناطق تصرف‌شده را بازپس گیرند، ولی تحولات در این نقطه از خاک افغانستان همچنان مبهم ارزیابی می‌شود. ارزیابی شما از تحولات پنجشیر چیست؟
صدرالحسینی: به نظر می‌آید منابع اطلاع‌رسانی در حوزه پنجشیر بسیار متناقض است. واقعیت این است که دیگر کسی مسئولیت تحولات پنجشیر را نمی‌پذیرد و بیش از ۷۰ درصد از پنجشیر در اختیار طالبان قرار دارد.
معتقدم موضوع پنجشیر از نظر جغرافیایی و نظامی تمام‌شده است؛ اما امکان دارد در این نقطه از افغانستان همچون سال‌های گذشته ظرفیت‌های نهفته‌ای وجود داشته باشد که بر مبنای آن تحرکاتی در آینده انجام شود، ولی در حال حاضر هیچ اتفاقی در این زمینه وجود ندارد و طالبان درحال نوعی پاک‌سازی است.
آنا: سیاست جمهوری اسلامی ایران گرچه رصد اوضاع افغانستان است، ولی در برخی محافل از سرمایه‌گذاری روی طالبان و دولت طالبانی سخن به میان می‌آید. آیا اینکه ادعا می‌شود اگر طالبان به قدرت بازگردد همچون سال‌های گذشته کشتار به وجود می‌آید درست است؟ درصورت چنین اتفاقی، آیا فرصت سرمایه‌گذاری ایران روی طالبان هدر نمی‌رود؟
صدرالحسینی: این اگرها جاهای دیگر نیز ممکن است به وجود آید. رفتار طالبان نشان داده نمی‌خواهند به ۲۰ سال گذشته خود بازگردند و دگردیسی‌های قابل توجهی رخ داده است. امروز نسلی در طالبان فعالیت می‌کنند که با بخشی از دنیا آشنا شده‌اند؛ مردم افغانستان نیز مردم سابق نیستند و در ۲۰ سال اخیر با بسیاری از فناوری‌ها و تمدن آشنا شده‌اند و اوضاع افغانستان به‌گونه‌ای نیست که زیر بار طالبان ۲۰ سال پیش بروند و هشیارتر از گذشته عمل می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
موشک‌های دوربرد پنجشیر به دست طالبان افتاد + ویدئو
امروز نفوذ رسانه‌ها نسبت به ۲۰ سال پیش بسیار متفاوت شده است. وضعیت و فضای حاکم بر افغانستان نشان می‌دهد اگر طالبان بخواهند حقوق انسان‌ها را زیر پا بگذارند، قطعاً بلافاصله مردم دنیا از آن مطلع می‌شوند و به نظر می‌آید عقلانیت در طالبان وجود دارد که به هیچ عنوان رفتار ۲۰ ساله گذشته خود را انجام ندهند و حتی آن را جبران کنند.
از بیانیه‌های صادر شده، اقداماتی که طالبان در این روزها انجام داده‌اند و دعوت‌هایی که به‌عمل آمده و نشان می‌دهد خانم‌ها می‌توانند در سر کارشان حضور یابند، دانشجویان خانم در دانشگاه و مدرسه تحصیل و فعالیت کنند و شرایط حاکم بر افغانستان تحت سلطه طالبان این‌گونه برمی‌آید که هیچ عامل ویژه و مشکوکی وجود ندارد که طالبان بخواهد رفتارهای گذشته خود را تکرار کنند. علاوه بر این، مردم نسبت به این موضوع وسواس پیدا کرده‌اند و با مراقبت بیشتری نسبت به این موضوع برخورد می‌کنند.
رسانه‌ها باید به موضعی که نظام در زمینه افغانستان اتخاذ کرده که بسیار هوشمندانه و منطبق بر منافع ملی دو کشور ایران و افغانستان است، توجه کنند
امروز به میزان قابل توجهی در افغانستان رسانه‌های بومی وجود دارد، برخلاف چیزی که در سال‌های گذشته اصلاً وجود نداشت. بنابراین مردم می‌توانند خواسته‌های خود یا اعوجاج و خارج شدن از مسیر دقیق را از رسانه‌ها رصد و در مواقع لزوم مطالبه‌گری کنند. باید به این نکته توجه کرد که در پس‌زمینه ذهن همسایگان، دولتمردان و مقام‌های کشورهای همسایه و مردم، سابقه طالبان وجود دارد و نباید دفعی انتظار داشت تطهیر شود و تصور کنند هیچ خطر یا نابسامانی در افغانستان به‌وجود نخواهد آمد. باید بپذیریم با توجه به تغییرات درونی طالبان، به نظر نمی‌آید شرایط آن‌ها امکان بازگشت به ۲۰ سال پیش را فراهم کند.
آنا: تضمینش چیست؟ فضایی که در کشور وجود دارد در حال القای این موضوع است که دولت بر مبنای تضمین طالبان درحال حمایت از این گروه است.
صدرالحسینی: چه دلیلی دارد دنبال تضمین باشیم؟ مردم آنجا باید تضمین بخواهند و با درخواست دولتی فراگیر دنبال تضمین هستند. تضمین آن‌ها رفتارشان است و قدرت ما. هر چقدر اقتدارمان بیشتر باشد، آن‌ها به تعهدات خودشان بیشتر توجه می‌کنند.
انطباق رفتار ایران متناسب با وضعیت و عملکرد طالبان
آنا: در زمینه به رسمیت شناختن طالبان به‌عنوان حکومت رسمی افغانستان، آیا تناسب و انطباقی میان به رسمیت شناختن طالبان از سوی ایران با تحرکات آینده این گروه وجود دارد؟
صدرالحسینی: حتماً همین‌طور است. کل رفتار جمهوری اسلامی با دولت طالبان به‌طور مستقیم به رفتار آن‌ها و میزان احترامی که به منافع ملی جمهوری اسلامی و اکثریت مردم افغانستان می‌گذارند، ارتباط دارد. اگر دولت آینده نسبت به حقوق مردم و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران کم‌توجهی (نمی‌گویم بی‌توجهی، کم‌توجهی) داشته باشد، به‌طور مستقیم رفتار ما نیز درقبال آن‌ها تغییر خواهد کرد.
آنا: وظیفه رسانه‌ها در پوشش تحولات افغانستان چیست؟
صدرالحسینی: به نظر می‌آید رسانه‌ها باید از منابع دقیق‌تری که باعث شدند در چند ماه اخیر احترام ویژه به جمهوری اسلامی، مرزها و کیان شیعه گذاشته شود توجه کنند و کمتر به‌دنبال گیشه باشند. بعضی‌ها فقط علاقه‌مند هستند اذهان مردم را به هم بریزند. رسانه‌های ما باید به موضعی که نظام در این زمینه اتخاذ کرده که بسیار هوشمندانه و منطبق بر منافع ملی دو کشور ایران و افغانستان است، توجه کنند و کمتر منابع خودشان را از فضای مجازی قرار دهند؛ منابعی که مشخص نیست چه کسانی مدیریت آن را برعهده دارند.
مشخص نیست برخی از این منابع اطلاع‌رسانی همان جریان رسانه‌ای داعش، سعودی، آمریکا یا آلبانی است. در موارد متعدد مشاهده می‌کنیم بعضی به جهت‌گیری‌های ملی در زمینه موضوع افغانستان کم‌توجهی می‌کنند که به نظرم باید از منابع رسمی بیشتر استفاده شود و به شایعات و ابهامات فضای مجازی کمتر توجه کرد.
انتهای پیام/۴۰۳۳/
انتهای پیام/
