از بیمه خسارت دام تا جریمه 80 میلیونی برای پلنگ‌کش‌ها

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، پلنگ در زمره پستانداران بزرگ جثه ارزشمند برای کشور ما محسوب شده و در حالی که نام این گربه‌سان بر اساس لیست سرخ IUCN، در رسته جانوران در حال انقراض قرار گرفته است اما با گذشت یک ماه از ابتدای سال 94، 6 عدد از این حیوان ارزشمند در کشور به دلایل مختلف کشته شده است.

70 درصد از تلفات پلنگ در اثر دو عامل تصادف یا انسانی است

مجید خرازیان مقدم، مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست، در گفت‌وگو با آنا درباره مرگ و میر پلنگ‌ها می‌گوید: آماری که درباره تلفات پستانداران بزرگ جثه کشور جمع‌آوری شده حاکی از آن است که در 8 سال گذشته 50 درصد از تلفات پلنگ مربوط به شکار بوده و از طریق خوراندن سم و کشته شدن توسط دامداران یا شکار غیر مجاز ایجاد شده است.

وی افزود: همچنین طبق این بررسی‌ها حدود 15 درصد از تلفات پلنگ نیز مربوط به تصادفات جاده‌ای بوده و بنابراین حدود 70 درصد از تلفات پلنگ در کشور بر اثر دو عامل تصادف یا انسانی است.

مقدم اضافه کرد: بر همین اساس دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط‌ زیست از ابتدای سال 93، برای گونه‌های در معرض تهدید سیاستی مبنی بر «تهیه و تدوین برنامه عمل مدیریت و حفاظت گونه» تدوین کرده و اکنون برای این گونه‌ها که باید سطح حفاظت‌شان ارتقاء یابد، برنامه جامعی را بعنوان «برنامه عمل» تهیه کرده تا بتوان همه اقدام‌هایی را که سازمان محیط‌ زیست و سایر دستگاه‌ها برای حفاظت از پلنگ انجام دهند در برنامه پنج‌ساله ششم مشخص و تدوین و به مرور با توجه به اولویت گونه و اعتباراتی که وجود دارد، اجرایی کند.

«برنامه عمل پلنگ» نیمه اول امسال اجرایی می‌شود

مدیر کل دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط‌ زیست کشور درباره «برنامه عمل پلنگ» گفت: برنامه عمل پلنگ نیز با استفاده از ظرفیت‌های موجود ملی و بین‌المللی با محوریت دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید و با همکاری یکی از موسسات متخصص در زمینه پلنگ در حال تهیه و تدوین است و تا جایی که می‌دانم قرار است این برنامه تا پایان نیمه اول سال جاری به مرحله اجرا برسد و همه اقداماتی که برای حفاظت از پلنگ لازم است در این برنامه دیده شده است.

وی در خصوص اقدامات دفتر حیات وحش برای پیشگیری از کشتار پلنگ در کشور نیز گفت: اعتقاد ما این است که خسارات ناشی از حمله جانوران وحشی به دام هست، بوده و خواهد بود؛ بنابراین بهترین کار این است که ما این اتفاق را مدیریت کنیم. چرا که با حمله این حیوانات به دام، دامدار متضرر می‌شود و مکانیزم سازمان به گونه‌ای بوده است که دامدار شکایت خود را از حمله به دامش به اداره کل محیط‌ زیست استان خود اعلام می‌کند و دفاتر تخصصی آن را بررسی کرده و به دفتر حقوقی ارسال می‌کنند و پس از مدتی هم خسارت پرداخت می‌شود.

مقدم گفت: این در حالی است که این مکانیزم بسیار زمانبر بوده و ممکن است چندین ماه طول بکشد تا دامدار خسارتی را که دیده دریافت کند و شاید به همین علت است که وقتی پلنگ به دامی حمله می‌کند، اولین چیزی که به ذهن دامدار می‌رسد تلف کردن آن پلنگ یا حیوان وحشی دیگر است. بنابراین اگر سیستمی ایجاد شود که طبق آن دامدار بداند در صورتی که دامش از سوی حیوان ارزشمندی تلف شد با شکایت به محیط‌ زیست در کمترین زمان می‌تواند خسارتش را دریافت کند، ممکن است اقدام تلافی‌جویانه‌ای علیه حیوان وحشی نکند.

بیمه خسارت دام و پرداخت خسارت در کمترین زمان

وی در ادامه سخنانش اضافه کرد که بر همین اساس دفتر حیات وحش و دفتر شکار و صید سازمان محیط‌ زیست کشور به دنبال آن هستند که بعد از تاسیس صندوق محیط‌ زیست، از طریق آن اسپانسرها و بیمه‌گذارانی را برای تامین خسارت یا بیمه دام دامدارانی که دامشان بر اثر حمله حیوانات وحشی و ارزشمند مانند پلنگ تلف می‌شود جذب کنند تا پرداخت خسارت به دامدار در کمترین زمان انجام شود.

وی همچنین در خصوص تصادفات جاده‌ای که عامل 15 درصد از مرگ‌های حیوانات ارزشمند از جمله پلنگ در کشور است نیز توضیح داد: همانطور که پلیس‌راه نقاطی را به عنوان نقاط حادثه‌خیز در کشور مشخص کرده و تدابیر ویژه‌ای در این مناطق برای جلوگیری از حادثه دارد، سازمان محیط‌ زیست نیز باید نقشه نقاط حادثه‌خیز برای حیوانات ارزشمند را به وزارت راه ارائه دهد.

به گفته مقدم بر همین اساس اکنون کارگروهی با عنوان حوادث جاده‌ای در سازمان محیط‌ زیست تشکیل شده و به دنبال آن است که نقاط حادثه‌خیز در تلفات حیوانات ارزشمند را به وزارت راه معرفی کند. کما اینکه وقتی حیوانی تصادف می‌کند جان راکب که انسان است نیز به خطر می‌افتد؛ زیرا وزارت راه است که باید تمهیدات لازم برای پیشگیری از وقوع حادثه در راه‌های کشور را بیندیشد. به عنوان مثال نصب تابلو و اعلان‌، سیستم کاهش سرعت و ساخت روگذر و زیرگذر از این دست اقدامات است.

مدیر کل دفتر حیات وحش سازمان محیط‌ زیست کشور یادآور شد: بنابراین اولین وظیفه سازمان محیط‌ زیست کشور این است که دستورالعملی را تهیه کند تا نقاط حادثه‌خیز در مناطق مختلف مشخص شده و حتی معلوم باشد که برای جلوگیری از حادثه چه اقداماتی باید صورت گیرد. البته این اقدام در سال 93 برای استان گلستان آغاز شده و نیمه اول امسال باید گزارش آن به محیط‌ زیست کشور ارائه شود. در استان سمنان نیز با همکاری دفتر پروژه بین‌المللی یوزپلنگ این طرح آغاز شده و نقاط حادثه‌خیز در استان که در آن تلفات یوزپلنگ بیشتر بوده مشخص و تا دوماه آینده اعلام خواهد شد؛ همچنین به زودی این پروژه در استان‌های یزد و فارس هم اجرایی خواهد شد.

مقدم یادآور شد: بنابراین با مشخص شدن «HOT SPOT» یا همان نقاط داغ و حادثه‌خیز استان‌ها، تمهیداتی که بایستی از سوی وزارت راه صورت گیرد نیز به این وزارتخانه اعلام می‌شود و سازمان محیط‌ زیست است که باید نوع این تمهیدات را مشخص کند و همه این اقدامات برای چهار استان مذکور در حال انجام است.

پلنگ‌کش‌ها 80 میلیون تومان جریمه می‌شوند

وی بر این باور است که سازمان محیط‌ زیست کشور برای حفاظت از پلنگ اقدامات تحقیقاتی خوبی نیز انجام داده است و یکی از آنها در منطقه قفقاز بوده که بخشی از آن مربوط به پلنگ ایرانی در خطر است.

مقدم گفت: در حال انعقاد قراردادی برای حفاظت از این گونه ارزشمند در قفقاز هستیم و در شمال‌غرب ایران نیز بر روی موضوع تامین کریدورهای مهاجرت در رفتارشناسی پلنگ در قالب یک پایان‌نامه دکتری کار می‌کنیم.

وی با اعلام افزایش جریمه کشتار پلنگ در آینده نزدیک گفت: این طرح پیشنهادی اکنون در شورای عالی محیط‌ زیست بوده و امیدواریم به زودی به تصویب برسد؛ چرا که تاکنون مبلغ این جریمه 5 میلیون بوده و در صورت تصویب این طرح، به 80 میلیون تومان افزایش می‌یابد. اما معتقدیم هنوز در ابتدای راه هستیم و برای محافظت از گونه‌های در معرض خطر بیش‌ از اینها باید کار کنیم.

مدیر کل دفتر حیات وحش سازمان محیط‌ زیست کشور همچنین بر تشکیل کارگاه‌های آموزشی برای جوامع محلی تاکید کرد و افزود: به اعتقاد من اگر یک دامدار یا یک روستایی بداند ارزش زیستی یک گونه حیات وحش چقدر است شاید در برخورد با آن تصمیم دیگری بگیرد. البته تاکنون اقدامات آموزشی خوبی در این خصوص انجام شده اما کافی نبوده است.