راه‌های دریافت وام کارآفرینی/ مسیری که سهل و ممتنع است

وام 4 درصد برای کارآفرینی و اشتغالزایی
شاید بهترین گزینه برای دریافت وام کارآفرینی، صندوق کارآفرینی امید (یا همان صندوق مهر امام رضا) باشد. این صندوق وام قرض الحسنه (با کارمزد 4 درصد) به گروه های هدف خود پرداخت می‌کند. قبل از اینکه وارد جزئیات وام های این صندوق، یعنی میزان وامها، دوره بازپرداخت و ... بشویم باید ببینیم که وام های امید به چه افراد و چه طرح هایی تعلق می‌گیرد.
ایده ات را بردار، بیار و اثباتش کن
شرایط دریافت وام از صندوق امید خیلی سخت نیست و ممکن است بسیاری از جوانان جویای کار را شامل شود. البته حتما باید ایده داشته باشید و بتوانید از ایده خود دفاع کنید. آنگونه که کارشناس یکی از شعبه های این صندوق به ما می گوید نیازی به تهیه طرح توجیهی آنچنانی هم نیست. (طرح توجیهی مجموعه ای است که در آن به بررسی ابعاد فنی، سرمایه لازم، وضعیت بازار و رقبا و ویژگی های خاص تولید یک کالا پرداخته شده و در واقع امکان و سوددهی طرح توجیه می شود). البته این بدان معنی نیست که فقط با داشتن ایده می توانید وام بگیرید. بلکه باید به شعبه نزدیک محل سکونت خود مراجعه کرده (یکی از شروط اختصاصی سکونت شما در محل اجرای طرح است) و درباره توجیه پذیری طرح با کارشناس مربوطه صحبت کنید. در واقع شما باید طرح توجیهی را در ذهن داشته باشید و آن را سبک و سنگین کرده باشید. فقط زحمت نوشتن و تدوین گزارش در چارچوب مشخص از دوش شما برداشته شده است. اگر طرح شما قابل دفاع و آینده دار باشد می توانید بروید سراغ کارهای بعدی؛ یعنی دریافت مجوزهای لازم. البته در مورد برخی کسب و کارها دریافت مجوزها به بعد موکول می شود اما در مورد کارگاهی تولیدی ابتدا باید مجوز دریافت شود اما همه چیز به همین جا ختم نمی شود.
هم خودت را اثبات کن و هم آینده کسب و کارت را
متاسفانه برخی عشق وام گرفتن هستند. در هیچ کاری هم بیشتر از 2-3 سال دوام نمی آورند. مخصوصا اگر ببینند که جایی وام قرض الحسنه می دهند. در برابر این افراد (و معدود افرادی که ممکن است به فکر سوءاستفاده باشند) نهادها هم مجبورند قواعد محدودکننده بگذارند. در مورد صندوق هم همین گونه است. شما نباید بدهی معوق به نظام بانکی داشته باشید. همچنین وام به حقوق بگیران نهادهای دولتی یا خصوصی و همچنین مستمری بگیران صندوق های بازنشستگی تعلق نمی گیرد. همچنین اگر محصل تمام وقت هستید سراغ صندوق نروید. جزئیات بیشتر شرایط را می توانید در آیین نامه نحوه دریافت تسهیلات در سامانه صندوق ببینید.
شما باید توانایی فنی خود در انجام کار مربوطه را نیز نشان دهید. داشتن مدارک تحصیلی و مهارتی مرتبط با کسب و کار پیشنهادی از دانشگاهها و مراکز آموزش دولتی و یا خصوصی مورد تایید دولت( وزارت علوم و سازمان آموزش فنی و حرفه ای) و یا گواهی سابقه تجربی معتبر که به تایید کارفرما رسیده باشد نیز از لوازم دریافت وام است. روح این بند همان است که اشراف شما بر فرآیند انجام کار به پرداخت کننده تسهیلات اثبات شود. همچنین باید اثبات کنید که دارای توانایی مدیریت برای اداره کسب و کار هستید.
البته یک وقت خیال نکنید که این کارها برای مانع تراشی است یا محدودکردن تعداد وام بگیران. بلکه همه این شروط (حداقل روی کاغذ و فارغ از نحوه اجرا و رفتار برخی کارشناسان که ممکن است سخت گیری بی موردی داشته باشند) تضمین کننده موفقیت کسب و کار است؛ شناخت درست کار و بازار آن و توانایی های فنی و مدیریتی انجام آن شما را به موفقیت نزدیک می‌کند.
حالا چقدر وام میدن؟
آن دسته از وام های صندوق که مربوط به ایجاد کسب و کار است، به سه دسته اصلی تقسیم می شوند؛ مشاغل خانگی، خوداشتغالی و کارفرمایی. برای دسته اول (مشاغل خانگی که لیست مفصل آن را وزارت کار معرفی می کند و کارهایی نظیر تولید فرش، پوشاک، صنایع دستی، اسباب بازی، بسته بندی و . . . در منزل را شامل می شود) تا سقف 5 میلیون تومان وام پرداخت می شود که بازپرداخت آن نهایتا 3 سال است و دوره تنفس وام 3 ماه است. در مورد خوداشتغالی ها (مثلا راه اندازی کسب و کارهای مرتبط با صنوف خدماتی، تولیدی و توزیعی) سقف وام 30 میلیون تومان است و دوره تنفس آن 4 ماه.
وام های کارفرمایی نیز برای راه اندازی کارگاه های تولیدی است که حداکثر تا 10 نفر در آن مشغول به کار شوند. سقف این وام 100 میلیون تومان و دوره بازپرداخت آن 5 سال است و دوره تنفس آن 6 ماه. سرمایه گذاری در طرح های دانش بنیان و تعاونی و پشتیبانان مشاغل خانگی صندوق در اولویت دریافت این وام هستند.
اگر مجموعه این شرایط را دارید، آمادگی علمی و عملی راه اندازی کاری در حوزه های فوق را دارید و مجوزهای لازم را گرفته اید سری به این صندوق بزنید. کارشناس این صندوق به ما می گوید که اگر همه چیز جور باشد و منابع کافی هم وجود داشته باشد (منابع صندوق با توجه به اینکه قرض الحسنه پرداخت می شود محدود است) یک ماه بعد از ارائه رسمی درخواست می توانید وام خود را دریافت کنید. البته نظارت هایی نیز بر روند کار شما انجام می شود تا هم مشوق و کمکی باشد به شما در جهت راه اندازی کار و هم برخی فکر سوء استفاده از منابع را نکنند.
بانک های تجاری؛ انواع وام با نرخ های مصوب
اگر شرایط دریافت وام ( چه از نظر شخصی و چه از نظر ویژگی های طرح کسب و کار) از صندوق امید را ندارید و یا اینکه سقف 100 میلیون تومانی این وامها کار شما را راه نمی اندازد باید سراغ گزینه های دیگر بروید. بانک های تجاری و تخصصی وام های مختلفی با عقود مختلف (مشارکت، فروش اقساطی برای خرید ماشین آلات، اجاره به شرط تملیک برای خرید تاسیسات و ساختمان و . . .) ارائه می کنند که شرایط خاص خود را دارد. برای دیدن جزئیات دریافت وام از بانک ها باید به شرایط اختصاصی هر کدام مراجعه کنید اما شرایط عمومی را در نظر داشته باشید؛ معمولا بانک ها برای پرداخت وام قبل از هرچیز به اعتبار شما نگاه می‌کنند؛ گردش حساب، سابقه فعالیت های اقتصادی، عملکرد وام های قبلی و . . . . اعتبار شما را شکل می‌دهند. علاوه بر آن داشتن یک طرح توجیهی قابل اتکا نیز معمولا ضروری است. همچنین نرخ سود تسهیلات معمولا نرخ مصوب شورای پول و اعتبار یعنی حدود 18 درصد است.
وام های نهادهای خاص
برخی نهادهای خاص مثل کمیته امداد امام خمینی، بنیاد مستضعفان، جهاد کشاورزی و برخی دیگر از نهادها نیز وامهای اشتغالزایی با شرایط مناسب به گروه مخاطب خود ارائه می دهند. البته برخی از آنها این کار را در قالب معرفی نامه انجام می‌دهند مثلا افراد موردحمایت خود را به صندوق امید یا نهادهای همکار – یا دارای تفاهمنامه همکاری- معرفی کرده و فرد با شرایط راحت تر از آنجا وام می گیرد. البته این نهادها معمولا وامهای خرد اعطا می‌کنند اما افرادی بوده اند که با استفاده از همین وامهای خرد کارهای بزرگ کرده اند و کسب و کارهای پررونق راه انداخته اند.