پایش فناوری در شرکت‌های مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری آنا، پایش فناوری به این منظور صورت می‌گیرد که بتوان فناوری موردنظر را به خوبی شناخت، بررسی و تأثیرات آن را درک کرد و همچنین آن را با دیگر فناوری‌های به کار رفته در سازمان‌های مبتنی بر فناوری پیشرفته مقایسه کرد. در واقع این روش ابزاری است که به سازمان‌های مبتنی بر فناوری پیشرفته کمک می‌کند تا فناوری‌های موجود را به خوبی بشناسند و فرصت‌ها و تهدید‌های پیشرو را به خوبی تشخیص دهند و برای آنها برنامه‌ریزی کنند.
پژوهشگران در مقاله‌ای با عنوان «پایش فناوری در شرکت‌های مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته» به این موضوع پرداخته‌اند که در این فرایند، به کمک مقایسه با دیگر سازمان‌های مبتنی بر فناوری پیشرفته نقاط قوت و ضعف نمایان می‌شود و تمرکز بر مشکلات و مسائل ناشی از کاربرد یک فناوری خاص ایجاد می‌شود. به طور کلی در پایش فناوری نگاهی هدفمند به تغییرات فناوری وجود دارد که هدف آن شناسایی وضعیت موجود در فناوری و کمک به مدیریت و توسعه آن است.
* اهمیت پایش فناوری در سازمان
در این پژوهش آمده است که فناوری، عامل اصلی ایجاد تغییرات، پاسخگویی به نیاز‌های موجود، رقابت و مقابله با تهدید‌های رقبا است. امروزه، با پیشرفت فناوری در تمامی عرصه‌ها و همچنین ضرورت بهره‌گیری از فناوری‌های مدرن شاهد استفاده از فرایند راهبردی مدیریت و پایش فناوری در بیشتر صنایع، به عنوان ابزاری قدرتمند برای مدیریت بهینه فناوری‌های موجود و توسعه آنها هستیم.
فناوری، عامل اصلی ایجاد تغییرات، پاسخگویی به نیاز‌های موجود، رقابت و مقابله با تهدید‌های رقبا است
به زعم این پژوهش پایش فناوری امری بسیار حیاتی است، چرا که روند توسعه یک فناوری از طریق آن بررسی و پیمایش می‌شود. هر گونه سیاست‌گذاری پیرامون رشد و توسعه سازمان در شرکت‌های مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته مستلزم آگاهی و پایش دقیق روند توسعه فناوری است.
این پژوهش به این مهم اشاره می‌کند که آشنایی با بحث پایش و مدیریت فناوری امری ضروری برای شرکت‌های مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته است.
* مورفولوژی فناوری
این پژوهش مطرح می‌کند که واژه مورفولوژی که از زیست‌شناسی به عاریت گرفته شده در معنای لغوی ریخت‌شناسی است و در معنای علمی شناخت ارکان و اجزای یک پدیده به نحوی که از شناخت ارکان بتوان به ماهیت کلی پدیده پی برد است. فناوری دارای سطوح و اجزای مختلفی است که بی‌توجهی به این سطوح و اجزا، ارتباط بین اجزا، ارتباط این اجزا با محیط کاری و نیز بی‌توجهی به فاکتور‌های محیطی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی از کارایی و راندمان بهره‌گیری از فناوری خواهد کاست.
{$sepehr_key_2185}
در این پژوهش آمده است که هر فناوری داری سه جزء متمایز از یکدیگر و دارای اهمیتی یکسان است. این اجزا به شرح زیر است:.
- سخت‌افزار: ساختار فیزیکی و استقرار منطقی تجهیزات یا ماشین‌آلات که برای انجام دادن وظایف به کار می‌روند.
- نرم‌افزار: دانش استفاده از سخت‌افزار برای انجام دادن وظایف.
- مغزافزار: دلایل استفاده از فناوری در مسیری مشخص یا به عبارتی دیگر دانش چرایی.
{$sepehr_key_2186}
صرف‌نظر از سطوح مذکور باید به سطح دانش (دانش کسب شده و مهارت‌های فنی مرتبط با چگونگی انجام دادن درست کار‌ها) نیز توجه کرد. فناوری را می‌توان به چهار سطح کلی تقسیم کرد:
- ماشین‌آلات یا ابزار تولید یا فن‌افزار
- مهارت و تجربه‌های تولیدی یا انسان‌افزار
- اطلاعات و دانش فنی یا اطلاعات‌افزار
- سازماندهی و مدیریت یا سازمان‌افزار
در شکل زیر این چهار جزء فناوری نشان داده شده است:
* تاثیرات پایش فناوری در سازمان
این پژوهش توضیح می‌دهد که پایش فناوری، مدیران را در تلاش‌هایشان برای بهبود بهره‌وری، افزایش اثربخشی و تقویت جایگاه رقابتی هدایت می‌کند. این فرایند در سطح ملی بیشتر بر نقش سیاست‌های عمومی در پیشبرد علم و فناوری متمرکز است و تأثیرات کلی فناوری بر جامعه و به‌ویژه نقش آن در توسعه اقتصادی پایدار را مورد بحث قرار می‌دهد.
به گفته این پژوهش پایش فناوری در سطح ملی، مقولاتی همچون تأثیر فناوری بر سلامتی و ایمنی و پیامد‌های زیست‌محیطی را در برمی‌گیرد. سیاست‌های فناوری در سطح دولت و سازمان، درواقع چارچوبی برای استفاده از تغییرات فناورانه در جهت منافع جامعه و کارکنان سازمان هستند.
{$sepehr_key_2187}
این پژوهش بیان می‌کند که مهمترین دلایل توجه به پایش فناوری در دنیای کنونی، عبارت‌اند از: سرعت‌گیری تحولات فناورانه، تغییر در قلمرو، تغییر در رقابت و شکل‌گیری بلوک‌های تجاری، در نتیجه استفاده از فناوری آموزشی مناسب، موردکاوی، کارگاه آموزشی، بازی‌های مدیریتی و ابزار و روش‌های مورد استفاده در برنامه‌های آموزشی سازمان مدیریت برای ایجاد جذابیت بیشتر و افزایش ضریب توسعه است.
در پایان این پژوهش در ادامه به این موضوع اشاره می‌کند که موارد فوق، ابزار بسیار مؤثری در تثبیت مفاهیم و تمرینی برای به‌کارگیری آنهادر حین عمل تلقی می‌شوند. دنیا در حال تغییر است و سرعت این تغییر روزبه‌روز بیشتر می‌شود. فناوری‌های جدیدی ظهور می‌کنند و معاملات بازرگانی را برهم می‌زنند و سیستم‌های مدیریت نیز باید بتوانند با این تغییرات کنار بیایند.
در این پژوهش به‌عنوان جمع‌بندی می‌توان گفت که مهمترین دلایل توجه به پایش فناوری در شرکت‌های مبتنی بر فناوری پیشرفته عبارت‌اند از:
- سرعت گرفتن تحولات فناورانه
- تغییردر قلمرو از تولید انبوه به انبوه‌سازی مطابق با سفارش
- تغییر در رقابت، حضور کشور‌های جدید در صحنه رقابت و تغییر قوانین رقابت
- شکل‌گیری بلوک‌های تجاری
این پژوهش به کوشش حجت‌الله حاجی‌حسینی (دانشیار سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران)، قاسم رمضان‌پورنرگسی (استادیار سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران) و زهره حسن‌نژاد (دکترای کارآفرینی دانشگاه تهران) انجام شده است.
انتهای پیام/