دولت موظف است از مردم در برابر کرونا حمایت روانی کند/ از ظرفیت‌های موجود درست استفاده نمی‌شود
گروه اجتماعی خبرگزاری آنا-رضا رضوی؛ چهار گروه بیماران مبتلا، خانواده‌ها و بستگان مبتلایان و متوفیان، کادر بیمارستانی و درمانگران و عموم مردم نیازمند حمایت جدی روانی هستند تا توان مقابله با بیماری کرونا را به دست بیاورند و جای خالی این حمایت و پشتیبانی روانی به‌شدت احساس می‌شود.
برزخ بی‌اطلاعی مردم و بی‌تصمیمی مسئولان عامل استرس و آزار روانی اجتماع
وقتی انتشار اخبار از یک مرجع واحد به گزارش آماری تعداد مبتلایان، بهبودیافتگان و قربانیان خلاصه شود نمی‌توان گفت اطلاع‌رسانی به‌موقع و مؤثر انجام می‌شود.به‌عنوان‌مثال راهکار ایجاد سامانه‌های اطلاع‌رسانی استانی و منطقه‌ای که در موارد فوری و اضطراری مثل بسته یا باز شدن راه‌ها برای کنترل بیماری کرونا و یا اقدامات عملیاتی و اجرایی ازاین‌دست سخنی واحد به اطلاع عموم برسد تا از سردرگمی مردم بکاهد را می‌توان در پیش گرفت. در نحوه اطلاع‌رسانی فعلی ستاد مقابله با کرونا، اطلاع‌رسانی به پایین‌ترین سطح خود یعنی چنانکه گفته شد به‌نوعی توصیه‌های بهداشتی و اطلاعات آماری تقلیل پیدا کرده است که این خود به مسئله بی‌اطلاعی و استرس و اضطراب مردم دامن زده است.
ترس از ابتلا به بیماری کرونا سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند
برای پیشگیری از شدت گرفتن شیوع بیماری کرونا باید به نیازهای روانی اجتماع هم توجه ویژه داشت چراکه میزان مقاومت بدن افراد علاوه بر نیازهای فیزیولوژیک به مقاومت روحی و روانی افراد نیز وابسته است.
محمد حاتمی رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور گفت: بزرگ‌ترین نگرانی ما در حال حاضر استرس حاصل از وحشت ویروس کرونا است. استرس سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند و در این حالت دفاع بدن مختل می‌شود و سیستم هموستاز بدن به هم می‌خورد.
وی توضیح داد: در این شرایط قند خون، مواد غذایی، چربی و اکسیژن از حالت تعادل خارج می‌شود و علائم بدنی مانند فشارخون، افزایش درجه حرارت، افزایش ضربان قلب، تنگی نفس، دردهای مفصلی و عضلانی، استفراغ، اسهال، درد شکمی، خستگی شدید، درد قفسه سینه و سردرد در افراد افزایش پیدا می‌کند.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور ادامه داد: با توجه به شرایط ابهام این علائم نادرست تفسیر می‌شوند و بر سیستم ایمنی فشار زیاد وارد می‌شود. فرد فاجعه انگاری کرده، افکار منفی را تجربه می‌کند، وسواس، نگرانی و اختلالات روانی ظاهر می‌شود، هوشیاری مختل می‌شود و زندگی به‌نوعی فلج می‌شود. البته این شرایط در زنان، کودکان، نوجوانان، جوانان، بزرگ‌سالان و سالمندان تفاوت دارد.
باید برای رفع اضطراب جامعه کاری کرد
اصغر کیهان نیا روانشناس اجتماعی و متخصص مشاوره در گفتگو با خبرنگار بهداشت و درمان گروه اجتماعی خبرگزاری آنا با اشاره به مشکلات پدید آمده ناشی از شیوع بیماری کرونا در جامعه و اینکه برای ایجاد جو روانی آرام در اجتماع باید چند موضوع مهم را مورد توجه قرارداد گفت: نخستین موضوع این است که مسئولان باید با مردم باصداقت رفتار کنند و زمانی که مردم متوجه شوند که قصد و نیت مسئولان در هر سطح مدیریتی که قرار دارند، رویکرد حمایت از امنیت سلامت است، همکاری لازم را انجام می‌دهند.متأسفانه این حس اعتماد بین مردم و مسئولان از بین رفته است و تذکرات متعدد و مهم از طرف مردم نادیده گرفته می‌شود.
وی توضیح داد: مجموعه‌ای از عوامل دست‌به‌دست هم می‌دهد و منجر به این می‌شود که در شرایط خاصی مثل اوضاع فعلی کشور، همه توصیه‌ها به عدم مسافرت و امثال این‌ها غالباً از طرف مردم نادیده گرفته شود.
وی در پایان تأکید کرد: برای پیشگیری از شدت گرفتن شیوع بیماری کرونا باید به نیازهای روانی اجتماع هم توجه ویژه داشت چراکه میزان مقاومت بدن افراد علاوه بر نیازهای فیزیولوژیک به مقاومت روحی و روانی افراد نیز وابسته است و ضرورت دارد با اتخاذ راهکارهای مناسب هرچه زودتر استرس، اضطراب، التهاب و نگرانی پدید آمده در جامعه را برطرف کنیم.
آیا برای تأمین سلامت روان مردم کاری انجام شده است؟
با بررسی‌های به‌عمل‌آمده به این نتیجه رسیدیم که با پراکندگی و صرفاً به‌صورت مجازی و یا از راه دور و تلفنی و البته با موازی کاری، امکاناتی برای فراهم نمودن حضور مشاوران سازمان نظام روانشناسی و همین‌طور مشاوران همکار با دفتر مشاوره و امور روان‌شناختی سازمان بهزیستی در سامانه‌های پاسخگویی مثل 4030 و 1480 فراهم آمده است.
مشاوره تلفنی برای عموم مردم
به‌عنوان‌مثال محمد حاتمی رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در مورد نقش این سازمان در مدیریت سلامت روان مردم در شرایط کنونی گفت: سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور از همان روز اول کمیته مقابله با بحران کرونا را در سازمان تشکیل داد و اقدامات زیادی ازجمله همکاری با شهرداری تهران، صداوسیما، تشکیل کمیته‌های مقابله با بحران استانی، تهیه بسته‌های آموزشی و همکاری با ستاد ملی مقابله با بحران کرونا را به انجام رساند و به‌عنوان نمونه مقرر شد ۷۰۰ روانشناس و مشاور داوطلب به سامانه ۴۰۳۰ معرفی شوند تا همکاری خود را با سامانه آغاز کنند.
یا اینکه بهزاد وحیدنیا معاون دفتر مشاوره و امور روان‌شناختی بهزیستی در گفتگو با خبرنگار حوزه رفاه گروه اجتماعی خبرگزاری آنا گفت: با اشاره به اینکه مردم برای رفع نگرانی‌های کرونایی با ۱۴۸۰ تماس بگیرند گفت: خط مشاوره تلفنی ۱۴۸۰ بهزیستی که از گذشته دایر بوده است را در حال حاضر بر روی ارائه خدمات مشاوره در مورد بیماری کرونا متمرکز کردیم.
وی افزود: همکارانی که به پاسخگویی در این سامانه تلفنی مشغول هستند با همکاری مجموعه پدافند زیستی کشور آموزش‌های لازم را دریافت کردند و ظرفیت پاسخگویی خط و ساعات کاری و حضور کارشناسان برای پاسخگویی به هم‌وطنان را افزایش داده و در روزهای تعطیل هم امکان ارتباط با کارشناسان را فراهم کردیم.
معاون مشاوره و امور روان‌شناختی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به اینکه میزان تقاضای پیش رو تعیین‌کننده تغییرات در توان ارائه خدمات در این سامانه خواهد بود گفت: با تقویت نیروهای مستقر در بخش پاسخگویی این سامانه موفق شدیم میزان انتظار برای مخاطبان را به زیر ۳ دقیقه برسانیم.
البته وحید نیا با تأکید بر رایگان و در دسترس بودن دریافت خدمات مشاوره از خط ۱۴۸۰ به دلیل اولویت مشاوره از راه دور در برنامه‌های مشاوره‌ای این سازمان هم اشاره‌کرده و تأکید کرد: ماهیت مسئله کرونا البته به شکلی است که برای پیشگیری بهتر لازم است سطوح ارتباطی را کاهش دهیم و نحوه ارائه مشاوره تلفنی و بالا بردن کیفیت ارائه این خدمات اقدام مؤثرتری به نظر می‌رسد که می‌تواند تبعات انتشار بیماری را هم به همراه نداشته باشد.
دولت موظف است برای حمایت روانی مردم اقدام کند
به‌این‌ترتیب به نظر می‌رسد هنوز برنامه مشخص و میدانی و عملیاتی جدی برای سه گروه از کسانی که با کرونا مواجه شده‌اند با تفکیک و به‌صورت عمومی یا تخصصی در نظر گرفته نشده است. بیماران مبتلا به کرونا در بیمارستان که بیش از هر چیز به امید و روحیه مضاعف در مواجهه با بیماری نیازمندند، کادر درمانگر فعال در بیمارستان که هم با خطر ابتلا و مرگ در بالاترین میزان خود روبرو بوده و هم از نگرانی در مورد خانواده خود را دارند و هم اینکه به دلایل مختلف از امکانات مهم پیشگیری و مراقبت محروم هستند، خانواده بیمار یا متوفای در اثر ابتلا به کرونا که احتمالاً در قرنطینه یا تخت بیمارستان روزگار می‌گذرانند و علاوه بر غم از دادن یکی از بستگان با استرس شدید نتیجه درمان یا عواقب قرنطینه خود روبرو هستند و عموم مردم مناطق مختلف کشور با اولویت اماکنی که بیشتر با بیماری درگیر شده، چهار گروهی هستند که به فراخور شرایط باید از حمایت روانی عمومی و یا تخصصی برخوردار شوند و دولت برابر قانون «وظیفه دارد» برای فراهم آوردن این نوع حمایت چاره‌ای بیندیشد.
از ظرفیت‌های موجود درست،کامل و با برنامه‌ریزی دقیق استفاده شود
باید از ظرفیت‌های موجود که برای فراهم آمدن آن‌ها در طول سالهای متمادی سرمایه‌گذاری و صرف هزینه شده است استفاده کرد. همان‌طور که رهبر معظم انقلاب اشاره کردند شیوع بیماری کرونا و نحوه برخورد و مقابله با آن «رزمایش» خوبی برای ایجاد آمادگی و یافتن و رفع نواقص خواهد بود که در بلایای دیگر و اتفاقات و موقعیت‌های خاص دیگر می‌تواند به کار اجتماع بیاید.
بدین منظور چنانکه رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور خاطرنشان کرد در طول دو هفته اخیر سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور نشان داد که چقدر قدرتمند است و اکنون ۳۰ هزار روانشناس و مشاور در سراسر کشور آماده ارائه خدمت به مردم هستند.این سازمان اعلام کرده آمادگی این را دارد که در صورت همکاری نهادهای حاکمیتی، مدیریت استرس و اضطراب کرونا را در کشور بر عهده بگیرد.
از طرف دیگر ظرفیت سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در حوزه سلامت و سلامت روان فرصت مغتنمی است که با تمام توان ساختاری وارد عمل شده و با رعایت مسائل حفاظت بهداشتی به یاری حاکمیت بیایند.
از سوی دیگر چنانکه اصغر کیهان نیا روانشناس اجتماعی تصریح کرد روانشناس‌ها و جامعه‌شناس‌ها به‌عنوان افراد مرجع نظراتشان مطرح شود. گروه این متخصصان می‌توانند در رسانه‌های جمعی مثل رادیو و تلویزیون مردم را مخاطب قرار داده و با طرح نظرات تخصصی اجتماعی و روانی، افکار عمومی را اقناع کرده و مردم را به در پیش گرفتن یک رفتار خاص و اجتناب از رفتارهای نادرست در مواقع مختلف ترغیب کنند. حضور متخصصان جامعه و روانشناسی بجای مسئولی که احتمالاً قبلاً هم خبری را به نادرست منتشر کرده اثر بیشتری بر روی مردم می‌تواند داشته باشد.اطلاع‌رسانی لحظه‌به‌لحظه و صادقانه و شفاف به مردم، می‌تواند مخاطبان مسئولین را به تصمیمات این افراد مطمئن کند و از این طریق در شرایط خاص مردم با اعتماد بیشتر به مدیران خود، رفتار بهتری را در پیش بگیرند.
انتهای پیام/4145
انتهای پیام/