خلق ارزش از دانش؛ انجمن نانوبیوتکنولوژی چگونه ایده‌ها را به محصول تبدیل میکند؟
خبرگزاری آنا؛ انجمن نانوبیوتکنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس به‌عنوان یک نهاد پویا و چندوجهی، نقش بسزایی در توسعه علمی، فرهنگی، و اجتماعی دانشجویان و ارتقای ارتباط بین دانشگاه و صنعت ایفا میکند، این انجمن که سال ۱۴۰۰ با سرپرستی یک استاد راهنما و با مشارکت دانشجویان علاقه‌مند شکل گرفته است با ماهیت میان‌رشته‌ای خود، دانشجویان رشته‌های علوم پایه، مهندسی، پزشکی و داروسازی را گرد هم آورده و بستری را برای تبادل دانش، ایده‌پردازی و انجام پروژه‌های مشترک فراهم آورده است.
این انجمن با تمرکز بر کار تیمی و مشارکت دانشجویان، فعالیت‌های متنوعی را در زمینه‌های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و خیریه سازماندهی میکند، چنان‌که در حوزه آموزش، انجمن نانوبیوتکنولوژی با ارائه دوره‌های آموزشی تئوری و عملی، دانشجویان را برای ورود به صنعت و حل مسائل واقعی جامعه آماده می‌سازد.
در حوزه فرهنگ و خیریه، انجمن نانوبیوتکنولوژی با برگزاری برنامه‌های متنوع، مسئولیت‌پذیری اجتماعی و توسعه فردی دانشجویان را تقویت و آنان را به مشارکت فعال در رفع مشکلات جامعه تشویق میکند.
انجمن نانوبیوتکنولوژی در حوزه پژوهش با بهره‌گیری از ظرفیت آزمایشگاه‌های دانشگاه و با همکاری استادان متخصص، فرصت‌های مناسبی را برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی و کاربردی در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد. این پروژه‌ها با هدف ایجاد ارتباط بین دانشگاه و صنعت و آماده‌سازی دانشجویان برای ورود به بازار کار طراحی می‌شوند.
انجمن نانوبیوتکنولوژی با کسب رتبه A+ در ارزیابی‌های دانشگاه آزاد اسلامی و کسب مقام سوم در چهارمین دوره جشنواره انجمن‌های علمی زیست فناوری کشور، نشان داده که با برنامه‌ریزی منظم، تلاش مستمر و علاقه‌مندی دانشجویان، می‌توان به موفقیت‌های چشمگیری دست یافت.
این انجمن با برنامه‌ریزی برای برگزاری کنفرانس‌ها و کارگاه‌های آموزشی مشترک با دانشگاه‌ها و مؤسسات بین‌المللی، دنبال ارتقای سطح علمی دانشجویان و ایجاد فرصت‌های جدید برای همکاری‌های بین‌المللی بوده و با توجه به ظرفیت‌های خود دنبال ایجاد درآمدزایی غیرشهریه‌ای و حل مسائل منطقه و شهرستان شهرقدس است.
با وجود چالش‌های موجود در همکاری با ارگان‌های دولتی و دانشگاه‌ها، انجمن نانوبیوتکنولوژی با استفاده از ظرفیت‌های دانشجویی و همکاری با صنایع، دنبال ایجاد یک زیرساخت مناسب است که علاوه بر حفظ استقلال از تغییرات مدیریتی، به یک برند معتبر در صنعت تبدیل شود و درآمدزایی غیرشهریه‌ای را به طور پایدار تضمین کند.
انجمن نانوبیوتکنولوژی بر این باور است که انجمن‌های علمی می‌توانند در آینده نزدیک نقش مهمی در حل مسائل بین دانشگاه و صنعت ایفا و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های دانشجویی، به توسعه علمی و اقتصادی کشور کمک کنند.
براین اساس، انجمن نانو بیوتکنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی شهرقدس موفق به کسب رتبه سوم در دانشگاه های آزاد و سراسری شد به‌طوری‌که چهارمین دوره جشنواره انجمن‌های علمی زیست‌فناوری کشور با حضور مدیران، مسئولان و نمایندگانی از انجمن‌های علمی دانشجویی از سراسر کشور برگزار و در مجموع از ۱۰ انجمن علمی و ۱۰ نهاد ترویجی تقدیر شد و ۶ انجمن نخست به‌عنوان رتبه‌بندی از یک تا ۶ ملی معرفی شدند.
در این رتبه‌بندی انجمن‌های علمی دانشجویی، زیست‌شناسی دانشگاه یزد، شیمی از دانشگاه فردوسی مشهد، نانوبیوتکنولوژی از دانشگاه آزاد اسلامی شهرقدس، بیو انفورماتیک از دانشگاه خوارزمی، مهندسی انرژی از دانشگاه فردوسی مشهد و مهندسی پزشکی از دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات تهران به ترتیب موفق به کسب رتبه اول تا ششم شدند.
در این جشنواره، انجمن علمی دانشجویی نانوبیوتکنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس موفق به کسب رتبه ملی سوم بین انجمن‌های علمی دانشگاه‌های آزاد و سراسری شد، این انجمن در ارزیابی در رتبه نخست دانشگاه آزاد اسلامی بود که امسال موفق به کسب این رتبه شد.
خبرنگار آنا به مناسبت این موفقیت برای بررسی فعالیت‌های انجمن علمی دانشجویی نانوبیوتکنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس و چشم‌انداز این انجمن گفت‌وگویی را با زهرا خلج عضو هیئت علمی گروه فیزیک این دانشگاه و استاد مشاور و سرپرست انجمن علمی دانشجویی نانوبیوتکنولوژی ترتیب داده است.
انجمن نانوبیوتکنولوژی؛ بستری برای ارتباط دانشگاه با صنعت
آنا: ابتدا درباره ساختار انجمن نانوبیوتکنولوژی توضیح دهید و بگویید چه عواملی منجر به موفقیت این انجمن شد و کار تیمی و مشارکت دانشجویان را در پیشرفت و موفقیت آن چگونه ارزیابی می‌کنید؟
خلج: انجمن نانوبیوتکنولوژی تشکیل شده از دانشجویان در رشته‌های مختلف علوم پایه، فنی مهندسی، کشاورزی و پزشکی و پرستاری در مقاطع مختلف تحصیلی است که هر انجمن می‌تواند مشخصاً از یک رشته خاص به صورت تخصصی یا برحسب ماهیت انجمن از ترکیب چندرشته باشد که به سرپرستی یک استاد راهنما تشکیل شود.
.استاد سرپرست انجمن وظیفه هدایت تیم را برعهده داشته و در حقیقت چگونگی چینش هر دو طرف (دانشجویان و استاد راهنما) می‌تواند در موفقیت و کاربردی بودن انجمن تأثیر بسزایی داشته باشد.
یعنی همان مقدار که مسئولیت‌پذیری استاد اهمیت دارد به همان میزان علاقه‌مندی و پیگیری دانشجویان تأثیرگذار است.
انجمن نانوبیوتکنولوژی سال ۱۴۰۰ به سرپرستی این جانب و تعدادی از دانشجویان علاقه‌مند ذیل دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس تشکیل شد و به‌لحاظ ماهیت میان‌رشته‌ای که در حوزه نانوفناوری فعالیت میکند، رشته‌های علوم پایه، علوم مهندسی، علوم پزشکی و داروسازی را در برمی‌گیرد.
شاکله کلی انجمن نانوبیوتکنولوژی که متشکل از رشته‌های مختلف بوده با حضور یک استاد راهنما به صورت سرپرست و دانشجویان علاقه‌مند از رشته‌های مختلف است منجر به تنوع فعالیت‌ها در آن شده، اساس کار انجمن و مهم‌ترین اصل عملکرد انجمن نانوبیوتکنولوژی براساس کار تیمی متشکل از دانشجویان علاقه‌مند در رشته‌های مختلف طرح‌ریزی شده است.
ساختار‌های دانشجویی هر انجمن از تعدادی هیئت‌مدیره تشکیل شده است، در حال حاضر انجمن نانوبیوتکنولوژی دارای ۶ عضو هیئت‌مدیره، یک دبیر و یک نایب دبیر انجمن است، در زمان تأسیس انجمن مرضیه کلاگر به‌عنوان دبیر انجمن فعالیت داشت که در زمان خود با همکاری تمامی اعضای انجمن موفق به کسب رتبه +A و رتبه‌های برتر در سال‌های متوالی شدند و پس از ایشان، در حال حاضر منیره نورآبادی دبیر فعلی انجمن و از مدیران دانشجویی بسیار توانمند این سمت را برعهده دارد.
انجمن نانوبیوتکنولوژی در ارزیابی پایان سال ۱۴۰۳ و در چهارمین دوره جشنواره انجمن‌های علمی زیست‌فناوری کشور موفق به کسب رتبه سوم در دانشگاه‌های آزاد و سراسری شد.
همچنین شیدا هشترودی، مهسا مهری، اکرم طهمزپور، سارینا پیامی، مبینا ذبیحی، آراد علیمرادی به‌عنوان اعضای هیئت مدیره انجمن و صبا خزلی نایب دبیر انجمن هستند، هر انجمن علاوه بر هسته اصلی دانشجویی متشکل از اعضای هیئت‌مدیره، دبیر و نایب دبیر، شامل اعضای عادی و اعضای فعال و هدایت و راهنمایی کلی تیم برعهده استاد مشاور انجمن بوده که از اعضای هیئت علمی همان دانشگاه و با تخصص مرتبط است.
آنا: فعالیت انجمن نانوبیوتکنولوژی بر مبنای رشته‌های مجزای هر دانشجو چگونه است و شرح وظایف هر دانشجو را تشریح کنید.
خلج: دانشجویان عضو از مقاطع تحصیلی و رشته‌های مختلف در انجمن نانوبیوتکنولوژی حضور دارند و سالانه فراخور رشته‌های مختلف یک سری فعالیت‌هایی در این انجمن تصویب می‌شود. مشخصاً در انجمن ما هرسال طی جلسات با حضور اعضای هیئت مدیره و استاد راهنما با توجه به نیازهای دانشگاه و کشور در حد توان خود آنچه موردنیاز در کشور است (پژوهشی - تحقیقاتی - آموزشی و فرهنگی) نیازسنجی کرده و تعدادی از نیازهای اصلی را بنابر ظرفیت انجمن به پروژه‌های تقسیم کرده و با نیاز دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس تطبیق می‌‌دهیم و برنامه‌هایی را تدوین می‌کنیم که این برنامه‌ها در طیف‌های مختلف است.
انجمن‌های علمی، پایگاه‌های علمی قوی‌ای هستند که می‌توانند در آینده نزدیک بسیاری از مسائل بین دانشگاه و صنعت را حل کنند؛ چراکه ظرفیت‌های ناب دانشجویی پر از استعداد، خلّاقیت و نیروی پرانرژی و کار است
به‌عنوان مثال در زمینه آموزشی، نرم‌افزار‌های مهم تئوری و عملی که به ارتقای سطح دانشجویان در حوزه علوم میان‌رشته‌ای کمک میکند، تدوین می‌کنیم، علومی که مسائلی را در دل صنعت حل کنند و یا کمک کند دانشجویان وارد حوزه صنعت شوند.
در حوزه‌های فرهنگی و خیریه نیز موضوعاتی که بتوانند به دانشجویان کمک کنند تا از نظر اجتماعی مسئولیت‌پذیر باشند و در مباحث توسعه فردی بیشتر کار کنند و مسئولیت‌پذیری اجتماعی را بالا ببرند و با مردم ارتباط گرفته و موضوعات را فرابگیرند و مشق زندگی مسئولانه را تمرین کنند، تدوین می‌کنیم، در انجمن نانوبیوتکنولوژی سعی بر این است دانشجویان توجه خود را به مسائل فرهنگی جاری مانند کنترل زباله‌سازی، تفکیک زباله، فرهنگ‌سازی بهداشت محیطی و حفاظت از وسایل عمومی تا انجام کمک‌های خیریه بر پایه تخصص و توان فردی مانند آموزش رایگان در مناطق محروم یا خیریه‌ها و ... معطوف سازند.
تلاش بر این است که دانشجویان به این خودباوری برسند که چگونه می‌توانند سهم بسزایی در رفع مشکلات جامعه به‌عنوان یک شهروند مسئولیت‌پذیر و یک نیروی متخصص داشته باشند.
انجمن نانوبیوتکنولوژی به دانشجویان آموزش داده و فضایی ایجاد میکند تا ظرفیت‌های درونی خود را بیرون بیاورند، علاوه بر فعالیت‌های فرهنگی و خیریه، یک سری فعالیت‌ها در حوزه شعر، ادبیات، نویسندگی، آموزش تئاتر، موسیقی نیز در انجمن داریم که هرکس به فراخور آنچه که بدان علاقه‌مند یا در آن زمینه توانمند است، می‌تواند فعالیت کند.
در انجمن نانوبیوتکنولوژی سعی بر این است، فضا در زمینه‌های مختلف ایجاد کرده و استعداد‌ها تقویت شود یا پتانسیل دانشجو به‌نوعی بروز پیدا کند تا بتواند از آن استفاده کند.
این استعداد می تواند در دانشگاه شناسایی و از بالقوه به بالفعل تبدیل شده و درراستای مشارکت در اجتماع در قالب امور خیریه به صورت فعالیت‌های مختلف ظهور پیدا کند.
فعالیت‌های متنوع انجمن نانوبیوتکنولوژی در عرصه‌های علمی، فرهنگی و پژوهشی
آنا: انجمن نانوبیوتکنولوژی در حوزه فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی چه فعالیت‌هایی داشته است؟
خلج: در حوزه فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی، آزمایشگاه‌های داخل دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس پذیرای دانشجویان علاقه‌مند و فعال انجمن هستیم، این دانشجویان بعد از سپری کردن دوره‌های تئوری آموزشی و فعالیت‌های تحقیقاتی و کارگاه‌های پیش‌نیاز زیرنظر استادان با تخصص‌های مختلف می‌توانند در فضا‌های تحقیقاتی آزمایشگاه‌ها حضور داشته باشند و پروژه‌های عملی در قالب دستیار استاد یا اجرای طرح‌های تحقیقاتی انجام دهند.
آنا: فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی ارتباط مستقیمی با صنعت پیدا میکند؟
خلج: تلاش می‌کنیم در همه این فعالیت‌ها نیم‌نگاهی به صنعت باشیم و دانشجویان به سمت صنعت حرکت کرده یا آمادگی اتصال پیدا کنند، این کلیت برنامه‌های انجمن نانوبیوتکنولوژی بوده که در حال اجرایی شدن است.
انجمن نانوبیوتکنولوژی در نزدیک به چهار سال گذشته تاکنون به صورت ضرباهنگ و ریتمیک همه‌ساله براساس ارزیابی‌های دانشگاه آزاد اسلامی، در گرید «ای‌پلاس» ارزیابی دانشجویان دانشگاه آزاد بوده و امسال هم در چهارمین دوره جشنواره انجمن های علمی زیست فناوری کشور بین انجمن‌های دانشگاه آزاد و سراسری قرار داشت و در رنکینگ دانشگاه‌های آزاد، نخستین دانشگاه آزادی بود که رتبه برتر را کسب کرد و در رنکینگ کلی بین دانشگاه‌های آزاد و سراسری، سومین دانشگاه بود که مقام سوم علمی را بین انجمن‌های آزاد و سراسری به‌دست آورد که این موضوع نتیجه برنامه‌ریزی منظم، پیگیری، تلاش دانشجویان و علاقه‌مندی آنان بود که در نهایت به نقطه موفقیت ختم شد.
آنا: برنامه‌ای برای برگزاری کنفرانس یا کارگاه آموزشی مشترک با دانشگاه و مؤسسات بین‌المللی دارید؟
خلج: بله. درراستای برگزاری برنامه‌های بین‌المللی برنامه‌ریزی برای آینده و ظرفیت اجرایی آن را نیز داریم، اما لازمه کار این است که دانشجویان به سطح آمادگی لازم برسند تا پس از برگزاری یک رویداد، آمادگی ارتباط با صنایع و دانشگاه‌ها در سطح بین‌المللی را داشته باشند.
هدف از برگزاری برنامه‌های بین‌المللی صرفاً یک برنامه نمادین یا کنفرانس معمولی نیست؛ بلکه کنفرانس بین‌المللی با توجه به بارمالی و هزینه‌ای که برای ارگان ذیربط برای برگزاری دارد، باید زمانی برگزار شود که گروه برگزارکننده آماده حداکثری استفاده از این فضا را در زمینه‌های کاربردی داشته باشند.
هدف از برگزاری کنفرانس‌های بین‌المللی این است که سطح دانشجویان به جایی برسد که با اجرای برنامه نهایت بهره‌برداری در حوزه‌های علمی ـ تحقیقاتی در سطح دانشجویان و استادان انجام شود و صرفاً برنامه اجرایی خاص نباشد.
هدف از شرکت درکنفرانس‌های بین‌المللی صرفاً چاپ مقاله در کتابچه کنفرانس و ارائه مطلب نیست؛ چراکه جهان از این مرحله گذر کرده و محققان در کنفرانس‌ها در خلال و بعد از برگزاری به‌دنبال کانکشن‌های (ارتباطات) صنعتی هستند و تلاش بر این است که با ایجاد زیرساخت لازم انجمن به این نقطه در سال‌های آتی برسد.
آنا: چشم‌اندازی دارید که انجمن نانوبیوتکنولوژی به سمت درآمد‌های غیرشهریه‌ای برود یا در مسیر حل مسئله منطقه و شهرستان شهرقدس ورود کند و نقش درمان داشته باشد؟
خلج: انجمن نانوبیوتکنولوژی ظرفیت درآمدزایی دارد، منتها در حال حاضر اینکه در قالب انجمن یک برنامه‌ای را برای یک مقطع خاص برگزار کنیم که به یک درآمد مشخص برسیم با همکاری بخش‌های مختلف دانشگاه‌های قابل انجام است؛ از سوی دیگر برای اینکه این فرآیند با تغییر تیم انجمن نیز ادامه‌دار باشد و مشکلی را از دل دانشگاه و کشور رفع کند، باید زیرساخت درستی داشته و برنامه‌ریزی مدونی تنظیم شود که در تلاش برای پایه ریزی آن هستیم.
آنا: با توجه به چالش‌های موجود در همکاری با ارگان‌های دولتی و دانشگاه‌ها، چه راهکارهایی برای تسهیل این همکاری‌ها و کاهش بوروکراسی در انجمن نانوبیوتکنولوژی پیشنهاد می‌کنید؟
خلج: انجام طرح‌های تحقیقاتی برون‌دانشگاهی و همکاری با ارگان‌ها و شرکت‌ها در حال حاضر یک فرآیند پیچیده، محدود و مقطعی است، در این راستا باید زیرساخت مناسب توسعه فردی و آگاهی برای اعضای انجمن نانوبیوتکنولوژی ایجاد شده و میزان آموزش به حد مطلوب برسد و اگر یک مقدار از سمت دانشگاه‌ها تسهیل‌گری بیشتری برای استادان داشته باشیم تا بتوانند جذب و اجرای طرح‌های صنعتی را با بوروکراسی کمتری با دانشگاه مرتبط کنند، مطلوب خواهد بود، در این مسیر معمولاً صنایع همکاری می‌کنند و مشکل بیشتر ارگان‌های دولتی و دانشگاه‌هاست، ازسویی باید از نظر زیرساختی کار‌ها به‌خوبی پیش برود و اگر تسهیل‌گری صورت بگیرد قطعاً مسئله درآمدزایی و درآمدزایی غیرشهریه‌ای را به خوبی می‌توان در انجمن نانوبیوتکنولوژی و سایر انجمن‌ها انجام داد که توسط سایر استادان اداره می‌شود.
در انجمن نانوبیوتکنولوژی دنبال پایه‌ریزی فرایند‌های ادامه‌دار و ایجاد زیرساخت برای اجرای کار‌های بزرگ‌تر و هدفمندتری هستیم که یک زیرساخت مناسب ایجاد کند تا اگر با یک صنعت وارد قرارداد شدیم بتوانیم برای صنعت به صورت تخصصی به حل موضوع و برطرف کردن چالش‌ها بپردازیم و با تغییر تیم انجمن در آینده، ارتباط با صنعت خاص قطع نشده و رشد مجموعه به صورت وابسته به استاد یا اعضای هیات مدیره و به عبارتی شخص نباشد؛ بدین ترتیب با ایجاد یک برند به نام انجمن نانوبیوتکنولوژی بستری مناسب برای اعضا، انجمن و دانشگاه ایجاد می‌شود.
تصور می‌کنم انجمن‌های علمی، پایگاه‌های علمی قوی هستند که می‌توانند در آینده نزدیک بسیاری از مسائل بین دانشگاه و صنعت را حل کنند؛ چراکه ظرفیت‌های ناب دانشجویی پر از استعداد، خلّاقیت و نیروی پرانرژی و کاری داریم.
آنا: انجمن نانوبیوتکنولوژی چگونه می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های دانشجویی و همکاری با صنایع، زیرساخت مناسبی ایجاد کند که ضمن حفظ استقلال از تغییرات مدیریتی، به یک برند معتبر در صنعت تبدیل شود و درآمدزایی غیرشهریه‌ای را به طور پایدار تضمین کند؟
خلج: این امر در سال‌های قبل در قالب طرح‌های برون دانشگاهی یا جذب گرنت بلاعوض در مبالغ قابل توجه برای راه‌اندازی و تجهیز آزمایشگاه‌ها توسط اینجانب انجام گرفته، اما در قالب انجمن نانوبیوتکنولوژی تا به حال چنین کاری نشده است، با این وجود، ظرفیت این امر وجود دارد و بیشترین بحثی که مطرح است اینکه از سمت ارگان‌های اداری و دولتی، هماهنگی‌ها قدری طولانی و زمانبر است، در حالی که حوزه‌های صنعتی معمولاً با توجه به تخصص و تجارب استاد مربوطه همکاری بهتری دارند و کمال همکاری را برای فعالیت‌های تحقیقاتی انجام می‌دهند که می‌توان منابع مالی خوبی را به این وسیله جذب کرد.
انتهای پیام/