خلاقیت باعث شادکامی می‌شود
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری آنا، یکی از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد انسان برخورداری از نیروی تفکر است، از آنجایی که خلاقیت به عنوان یکی از توانایی‌های ذهن انسان نقش عمده‌ای در نوآوری و حل مشکلات بشری بر عهده دارد، بررسی جنبه‌های مختلف آن یکی از اولویت‌های پژوهشی جهان حاضر به شمار می‌رود.
پژوهشگران در مقاله‌ای با عنوان «نقش خلاقیت در پیش بینی تفکر انتقادی و شادکامی» به این موضوع پرداخته‌اند که تحول علوم، انفجار دانش و انقلاب اطلاعاتی دنیای مدرن را با مسائل و مشکلاتی مواجهه ساخته است که حل آنها بدون بهره مندی از قوه تفکر امکان پذیرنیست. تفکر جریانی است که در آن فرد کوشش می‌کند، مشکلی را که با آن رو به رو شده است مشخص سازد و با استفاده از تجربیات قبلی خود به حل آن اقدام کند.
* خلاقیت بر حسب تفکر واگر
به زعم این پژوهش تفکر واگرا از چند ویژگی یا عامل تشکیل شده بود که مهمترین آنها سیالی یا روانی انعطاف پذیری و تازگی است. خلاقیت یکی از برجسته‌ترین توانایی‌های شناختی و یکی از زیباترین جلوه‌های تفکر واگر است، این خصوصیات انسانی نقـش بسیار عمده‌ای در نوآوری و حل مشکلات بشری بر عهده دارد.
{$sepehr_key_4538}
در این پژوهش آمده است که فرایند‌های خلاقیت نه غیر عقلانی بلکه فوق عقلانی هستند، که فعالیت‌های فکری، ارادی و عاطفی را گردهم آورده و به تحرک وا می دارند. تفکر خلاق نمایش بالاترین درجه سلامت عاطفی است و عبارت از ابراز وجود افراد سالم در جریان بهینه‌سازی و تکامل نفس خویشتن است.
* تفکر انتقادی و خلاق
خلاقیت فرایند ساخت و تولید و انتقاد فرایند ارزیابی و قضاوت را رهبری خواهد کرد
این پژوهش توضیح می‌دهد که در خصوص رابطه بین تفکر انتقادی و تفکر خلاق معتقدند: خلاقیت فرایند ساخت و تولید و انتقاد فرایند ارزیابی و قضاوت را رهبری خواهد کرد؛ یک ذهن سالم و رشد یافته هم تولید و هم قضاوت خوبی خواهد داشت.
به زعم این پژوهش در واقع یک ذهن رشد یافته آنچه می‌آفریند، ارزیابی می‌کند، پس می‌توان گفت که مؤلفه انتقادی ناظر بر خلاقیت است، زیرا در زمان درگیر بودن در تولید اندیشه با کیفیت، ذهن باید به طور همزمان تولید، ارزیابی، داوری و نتیجه گیری کند.
در این پژوهش این گونه نتیجه‌گیری می‌شود که عملکرد تفکر انتقادی و خلاق مثل عمل پا‌های چپ و راست است و بررسی هر کدام به طور جداگانه فقط باعث می‌شود که اسرار آمیز، مبهم و نامناسب باقی بمانند و به کلیشه تبدیل شوند.
{$sepehr_key_4539}
این پژوهش به این مهم اشاره می‌کند که تفکر انتقادی و خلاق از طریق ایجاد روابط معقول میان انسان‌ها و تصمیم گیری بر اساس تحلیل عناصر یک موقعیت و تفکیک عناصر مطلوب از نامطلوب، زندگی توأم با آرامش و مهربانی را به ارمغان می‌آورد.
* ارتباط شوخ طبعی با خلاقیت
این پژوهش مطرح می‌کند که داشتن روحیه شوخ طبعی و رفتار‌های شاد از ویژگی‌های عمـومی افراد خلاق می‌باشد. زیرا شادکامی و شوخ طبعی زمینه خلاقیت افراد را فراهم می آورند، با حس سرخوردگی و غمگینی افراد نمی‌توان انتظار خلاقیت داشت.
این پژوهش به این مهم اشاره می‌کند که افراد خلاق با نتیجه گیری‌های غیرعادی و خنده دار از هر موضوعی، فضای شاد و هیجان انگیزی برای خود و دیگران ایجاد می‌کنند. شوخ طبعی فرآیند‌های فیزیولوژیکی، روانی و اجتماعی را ادغام می کند، بنابراین توانایی ایجاد شوخی و مزاح از ویژگی‌های مهم افراد خلاق است.
{$sepehr_key_4540}
به گفته این پژوهش افراد خلاق در مقایسه با افراد عادی خوش بین‌تر و دارای انرژی روانی و جسمی اسـتثنایی‌اند، از آزاد شدن انرژی خود احساس لذت می‌کنند، کمتر ضعیف‌النفس هستند و از مسایل و امور آگاهنـد و بازیگوش و شوخ طبعند. عواطف مثبت مثل شادی سبب می‌شـوند کـه ذهـن فرد بر روی محرک‌ها باز باشد و این مسئله به نوبه خود فرصت‌هایی را برای توجه گسترده‌تر به محیط ایجاد می‌کند.
براساس نتایج این پژوهش خلاقیت فرد موجب شادکامی بیشتر می‌شود، در حالیکه عواطف منفی همچون خشم، سبب می‌شوند ذهن فرد فقط به تولید واکـنش دفاعی در برابر موضوعات ایجاد کننده این عواطف منفی، محدود شود.
در ادامه این پژوهش آمده است که نظرات پژوهشگران علوم انسانی خلاقیت و مؤلفه‌های آن پبش‌بینی کننده‌‌های تفکر انتقادی و شادکامی هستند. بنابراین با توجه به قابل آموزش بودن خلاقیت، باید در مطالعات علمی و تدابیر آموزشی به آن توجه ویژه‌ای داشت.
این پژوهش به کوشش آزاد الله‌کرمی (کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی تهران) و خدیجه علی‌آبادی (عضو هئیت علمی دانشگاه علامه طباطبایی تهران) انجام شده است.
انتهای پیام/