چرا وقتی قدم روی موز می‌گذاریم لیز می‌خوریم؟

به گزارش خبرگزاری آنا، لغزیدن روی پوست موز، یکی از کلیشه‌های خنده‌دار در فرهنگ عامه است. اما پشت این شوخی ساده، پدیده‌ای علمی وجود دارد که می‌تواند بیشتر از آنچه فکرش را می‌کنید جذاب باشد. در واقع مطالعات علمی نشان داده که دلیل لیز بودن پوست موز، ماده‌ای شیمیایی به نام پلی‌ساکارید (Polysaccharide) است. این ماده درون پوست موز، با له شدن، یک لایه لزج و چسبناک ایجاد می‌کند که باعث کاهش شدید اصطکاک می‌شود.

{$sepehr_key_4502}

در سال ۲۰۱۴، گروهی از پژوهشگران ژاپنی در یک مطالعه به بررسی پوست موز پرداختند. آنها اصطکاک بین کفش و پوست موز و همچنین بین پوست موز و زمین را اندازه‌گیری کردند. نتایج نشان داد که ضریب اصطکاک (Coefficient of Friction) پوست موز به طرز خیره‌کننده‌ای پایین‌تر از بسیاری از مواد دیگر است (برای مقایسه ضریب اصطکاک تقریباً معادل ۰.۰۷ بود این در حالی است که برای یخ حدود ۰.۱ است!)

دانشمندان توضیح دادند که لیز بودن پوست موز به این دلیل است که حاوی مقادیر زیادی پلی‌ساکارید محلول در آب است. این پلی‌ساکارید‌ها هنگام له شدن پوست موز، ماده‌ای ژله‌مانند و لغزنده تولید می‌کنند که می‌تواند هر سطح صافی را به یک «زمین اسکیت طبیعی» تبدیل کند.

شاید این پرسش برایتان پیش بیاید که چرا باید دانشمندان وقت خود را صرف مطالعه لیز بودن پوست موز کنند؟ حقیقت این است که این تحقیقات، فراتر از طنز و شوخی، می‌تواند کاربرد‌های مهمی داشته باشد. فهم دقیق کاهش اصطکاک و تأثیر پلی‌ساکارید‌ها می‌تواند در طراحی مواد لغزنده برای استفاده در صنعت پزشکی، از جمله روان‌کننده‌های مفاصل مصنوعی مؤثر باشد.

اما چرا پوست موز به این نماد جهانی طنز تبدیل شد؟ تاریخچه آن به دهه ۱۹۰۰ برمی‌گردد، زمانی که در بسیاری از شهر‌های آمریکا، مردم پوست موز را در خیابان‌ها رها می‌کردند. این موضوع باعث حوادث و لغزش‌های واقعی شد. همین مسئله بعد‌ها الهام‌بخش نویسندگان فیلم‌های کمدی صامت شد و به تدریج به یکی از کلیشه‌های اصلی این ژانر تبدیل گشت.

شاید به نظر برسد که موضوع پوست موز چیزی برای خنده و سرگرمی است، اما علم نشان داده که هر پدیده‌ای، حتی ساده‌ترین آنها، می‌تواند سرنخی از قوانین طبیعت باشد. از درک بهتر اصطکاک گرفته تا کاربرد‌های پزشکی، پوست موز ما را به یاد این نکته می‌اندازد که نباید به هیچ چیزی ساده نگاه کنیم. آنچه از این مطالعه می‌آموزیم، این است که طنز و علم همیشه از هم جدا نیستند. چه بخندیم، چه بیفتیم و چه تحقیق کنیم، موز همچنان یکی از شگفتی‌های ساده، اما جذاب طبیعت باقی می‌ماند.