کارما؛ نیروی کیهانی یا خیالی شبه‌علمی؟
خبرگزاری آنا، محمدامین پورحسینقلی: دوستی دارم معتقد به کارما. هرگاه اتفاق خوبی برایش میفتد، می‌گوید این نتیجه کارهای خوب گذشته‌اش است. معتقد است با انجام اعمال نیک، می‌تواند نتایج مثبتی را به زندگی‌اش جذب کند و برعکس، اگر کار بدی کند، بدشانسی به سراغش خواهد آمد. او به شدت باور دارد که این نیرویی کیهانی است که پاداش و مجازات ما را تنظیم می‌کند. اما آیا واقعاً چنین نیرویی وجود دارد که بتواند زندگی ما را کنترل کند، یا این فقط یک باور است که بیشتر به افسانه‌ها شبیه است؟
{$sepehr_key_2256}
کارما مفهومی است که ریشه در فلسفه‌های باستانی هندو و بودایی دارد. بر اساس این عقیده، هر عملی که فرد انجام می‌دهد، نیرویی ایجاد می‌کند که سرنوشت او را در آینده تعیین می‌کند. به زبان ساده هر کار خوبی که انجام دهیم، به ما بازمی‌گردد و هر عمل بدی که انجام دهیم، نتیجه منفی‌ای در پی خواهد داشت. این ایده نه تنها در این فلسفه‌ها بلکه در بسیاری از باورهای معنوی و مذهبی دیگر نیز به شکلی مشابه وجود دارد و در فرهنگ‌های مختلف به اشکال گوناگون بیان شده است. اما سؤال مهم این است: آیا این مفهوم که به نظر می‌رسد بیشتر از جنس اخلاقیات است، پایه علمی دارد؟
برخی از افراد ادعا می‌کنند که کارما یک نیروی حقیقی است که حتی اگر شواهد ملموسی برای آن نداشته باشیم، تأثیرات آن را در زندگی‌مان می‌بینیم. به عنوان مثال کسانی که اعتقاد به کارما دارند، ممکن است تغییرات مثبتی را در زندگی خود مشاهده کنند و این را به کارما نسبت دهند. اما این بهبودی‌ها و تغییرات ممکن است به دلایل دیگری رخ دهند و به هیچ عنوان نمی‌توان این نتایج را به وجود نیروی کارما نسبت داد. به خصوص که باور به کارما می‌تواند نوعی اثر پلاسیبو ایجاد کند؛ یعنی افراد به دلیل باور به تأثیر آن، احساس بهتری پیدا کنند و همین امر می‌تواند باعث تغییرات مثبتی در رفتار و نگرش آن‌ها شود.
{$sepehr_key_2257}
از نظر علمی، هیچ شواهد قوی‌ای وجود ندارد که نشان دهد کارما به عنوان یک نیروی واقعی عمل می‌کند. جهان فیزیکی ما بر اساس قوانینی علمی مانند فیزیک، شیمی و زیست‌شناسی اداره می‌شود و هیچ مدرک علمی برای اثبات وجود نیرویی که بر اساس اعمال گذشته، آینده ما را تعیین کند وجود ندارد. اگر کارما یک قانون جهانی بود، باید در آزمایشگاه‌های علمی و از طریق روش‌های علمی اثبات‌پذیر بود. اما تاکنون هیچ مطالعه علمی معتبری نتوانسته است کارما را به عنوان یک پدیده علمی تأیید کند.
بسیاری از افرادی که به کارما باور دارند، ممکن است تجربه‌هایی را گزارش کنند که به نظر می‌رسد تأثیرات کارما باشد. اما این موارد می‌توانند به سادگی نتیجه تصادف، بخت و اقبال یا حتی نتیجه اعمال خود فرد باشند. برای مثال، کسی که به نیکوکاری اعتقاد دارد و به دیگران کمک می‌کند، ممکن است در نتیجه رفتار اجتماعی مثبت خود، احترام و کمک دیگران را به دست آورد، نه به دلیل یک نیروی ماورایی.
{$sepehr_key_2258}
باور به کارما نیز ممکن است عواقب منفی به همراه داشته باشد. افرادی که به این مفهوم اعتقاد دارند، ممکن است به جای تلاش برای تغییر موقعیت‌های سخت، آن‌ها را به عنوان نتیجه اعمال گذشته بپذیرند و از اقدامات فعالانه برای بهبود شرایط خود دست بکشند. این مسئله ممکن است باعث شود که فرد مسئولیت کمتری در قبال زندگی خود احساس کند و به جای آن به "نیروی کارما" اعتماد کند تا زندگی‌اش را بهبود بخشد.
مهم است که بین باورهای معنوی و علمی تفاوت قائل شویم. باورهای معنوی می‌توانند به افراد حس آرامش و معنا ببخشند، اما این بدان معنا نیست که آن‌ها از نظر علمی معتبر هستند. علم نیازمند شواهد قابل مشاهده، آزمایش‌پذیر و تکرارپذیر است. در نهایت، اگرچه باور به کارما ممکن است برای برخی افراد آرامش‌بخش و الهام‌بخش باشد، از منظر علمی نمی‌توان آن را به عنوان یک قانون کیهانی پذیرفت.
انتهای پیام/