۲۸ خرداد در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۸ خرداد برابر ۱۷ ژوئن را ورق می‌زنیم.

***

لاستیک گودیر

 ۱۷ ژوئن ۱۸۳۷ میلادی برابر با ۲۸ خرداد ۱۲۱۶ خورشیدی، چارلز گودیر اولین حق اختراعش را برای عمل‌آوری لاستیک در آمریکا ثبت کرد. آن‌ زمان، لاستیک هندی اصلی در گرمای تابستان ذوب و چسبنده می‌شد. گودیر تصمیم گرفت این مشکل را حل کند. پس از روش‌های ناموفق مختلف، او فرآیندی را ابداع کرد که لاستیک هندی را با محلول‌های فلزی ازجمله نیترات مس و اسید قوی به مدت چند دقیقه عمل آورَد و سپس با آب شستشو دهد. چنین فرآیندی لاستیک را هم روی سطح و هم زیر سطح به وضعیتی مفید و پایدار تبدیل می‌کرد. حق ثبت اختراع او این روش و همچنین استفاده از خمیر آب آهک زنده را برای سفیدکردن لاستیک توضیح می‌داد. گودیر در ادامه بازنگری فرآیند خود با استفاده از گوگرد و روغن سقز، اختراعات بیشتری به دست آورد.

رادیو اف‌ام ادوین آرمسترانگ

۱۷ ژوئن ۱۹۳۶ میلادی برابر با ۲۸ خرداد ۱۳۱۵، ادوین هاوارد آرمسترانگ اختراعش یعنی رادیو اف‌ام را در واشنگتن دی‌سی به گروه حقیقت‌یاب کمیسیون ارتباطات فدرال درباره آینده رادیو و تلویزیون نشان داد. روش او فرکانس موج رادیویی پخش را برای حمل سیگنال صوتی (FM) به جای مدولاسیون دامنه موجود (AM) تعدیل می‌کرد. سامانه آرمسترانگ از باند بسامد بالاتری نسبت به رادیو تجاری موجود بهره می‌گرفت و تمام تداخل استاتیک و خارجی را از بین می‌برد. چند صد نفر از نمایندگان صنعت رادیو در این رویداد حضور داشتند. آرمسترانگ روش‌های قدیمی و جدید را با مجموعه‌ای از پخش یک برنامه رادیویی که در شرایط مختلفی ضبط شده بود مقایسه کرد. اف‌ام از صدای خش‌خش، وزوز و تق‌تقی که معمولا در برنامه‌های با موج ای‌ام شنیده می‌شد پاک بود. مدولاسیون فرکانس یا اف‌ام، رمزگذاری اطلاعات در موج حامل با تغییر بسامد لحظه‌ای موج است و در پخش رادیویی، پردازش سیگنال و مخابرات کاربرد دارد.

آزمایش اولین بمب هیدروژنی چین

۱۷ ژوئن ۱۹۶۷ میلادی برابر با ۲۸ خرداد ۱۳۴۶ خورشیدی، چین اولین بمب هیدروژنی خود را آزمایش کرد. این ششمین آزمایش هسته‌ای چین و اولین آزمایش تسلیحات انفجاری پرتوی در مقیاس کامل معروف به طراحی Teller-Ulam بود. این بمب حاوی اورانیوم-۲۳۵، لیتیوم-۶ و اورانیوم-۲۳۸ بود. این محموله که از ارتفاع ۲هزارو۹۶۰ متری از هواپیما بر فراز منطقه آزمایشی لوپ نور انداخته و منفجر شد بازدهی ۳.۳ مگاتن داشت. این آزمایش فقط ۳۲ ماه پس از اولین آزمایش اتمی چین در ۱۶ اکتبر ۱۹۶۴ انجام شد و به‌عنوان کوتاه‌ترین فاصله زمانی دو آزمایش برای هر کشور دارای سلاح هسته‌ای شناخته می‌شود. اولین آزمایش این کشور با نام پروژه ۵۹۶، یک بمب اتمی با شکافت انفجاری اورانیوم-۲۳۵ با شکافت خالص بود. وزن آن بمب هزارو۵۵۰ کیلوگرم با عملکرد ۲۲ کیلوتن بود. در زمان آزمایش اولین بمب، هیچ پلوتونیومی در دسترس نبود.

سر ویلیام کروکس

۱۷ ژوئن ۱۸۳۲ میلادی برابر با ۲۸ خرداد ۱۲۱۱ خورشیدی، سر ویلیام کروکس، شیمی‌دان و فیزیک‌دان بریتانیایی کاشف عنصر تالیوم به‌دنیا آمد. آزمایش‌هایی که کروکس روی تخلیه الکتریکی در گازها انجام داد به کشف پرتو ایکس و الکترون منجر شد. او همچنین رادیومتر را اختراع کرد. رادیومتر یا پرتوسنج، دستگاهی برای اندازه‌گیری نیروی شار تابشی الکترومغناطیسی و آشکارسازی پرتوهای فروسرخ و فرابنفش است. سال ۱۸۶۶ وقتی کروکس مشغول کار با پسماندهای اسیدسولفوریک کارخانه‌ای بود تالیوم را استخراج کرد. تالیوم از واژه یونانی تالوس به‌معنی شاخه کوچک سبز است. این نام به‌دلیل نور سبزرنگی که این عنصر ساطع می‌کند انتخاب شده است. تالیوم فلزی ضعیف و سمی بسیار کشنده با عدد اتمی ۸۱ است.