۲۵ خرداد در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۵ خرداد برابر ۱۴ ژوئن را ورق می‌زنیم.

***

جیمز شورت

۱۴ ژوئن ۱۷۶۸ میلادی برابر با ۲۵ خرداد ۱۱۴۷ خورشیدی، جیمز شورت، بینایی‌شناس و اخترشناسس انگلیسی که اولین آینه‌های سهموی و بیضوی را برای تلسکوپ‌های بازتابی تولید کرد، درگذشت. شورت در طول عمر کاری‌اش که بیش از ۳۵ سال بود، حدود ۱۳۶۰ تجهیزات نوری ساخت - نه‌فقط برای مشتریان در بریتانیا بلکه برای صادرات: یکی هنوز در لنینگراد، دیگری در اوپسالا و چند ابزار و تجهیزات نوری هم در آمریکا نگهداری می‌شود. شورت جمع‌آور و شمارنده اصلی انگلیسی رصدهای گذر زهره بود که در ۶ ژوئن ۱۷۶۱ در سرتاسر جهان انجام شد. ابزارهای نوری او سوار بر کشتی اندیور و همراه با ناخدا کوک برای مشاهده گذر بعدی زهره در ۳ ژوئن ۱۷۶۹ سفر کردند، اما شورت قبل از وقوع این رویداد درگذشت.

هاینریش لویی داره

۱۴ ژوئن ۱۸۷۵ میلادی برابر با ۲۵ خرداد ۱۲۵۴ خورشیدی، هاینریش لویی داره، اخترشناس آلمانی درگذشت. زمانی که لویی داره در رصدخانه برلین دانشجو بود، با پیشنهاد مقایسه آسمان، در منطقه‌ای که با محاسبات اخترشناس فرانسوی اوربن ژان ژوزف لو وریه مشخص شده بود، با نمودار ستاره‌ای که به‌تازگی تهیه شده بود، کشف نپتون را تسریع کرد و این سیاره همان شب کشف شد. لویی داره همچنین چندین دنباله دار را پیدا کرد که یکی از دنباله‌دارهای سال ۱۸۵۱ با دوره ۶.۶ سال نام او را دارد. اثری که او منتشر کرد درباره سیارک‌های بین مریخ و مشتری بود، اثر دیگری با عنوان Siderum nebulosorum observationes Hafniensis حاوی سحابی هزارو۹۴۲ سحابی است که ۳۴۰ مورد آنها برای اولین‌بار در این کتاب توصیف شده‌اند. او برای این کتاب مدال طلای انجمن سلطنتی نجوم بریتانیا را دریافت کرد.

جان لوگی بِرد

۱۴ ژوئن ۱۹۴۶ میلادی برابر با ۲۵ خرداد ۱۳۲۵ خورشیدی، جان لوگی بِرد، مهندس اسکاتلندی که اولین کسی بود که با ساخت تلویزیون اولیه موفق شد تصاویر کلی از اشیا و چهره‌های قابل تشخیص انسان را از صفحه تلویزیون نشان دهد درگذشت. او با استفاده از دیسک نیپکو برای اولین بار توانست در سال ۱۹۲۵ تصاویر متحرک تلویزیون ضد نور و در سال ۱۹۲۶ تصاویر متحرک سیاه و سفید را در لندن بین دو دستگاه فرستنده و گیرنده تلویزیون منتقل کند. اختراع جان لوگی بِرد، به‌عنوان اولین انتقال تصویر واقعیِ تلویزیونی شناخته می‌شود. سال ۱۹۲۷ برد با استفاده از مدولاسیون توانست سیگنال‌های دوربین تلویزیونیِ اختراعی خودش را تا حد سیگنال‌های صوتی تغییر دهد و سپس آن‌ها را روی صفحه ضبط‌صوت ۱۰ اینچی ضبط کند. او  همچنین در سال ۱۹۲۸ تلویزیون رنگی مکانیکی را عرضه کرد.

سر جیمز بلک

۱۴ ژوئن ۱۹۲۴ میلادی برابر با ۲۵ خرداد ۱۳۰۳ خورشیدی، سر جیمز وایت بلک، داروشناس اسکاتلندی به‌دنیا آمد. اوبه همراه جورج اچ. هیچینگز و گرترود بی. الیون در سال ۱۹۸۸ جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را برای ساختن دو داروی مهم پروپرانولول و سایمتیدین دریافت کرد. پروپرانولول اولین داروی مسدودکننده گیرنده بتا است که از نظر بالینی مفید بود و در سال ۱۹۶۴ ساخته شد. این نوع دارو در حال حاضر در درمان بیماری عروق کرونر قلب (آنژین صدری، انفارکتوس میوکارد) و فشار خون بالا استفاده می‌شود. سال ۱۹۷۲  بلک گروه جدیدی از گیرنده‌های هیستامینی، با نام گیرنده‌های H2 را مشخص کرد و متعاقباً اولین ضد گیرنده H2 مفید بالینی را با نام سایمتیدین توسعه داد و این دارو را به‌عنوان اصل جدیدی در درمان زخم معده معرفی کرد.