تأثیر هوش هیجانی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، پیشرفت تحصیلی دانشجویان یکی از شاخص‌های مهم در ارزیابی نظام آموزشی است و تمام کوشش‌های این نظام، برای جامه عمل پوشاندن به این امر است.

در رابطه با این موضوع پژوهشگران مطالعه‌ای انجام داده‌اند که پیشرفت تحصیلی به‌عنوان متغیر وابسته تحت تأثیر یک عامل نیست؛ بلکه عوامل متعددی روی آن تأثیر دارد و عوامل آموزشی و فردی با ماهیت شناختی و اجتماعی بیشترین تأثیر را بر پیشرفت تحصیلی دارند.

* شاخصه‌ای تاثیرگذار در موفقیت

در این پژوهش آمده است؛ سال‌های متمادی تصور بر این بود که ضریب هوشی تنها شاخص میزان موفقیت افراد است؛ اما روانشناسان دریافتند که جنبه‌های غیرشناختی مانند عوامل عاطفی و اجتماعی نیز دارای اهمیت زیادی هستند.

این پژوهش به این مهم اشاره می‌کند که میزان هوش به تنهایی برای بررسی موفقیت فرد، کافی نیست و فقط در ۲۰ درصد موارد می‌تواند مورد توجه قرار گیرد، در بقیه موارد بایستی به هوش هیجانی، اجتماعی و خوش‌شانسی فرد، متکی بود.

هوش هیجانی مجموعه‌ای از دانش‌ها و توانایی‌های هیجانی و اجتماعی است که بر قابلیت کلی ما در پاسخ به نیاز‌های محیطی تأثیر می‌گذارد

* هوش هیجانی چیست؟

به زعم این پژوهشگران هوش هیجانی یکی از عوامل موفقیت در محیط‌های آموزشی، حرفه‌ای و روابط اجتماعی است و با کمک آن می‌توان موفقیت در جنبه‌های مختلف زندگی فرد را پیش‌بینی کرد.

در ادامه پژوهش آمده است که هوش هیجانی ممکن است از هوش شناختی مهمتر باشد، زیرا بسیاری از یادگیری‌ها نیازمند داشتن مهارت‌های اجتماعی و هیجانی می‌باشند و افراد را برای روابط اجتماعی، تصمیم‌گیری و خلاقیت یاری می‌رسانند.

از نظر این پژوهش هوش هیجانی عبارت است از مجموعه‌ای از دانش‌ها و توانایی‌های هیجانی و اجتماعی که بر قابلیت کلی ما در پاسخ به نیاز‌های محیطی به‌طور مؤثری تأثیر می‌گذارد.

برنامه‌ریزی و ارائه خدمات آموزشی مناسب برای بالا بردن بیشتر هوش هیجانی دانشجویان، پیشنهاد می‌شود

این مجموعه شامل موارد زیر است:

• توانایی آگاه بودن از خود، درک و فهم خود و قدرت بیان احساسات،
• توانایی آگاه بودن از دیگران، درک و فهم دیگران و قدرت بیان آن،
• توانایی رویارویی با هیجان‌های شدید و کنترل تکانه‌ها در خویشتن،
• توانایی انطباق با تغییرات و حل مسایل اجتماعی و فردی.

* ارتباط هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان

به زعم این پژوهشگران هوش هیجانی به‌میزان بسیار زیادی می‌تواند موفقیت اجتماعی و تحصیلی فرد را پیش‌بینی کند، ارتباط هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی در تحقیقات زیادی مورد بررسی قرار گرفته است.

بر اساس یافته‌های این مطالعه، میانگین هوش هیجانی و ابعاد آن شامل خودآگاهی، مدیریت روابط، آگاهی اجتماعی و خودمدیریتی در دانشجویان از میانگین فرضی بیشتر و به‌نوعی مطلوب است.

به طور کلی برنامه‌ریزی و ارائه خدمات آموزشی مناسب برای بالا بردن بیشتر هوش هیجانی دانشجویان، پیشنهاد می‌شود. در این میان نقش خانواده‌ها و نیز سیاست‌گذاری جامع برای تقویت انگیزه در دانشجویان و ارتقای هوش هیجانی آنان در سطح دانشگاه‌ها و همچنین بررسی نمودن وضعیت پیشرفت تحصیلی دانشجویان و برنامه‌ریزی در جهت حل مشکلات آنان با هماهنگی استادان و خانواده‌ها، به‌عنوان استراتژی‌های اثربخش تلقی می‌شود.

در پایان این مقاله آمده است که بین هوش هیجانی و ابعاد آن با پیشرفت تحصیلی همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد که می‌تواند منجر به ارتقای سطح تحصیلی دانشجویان گردد؛ بنابراین توصیه می‌شود دانشگاه‌ها، با جذب روانشناسان خبره، کارگاه‌ها و سخنرانی‌های مناسب جهت ارتقای مهارت‌ها و توانایی‌های هیجانی دانشجویان برگزار کنند.

گفتنی است، این یافته‌ها، به صورت یک مقاله علمی پژوهشی باعنوان «بررسی ارتباط هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان هوشبری و اتاق عمل دانشگاه علوم پزشکی تهران» به کوشش آیین محمدی (استادیار گروه یادگیری الکترونیکی در علوم پزشکی، دانشکده مجازی، دانشگاه علوم پزشکی تهران)، ریتا مجتهد‌زاده (استادیار گروه یادگیری الکترونیکی در علوم پزشکی، دانشکده مجازی، دانشگاه علوم پزشکی تهران)، افضل شمسی (استاديار گروه هوشبری، دانشكده پيراپزشكی، مركز تحقيقات مراقبت‌های پرستاري و مامايی، دانشگاه علوم پزشكی تهران) تهیه شده که در دوماهنامه «پیاورد سلامت» منتشر شده است. این نشریه متعلق به دانشگاه علوم پزشکی تهران است.