ماجرای شبیه‌سازی اولین گوسفند در پژوهشگاه رویان که در خاورمیانه بی نظیر بود
خبرگزاری علم و فناوری آنا، جدیدترین قسمت از برنامه تلویزیونی «مردم دوست داشتنی» شب گذشته با اجرای محمد جعفر خسروی از شبکه یک سیما پخش شد. محمدحسین نصر اصفهانی دکتری جنین‌شناسی بالینی مهمان این قسمت از برنامه بود.
وی در ابتدای برنامه به معرفی خود پرداخت و گفت: متولد سال ۱۳۴۵ در خانواده‌ای معمولی در اصفهان هستم. دوران دبستان را در اصفهان بودم و سال اول دبیرستان به انگلستان رفتم و پیش دانشگاهی را خارج از ایران پشت سر گذاشتم. تحصیلات آکادمیک من در دانشگاه‌های انگلیس سپری شد و یکی دو سال بعد از پایان دوران دکتری به عنوان جنین‌شناس بالینی در یکی از بیمارستان‌های این کشور که نوزادانی به روش آی یو اف به دنیا می‌آورد، مشغول به کار شدم و بعد از مدتی به ایران آمدم تا در کشور خودم خدمت کنم.
نصر اصفهانی درباره فعالیت خود پس از تحصیل در انگلستان و بازگشت به ایران مطرح کرد: سال ۱۳۷۱، زمانی که از انگلیس برگشتم، اولین مرکز ناباروری را در شهر خودم یعنی اصفهان همراه با تعدادی از متخصصین زنان پایه‌گذاری کردم. در ادامه می‌خواستم پژوهشگاه رویان را در اصفهان راه‌اندازی کنم. همین جا باید از دکتر کاظمی آشتیانی یاد کنم که دوستی من با ایشان در پژوهشکده رویان در تهران آغاز شد.
وی در ادامه اضافه کرد: کمی بعد، در اصفهان، پروژه شبیه‌سازی را نیز آغاز کردیم و نخستین گوسفند شبیه‌سازی شده، در پژوهشگاه رویان اصفهان متولد شد. سال ۱۳۷۱ هیچ مرکز نازایی در اصفهان نبود و من دوست نداشتم به شهر دیگری بروم. همراه با ۳ استاد، یک مرکز ناباروری را راه اندازی کردیم. خوشحالم که اکنون نزدیک به ۱۰۰ مرکز داریم که بر روی این موضوع، به صورت جدی کار می‌کنند.
دکتری جنین‌شناسی بالینی بیان کرد: از اینکه برای مردم کشورم مفید بودم، از خودم رضایت دارم؛ من ردپای موفقیت‌های خودم را در وابستگی به خانواده و احترام به والدینم می‌دانم.
این محقق و پژوهشگر در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: بر طبق مطالعات، ۱۰ تا ۲۰ درصد زوجین نمی‌توانند به روش طبیعی صاحب فرزند شوند و به همین دلیل به مراکز ناباروری مراجعه می‌کنند. در این مراکز، از طریق لقاح آزمایشگاهی، جنین را در آزمایشگاه تشکیل داده و در رحم مادر جای‌گذاری می‌شود. اولین بچه حاصل از این روش، در سال ۱۹۷۸ میلادی در انگلیس به دنیا آمد و انقلابی در درمان ناباروری زوج‌ها را به همراه داشت. در ایران نیز اولین مرکز درمانی به این روش توسط استاد افلاطونیان در یزد بنا نهاده شد. فکر می‌کنم به لطف خداوند، هزاران هزار فرزند با این روش در مرکز خودمان به دنیا آمدند. تنها دلخوشی من آمدن لبخند بر لبان پدران و مادرانی است که فکر می‌کردند هیچ وقت صاحب فرزند نمی‌شوند، اما حالا با این روش فرزنددار می‌شوند.
نصر اصفهانی با اشاره به میزان موفقیت این روش در درمان ناباروری خاطرنشان کرد: در سال‌های گذشته، درصد موفقیت این فرآیند حدود ۱۰ درصد بود، اما حالا به عدد ۳۰ تا ۵۰ درصد رسیده است. خوشبختانه امروزه امید به فرزندآوری در میان همه زوج‌ها وجود دارد و این تکنیک آن قدر پیشرفته شده است که می‌توان به این روش امید بست.
این محقق در پاسخ به سوالی درباره اینکه هزینه این روش چه قدر است، گفت: فکر می‌کنم هزینه یک دور آی یو اف در ایران حدود ۱۵ میلیون تومان باشد، اما این هزینه در مقایسه با هزینه آن در خارج از ایران بسیار کمتر است. علاوه براین، بیمه‌ها و خیریه‌ها نیز در این میدان ورود کردند و به زوج‌های نابارور کمک می‌کنند. اکنون بیمه‌ها هزینه دارو را پوشش می‌دهند و نیمی از هزینه درمان نیز توسط دولت پرداخت می‌شود.
نصر اصفهانی درباره پروژه نخستین شبیه‌سازی گوسفند در پژوهشگاه رویان توضیح داد و مطرح کرد: پروژه شبیه‌سازی بسیار سخت است و در آن شما باید هزاران حلقه را در یک زمان خاص در یکدیگر ایجاد کنید تا موفقیت حاصل شود. زمانی‌که دکتر کاظمی برای اولین بار به من گفت که می‌خواهیم شبیه‌سازی گوسفند را انجام بدهیم، هیچ جایی برای انجام این پروژه نداشتم؛ سراغ پدرم رفتم و گفتم چنین پروژه‌ای را می‌خواهیم آغاز کنیم؛ او هم مرا به یکی از دوستانش معرفی کرد و ایشان فضایی در کنار مزرعه خود به ما داد تا بتوانیم کار خود را آغاز کنیم. آن زمان هیچ پرسنلی هم نداشتیم و از همان نیرو‌های محلی استفاده کردیم، اما آرام آرام زیرساخت‌های ما فراهم شد تا اینکه به آقای کاظمی گفتم جای ما برای پذیرش دانشجو کوچک است و ایشان هم مکان جدیدی را به ما اختصاص داد.
وی تاکید کرد: دقت داشته باشید تا پیش از این اتفاق، در کشور‌های همسایه ما هیچ پروژه شبیه‌سازی انجام نشده بود و اولین تجربه ما به شمار می‌رفت. یکی از پروژه‌های پرآوازه رویان نیز همین شبیه‌سازی گوسفند بود. دقت داشته باشید شبیه‌سازی بسیار مهم است و حتی پیش‌بینی می‌شود که بتوان با استفاده از شبیه‌سازی یوز ایرانی را ایجاد کرد و آن را از خطر انقراض نجات داد.
او درباره فعالیت این روز‌های خود گفت: من آرام آرام مطالعاتم را به سمت پیشگیری از نازایی برده‌ام. شاید درمان نازایی برای ما درآمد داشته باشد، اما باید یک قدم جلوتر برویم و از این موضوع پیشگیری کنیم. بگذارید چند مثال برای شما بزنم؛ این روز‌ها استفاده از ویتامین‌ها بسیار رایج شده است و خیلی‌ها آن را به صورت قرص مصرف می‌کنند، اما باید بگویم که مصرف بیش از حد آن‌ها اثرات سوء در باروری دارد. بدون شک خوردن غذای سالم، دوری از فست‌فودها، ورزش کردن و ... می‌تواند از نازایی پیشگیری کند. علاوه براین، سن بارداری در بین زوج‌های ایرانی به شدت رو به افزایش است. جالب است بدانید که بیماری اوتیسم ارتباط مستقیم و زیادی با سن پدر دارد. این هشدار واقعا جدی است.
انتهای پیام/۳۰۰۴/
انتهای پیام/