ناکافی بودن سهمیه استخدامی برای جذب عضو هیئت علمی جوان دردسر ساز شده است

عزیزالله حبیبی رئیس سابق دانشگاه خوارزمی در گفت‌وگو با خبرگزاری علم و فناوری آنا، درباره ارزیابی حرکت دانشگاه‌ها در راستای تحقق شعار سال گفت: نسبت به آنچه که در دانشگاه‌ها اتفاق می‌افتد بسیار خوش بین هستم و باید منتظر آینده درخشانی در دانشگاه‌ها باشیم.

وی افزود: البته دستیابی به این هدف شروطی هم دارد؛ چرا که برای رسیدن به هر هدفی، مقدمات رسیدن به آن هدف و زیرساخت مورد نیاز آن فراهم شود؛ و باید در خصوص فراهم شدن این مقدمات هم مجموعه دولت و مجلس توجه داشته باشند.

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی بیان کرد: در یک نگاه کلی، آنچه که در حال حاضر رخ می‌دهد با آنچه از دانشگاه‌ها انتظار داریم سنخیتی با هم ندارند، یعنی دانشگاه برای تحقق هدف شعار سال عقب مانده است؛ چرا که این مطالبه ار دانشگاه‌ها نشان‌دهنده حرکت و رویکرد جدیدی است و با یک یا دو بخشنامه نمی‌توان آن را عملیاتی کرد. این امر یک فرهنگ سازی جدید در نظام اجرایی، آموزشی، پژوهشی و خدماتی و حتی بخش خصوصی است و همه بایستی در آن دخالت و مشارکت داشته باشند تا این موضوع به صورت کامل به نتیجه برسد.شاید این سوال مطرح شود که چرا دانشگاه برای دستیابی به این هدف عقب است؟ پرداختن به پاسخ این سوال می‌تواند ما را برای رسیدن به هدف راهنمایی کند.

** دخل و خرج دانشگاه‌ها برای انجام مسئولیت‌ها ناهمخوان است

حبیبی اظهار کرد: دانشگاه‌ها از سوی برخی اتفاقات آزار می‌بینند به همین علت نمی‌توانند به خوبی عمل کنند، مناسب است به برخی کاستی‌ها و ضعف‌های موجود در دانشگاه‌ها نگاهی داشته باشم تا با رفع آن‌ها بتوانیم انتظاراتمان را از دانشگاه‌ها افزایش دهیم. اولین مشکل بودجه است، بودجه دانشگاه‌های دولتی سالهاست که با هزینه‌ها هم‌تراز نیست و آنچه را که باید مدیر دانشگاهی انجام دهد و تشخیص داده که آن کار‌ها لازم است انجام شود، با آنچه را که بودجه عمومی و اختصاصی در اختیارش قرار میدهد کافی نیست و همین عامل باعث می‌شود که دانشگاه‌ها همیشه یک چمدان بدهی از یک سال به سال دیگر انتقال دهند و وقتشان به ناچار صرف انجام چنین اموری به هدر رود.

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی گفت: معلوم نیست که بودجه‌ها بر اساس چه شاخص‌هایی به دانشگاه‌ها تخصیص می‌یابد، از دیدگاه بنده شاخص‌ها جامع نیستند و رعایت نمی‌شوند. معمولا افرادی که ارتباطات قوی، رانت‌های اطلاعاتی و پست‌های مدیریتی دارند بودجه بیشتری را برای دانشگاه خود کسب می‌کنند.

وی با بیان اینکه باید فکری به حال تقسیم مناسب بودجه میان دانشگاه‌ها انجام شود، تاکید کرد: بحث‌های مختلفی برای بهینه سازی سیستم دولت، دولت الکترونیک و ... مطرح است، اما رئیس دانشگاه وقتی دستش برای خوب عمل کردن باز نیست نمیتوان انتظار اقدام جهادی و زودبازده داشته باشیم. اصولا جاری کردن یک قانون واحد برای دانشگاه‌ها و سایر دستگاه‌ها کاری ناصواب است، چون جنس ماموریت و ساختار آن‌ها متفاوت است.

** با گسترش بی رویه و غیر کارشناسی آموزش عالی منابع آموزش عالی در حال هدر رفتن است

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی اضافه کرد: دومین مسئله مدیریت و بهره وری نیروی انسانی در بخش‌های مختلف است. همچنین در بحث جذب نیروی مطلوب مسئله داریم.

وی ادامه داد: سومین مشکل در زمینه گسترش بی رویه آموزش عالی است که بخشی از اعتبارات آموزش عالی از این طریق در حال ضایع شدن و هدر رفتن است و کار‌های غیر ضروری که بخش غیر دولتی می‌تواند انجام دهد در حال تکرار هستیم.

حبیبی گفت: شاهد بوده ام که یک نماینده مجلس بدون وقت قبلی وارد دفتر معاون آموزشی وزیر علوم شد و خواستار تاسیس دانشگاه در شهرشان شد، در واقع بر روی این درخواست تا چه میزان کارشناسی صورت گرفته که هر نماینده مجلس یا سایر افراد ذی نفوذ خواستار ایجاد دانشگاه در شهرشان است؟ بخشی از منابع مالی آموزش عالی به اینصورت در حال هدررفتن است و باید دولت فکری به حال آن کند.

** تضعیف ارتباطات بین المللی باعث آزار دانشگاه‌ها شده است

وی ادامه داد: مسئله چهارم بحث ارتباطات بین المللی است. دستگاه‌های خدماتی و دولتی دیگر نیازمند ارتباطات بین اللملی مداوم در حوزه تخصصی خود نیستند، هرچند این ارتباطات جزو ضروریات حکمرانی بهتر است، اما دانشگاه‌هابرای به روز بودن وبه روز ماندن باید بدون دغدغه ارتباطات بین الملل فعالی داشته باشند. بیش از ۲ دهه است که در حوزه ارتباطات بین المللی با مشکلات جدی و متنوعی مواجه هستند و مسائل سیاسی یا مالی، اداری و کنسولی مانع رفت و آمد استادان و دانشجویان به کشور‌های خارجی و یا پذیرش استادان و دانشجویان خارجی در دانشگاه‌های داخل شده است.

**کاهش اختیار و اعتبار دانشگاه‌ها در استقلال مالی و اختیارات هیات امنا طی ۲ دهه گذشته

رئیس سابق دانشگاه خوارزمی اضافه کرد: مسئله بعدی بحث اختیارات و هیات امنا است. آنچه که تحت عنوان هیئت امنایی بودن و استقلال نسبی دانشگاه‌ها مطرح است در دو دهه گذشته رنگ باخته و بی اعتبار شده است، طبیعتا در چنین شرایطی باید دستگاه‌های مسئول نظارت داشته باشند و با ارزیابی‌ها عملکرد مثبتی از خود به نمایش بگذارند و نه اینکه مجلس محترم برای دانشگاه‌ها همان مقرراتی را تصویب کنند که برای دستگاه‌ها و شرکت‌های خدمات رسان مصوب می‌کند. 

** تخصیص نا کافی سهمیه استخدامی برای نیرو‌های جوان

رئیس سابق دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه مسئله بعدی نیاز به جذب متخصص است افزود: توسعه دانش بنیان‌ها نیازمند داشتن متخصص در حوزه‌های مختلف است.  در مراکز رشد دانشگاهی و مراکز مربوط به شرکت‌های وابسته به دانشگاه‌ها نیازمند جذب و استخدام انواع متخصص در رشته گرایش‌ها هستیم، در سال‌های گذشته ردیف استخدامی آنچه را مورد نیاز دانشگاه‌ها بوده اختصاص نیافته است و این موضوع یک ضعف به شمار می‌رود به همین علت طیفی از نیرو‌های نخبه با انگیزه، جوان و با استعداد را باید در خارج از کشور پیدا کنیم. اعضای هیات علمی و کارکنان از نظر امنیت مالی و تبعیض موجود در این رابطه حس خوبی ندارند.

حبیبی اظهار کرد: امنیت مالی اعضای هیات علمی و کارکنان و کارشناسان است. از امکانات معیشتی گرفته تا امکانات مورد نیاز فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی اعضای هیئت علمی به شدت ضعیف است و با کمبود حمایت‌های مالی در این زمینه رو به رو هستیم. در این زمینه صحبت و گلایه زیاد است که فرصت بیان آن‌ها نیست.

وی بیان کرد: موضوع بعدی مستهلک بودن ابنیه، تاسیسات برقی و مکانیکی، مستهلک و قدیمی بودن آزمایشگاه‌های آموزشی وپژوهشی است، که هم روی آموزش و هم پژوهش تاثیر جدی و منفی می‌گذارد. در دانشگاه‌های با قدمت بیش از ۵۰ سال، بطور گسترده دانشگاهی قدیمی و فرسوده هستند که باید نوسازی شوند. با بودجه معمول دولت تا کنون این کار امکان پذیر نبوده است.