تم اصلی «مرگ ماسایوشی» آزادی و شرافت است/ نگاهی متفاوت به پیشرفت ژاپن در سینما حقیقت

به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، بخش شهید آوینی یکی از بخش‌های ویژه جشنواره سینما حقیقت است که هر سال آثار فراوانی با حال و هوایی خاص در آن به اکران در می‌آید. در پانزدهمین جشنواره سینما حقیقت نیز این بخش در جشنواره حضور دارد و مستندهای متنوعی در آن به نمایش درآمده‌اند.

مستند «مرگ ماسایوشی» یکی از مستندهای حاضر در بخش شهید آوینی جشنواره سینما حقیقت امسال است، اثری به کارگردانی حسین صفرزاده و تهیه‌کنندگی محمدجواد رئیسی که به همت خانه مستند سازمان هنری اوج ساخته شده است. این مستند نگاهی دارد به وقایع تاریخی – سیاسی کشور ژاپن از زمانی که تحت سلطه آمریکا بود و فجایعی که در آن دوران بر سر این کشور آمد. بخش‌های زیادی از این مستند تصاویر آرشیوی و جذاب از زمان جنگ جهانی دوم و سال‌های دردناک ژاپنی‌های تحت استعمار است، تصاویری که تهیه آنها انرژی و وقت زیادی از گروه تولید این اثر گرفته است.

در روزهای میانی برگزاری جشنواره سینما حقیقت با حسین صفرزاده، کارگردان این مستند گفت‌وگو کردیم، جوان ۲۲ ساله‌ای که برای اولین بار در مقام کارگردان یک مستند قرار گرفته و نخستین اثرش هم حالا در مهم‌ترین جشنواره مستند کشور در حال اکران است.

صفرزاده در ابتدا با اشاره به این موضوع که مستند «مرگ ماسایوشی» در رابطه با تاریخ معاصر کشور ژاپن است عنوان کرد: در این اثر قضایای جنگ جهانی دوم، هفت سال اشغال ژاپن، اتفاقات رخ داده در دهه‌های هفتاد و هشتاد میلادی و در نهایت دوران مدرن ژاپن تا سال ۲۰۲۰ به تصویر کشیده شده و در اصل قصه ژاپن در تاریخ معاصر را روایت می‌کند.

تأثیر سلطه‌گری غرب جرقه تولید مستند

وی درباره جرقه اولیه شکل گیری این مستند نیز گفت: سال قبل تحقیقات کار مستندی را انجام می‌دادم که در رابطه با تحولات سیاسی اروپا بعد از جنگ جهانی دوم بود. پس از اتمام آن پروژه سوژه «مرگ ماسایوشی» توسط یکی از دوستان مطرح شد. آن زمان برای من خیلی جالب شد که ببینم چطور یک قدرت، تمام این کشورهای مختلف را بعد از جنگ جهانی مدیریت می‌کند و علاوه‌بر اینکه بر کشورهای مختلف قالب می‌شود، کم‌کم بر امور مربوط به اداره آنها تسلط پیدا می‌کند.

کارگردان «مرگ ماسایوشی» در مورد ویژگی خاصی که مستندش را نسبت به دیگر آثار تاریخی متمایز می‌کند، اظهار کرد: جدا از محتوای اثر، مهمترین چیزی که برای من چه در مرحله تحقیقات و چه در مراحل دیگر اهمیت داشت، این بود که زیرمتنی که به کار اضافه کرده بودم، بتواند به نحو احسن روی مخاطب تأثیر بگذارد و تماشاگر از کار لذت ببرد. زیرمتن آزادی و شرافت چیزی بود که به کار اضافه کردیم و تبدیل به تمی شد که در کلیت این اثر قابل مشاهده است.

وی افزود: هم در فیلمنامه، هم در تدوین و هم در متن گفتار مستند سعی کردیم این نکته را به مخاطب القا کنیم. در بخشی از کار این اعتقاد را متزلزل می‌کردیم، با آن بازی می‌کردیم و در نهایت به نتیجه‌گیری پایان فیلم رسیدیم که در آنجا مخاطب باید با برداشت شخصی‌اش پایان‌بندی کار را مشاهده می‌کرد. طبق بازخوردی که از زمان اکران کار داشتیم، هر کسی که مستند را دیده با دیدگاه‌های خاص به کار نگاه کرده است و این در اصل مهمترین چالش و جذابترین نکته‌ای بود که در ساخت این اثر برای من اتفاق افتاد.

تهیه آرشیو از لایه زیرین مستند!

این مستندساز جوان درخصوص دشواری‌های مربوط به تهیه تصاویر آرشیوی موجود در مستند «مرگ ماسایوشی» هم اظهار کرد: تهیه و آماده‌سازی آرشیوها کار زمان زیادی از ما گرفت. یکی از دلایل این بود که آرشیو فیلم و عکس از جنگ جهانی دوم در رابطه با ژاپن بسیار کم است، چون مسئولان وقت ژاپن بعد از شکست از ایالات متحده بلافاصله بسیاری از اسنادی را که شامل تصاویر و فیلم‌های مختلف می‌شد، نابود کردند تا علیه خودشان استفاده نشوند. به همین دلیل ما خیلی سخت توانستیم این آرشیوها را به دست بیاوریم. نکته دیگر این بود که حجم فراوانی از این آرشیوها در بستر اینترنت بود که دسترسی به آنها نیز سختی‌های فوق‌العاده زیادی داشت و بعضی از آنها را از لایه‌های زیرین اینترنت (دارک وب Dark Web) بیرون کشیدیم.

وی ادامه داد: به جز این اکثر آرشیوها لوگو داشتند و تهیه آنها با مجوز هزینه‌ زیادی داشت. بنابراین ما از همان آرشیوها با لوگو استفاده کردیم و مجبور شدیم با نرم‌افزارهای گرافیکی کارهای زیادی روی آنها انجام دهیم و زمان زیادی صرف کنیم تا لوگوها از بین برود.

بیشتر بخوانید:

«ناقوس دریا» قصه ماهیگیرانی است که از دریا می‌ترسند

جایزه شهید آوینی بخش جدایی‌ناپذیر جشنواره سینماحقیقت است

«ننه مخمل» نماینده مادرانی است که عاشق زندگی هستند

کار گروهی برای بخش تحقیقات مستند

کارگردان این مستند تاریخی با اعلام موضوع که برای تهیه این اثر با کسی از سفارت ژاپن یا مدیران و مسئولان این کشور گفت‌وگو نکرده، درباره افراد مطلعی که او را در ساخت این مستند همراهی کردند، عنوان کرد: آقای حسین دیوسالار، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی در توکیو یکی از افرادی بود که در اوایل تحقیقات‌مان با ایشان صحبت‌های زیادی کردیم و به نکات خیلی خوبی رسیدیم. ولی متاسفانه چون درگیرند، نتوانستند بیش از این به ما کمک کنند.

وی اضافه کرد: یکی از خبرنگاران کشورمان در ژاپن و چند دانشجو که سال‌ها در توکیو درس می‌خواندند هم دیگر افرادی بودند که از آنها برای ساخت این مستند کمک گرفتیم. در اصل گروهی از افراد گوناگون با زاویه دیدهای مختلف این اثر را همراهی می‌کردند.

کارگردان مستند «مرگ ماسایوشی» درباره زمانی که برای ساخت این مستند صرف کرده عنوان کرد: فرآیند تولید این اثر یک سال طول کشید. پنج تا شش ماه تحقیقات را انجام دادیم، نوشتن فیلمنامه هم سه ماه زمان برد، حدود سه ماه هم برای تدوین زمان گذاشتیم و باقی بخش‌ها هم مسائل فنی مثل اصلاح رنگ بود که بخش نهایی کار بود.

حسین صفرزاده در انتهای صحبت‌هایش با اشاره به حضور اولین مستندش در جشنواره سینما حقیقت اظهار کرد: برای من خیلی مهم نیست که اولین کارم حتما جزء آثار برگزیده باشد چون مستندسازهای بزرگتری از من در جشنواره حضور دارند و بعید نیست که مستندهای آنها برگزیده شود. «مرگ ماسایوشی» اولین تجربه من در زمینه مستندسازی است، ولی امیدوارم مورد استقبال تماشاگران قرار بگیرد و منتقدان هم کار را دوست داشته باشند.

لازم به یادآوری است، پانزدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» از ۱۸ تا ۲۵ آذر به دبیری محمد حمیدی‌قدم برگزار می‌شود.

تیزر مستند «مرگ ماسایوشی» را در ادامه ببینید.

انتهای پیام/۴۱۷۳/پ