امتیازات ناچیز FATF درقبال اقدامات ایران/ فضای پس از اجرای 41 اقدام گروه ویژه اقدام مالی کاملاً مبهم است

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا- مسعود براتی؛ برای اینکه پی ببریم FATF در مقابل اقدام ایران در دادن تعهد سطح بالای سیاسی برای اکشن پلن چه امتیازاتی به کشورمان داد، باید بیانیه‌های FATF را بررسی کرد که در انتهای هر نشست خود منتشر می‌کرد و در هر کدام از بیانیه‌ها بخشی را درباره ایران اختصاص می‌داد.

در نخستین بیانیه FATF اعلام شد با ایران در زمینه بیانیه ژوئن 2016 (خرداد ماه 95) همکاری می‌کند، بیانیه‌ای که بعد از نشست بوسان منتشر شد. در تمام بیانیه‌ها عبارتی وجود دارد که بیان می‌کند «ما از تعهد سطح بالای سیاسی ایران برای اجرای برنامه اقدام استقبال می‌کنیم».

نکته مهم این است که در هیچ یک از بیانیه‌های FATF پذیرش حق شرط ایران بیان نشده است. علاوه بر این، در تمام بیانیه‌های FATF تأکید شده است اجرای کامل برنامه اقدام به معنای خروج ایران از لیست کشورهای پرخطر نیست، یا به عبارتی اجرای برنامه اقدام، شرط لازم و نه کافی خروج از لیست کشورهای پرخطر است.

بیشتر بخوانید:

اصرار برای پذیرش FATF بر تحلیل غلط رفع‌ تحریم‌ها به واسطه برجام بنا شد

وقتی FATF اهرم پرونده‌سازی حقوقی و قضایی علیه ایران می‌شود

FATF چگونه افراد حقیقی و حقوقی را به صورت هوشمند تحریم می‌کند؟

عدم تعلیق از لیست سیاه همزمان با پذیرش محدودیت‌ها بی‌معنی است

برخلاف تصور برخی از حامیان FATF، اینکه ایران اقدام مشخص‌شده در برنامه اقدام را به‌صورت کامل انجام دهد و به‌وسیله FATF نیز تأیید شود، لزوماً به این معنی نیست که ایران از لیست کشورهای پرخطر و غیرهمکار خارج و در مرتبه بالاتر دسته‌بندی می‌شود‌؛ زیرا در بیانیه‌های متوالی در بیش از دو سال اخیر تعاملی که ایران با FATF داشت به صورت مستمر بیان شده است.

ایران تا زمانی که برنامه اقدام را به‌طور کامل انجام دهد، در لیست کشورهای پرخطر یا در بیانیه عمومی خواهد ماند.

این عبارت به این معنی نیست که اگر ایران برنامه اقدام را به‌طور کامل انجام داد خارج خواهد شد، زیرا در این صورت عبارت را باید به این صورت می‌نوشتند که «اگر جمهوری اسلامی ایران برنامه اقدام را کامل انجام دهد، آن‌گاه از بیانیه عمومی خارج خواهد شد»؛ اما به این‌گونه نبوده است.

با دقت در متن بیانیه FATF مشخص می‌شود اجرای کامل برنامه اقدام شرط لازم و نه کافی است. برای پی بردن به اینکه شرط کافی برای خارج شدن چیست، ماجرای کلیدواژه‌ای با عنوان «گام‌های بعدی» (Next Step) مطرح می‌شود که در دو سه بیانیه بیش از دو سال اخیر به آن پرداخته شده است.

سؤالاتی مطرح می‌شود، ازجمله اینکه گام‌های بعدی چیست و اگر ایران 41 اقدام مشخص‌شده را اجرا کرد، FATF برای خارج کردن ایران از وضعیت مذکور و عادی کردن فضای کشور چه چیزی از ما طلب می‌کند؟

گام‌های بعدی موضوع کاملاً نامشخصی است، اما با توجه به برخی از شواهد می‌شود حدس‌هایی زد. موضوع مهمی که می‌تواند مصداق گام‌های بعدی باشد، موضوع مقابله با تأمین مالی اشاعه‌ای (CFP) است که آبان‌ماه سال جاری و در آخرین نشست، FATF آن را به توصیه شماره یک خود افزود و به‌عنوان خطر جدید در حوزه مالی شناسایی کرد و از کشورها خواست این را در قوانین داخلی‌شان وارد کنند.

همچنین پیش‌بینی دیگر، توصیه شماره هفت FATF، ناظر به اجرای دقیق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد در مقابله با سلاح‌های کشتار جمعی است که جمهوری اسلامی ایران یکی از مصادیق مهم این قطعنامه‌ها به‌شمار می‌رود.

شاید این‌گونه القا شده باشد که ما دیگر قطعنامه تحریم نداریم، اما متأسفانه بدفهمی است که به‌عمد رواج داده‌اند. قطعنامه 2231 از نوع تحریمی است که ذیل ماده 41 فصل هفت شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار می‌گیرد. می‌توان گفت در مقابل آنچه ما تعهد دادیم، چیزهایی گرفتیم که ارزش چندانی ندارند.

انتهای پیام/4033/